8 Μαρτίου: Παγκόσμια ημέρα της γυναίκας

Κάθε χρόνο, στις 8 Μαρτίου γιορτάζει η γυναίκα, η κόρη, η σύζυγος, η μάνα. Η γυναίκα της Κύπρου, της Ελλάδας, της Ευρώπης, η γυναίκα όλου του κόσμου. Η γυναίκα της καριέρας και η άνεργη. Η φίλη, η σύζυγος η ερωμένη.

Ο εορτασμός της Διεθνούς Ημέρας της Γυναίκας, θα δώσει ακόμη μια ευκαιρία για την αναβίωση της μάχης για τα δικαιώματα της.

Η 8η Μαρτιόυ, είναι μια μέρα κινητοποιήσεων σε όλο τον κόσμο για την υποστήριξη της ισότητας, και την αξιολόγηση της θέσης των γυναικών στην κοινωνία, σε ανάμνηση μιας μεγάλης εκδήλωσης διαμαρτυρίας που έγινε στις 8 Μαρτίου του 1857 από εργάτριες κλωστοϋφαντουργίας στη Νέα Υόρκη, οι οποίες ζητούσαν καλύτερες συνθήκες εργασίας.

Το 1908 παρέλασαν 15.000 γυναίκες στους δρόμους της Νέας Υόρκης ζητώντας λιγότερες ώρες εργασίας, καλύτερους μισθούς και δικαίωμα ψήφου. Υιοθέτησαν το σύνθημα «Ψωμί και τριαντάφυλλα», με το ψωμί να συμβολίζει την οικονομική ασφάλεια και τα τριαντάφυλλα την καλύτερη ποιότητα ζωής.

Η πρώτη Διεθνής Ημέρα της Γυναίκας γιορτάστηκε το 1909 με πρωτοβουλία του Σοσιαλιστικού Κόμματος των ΗΠΑ και υιοθετήθηκε δύο χρόνια αργότερα από τη Σοσιαλιστική Διεθνή.

Κατά τη διάρκεια της Γαλλικής επανάστασης οι γυναίκες του Παρισιού ζητούσαν «ελευθερία, ισότητα, αδελφότητα» στις Βερσαλίες. Η γιορτή ουσιαστικά αφορά στους αγώνες συνηθισμένων γυναικών, που με το θάρρος και την αποφασιστικότητα τους έγραψαν ιστορία.

Μετά την επικράτηση της Οκτωβριανής Επανάστασης στη Ρωσία, η φεμινίστρια Αλεξάνδρα Κολοντάι έπεισε τον Λένιν να καθιερώσει την 8η Μαρτίου ως επίσημη αργία. Γρήγορα, όμως, η Διεθνής Ημέρα της Γυναίκας έχασε το πολιτικό της υπόβαθρο και εορτάζεται ως έκφραση συμπαθείας των ανδρών προς τις γυναίκες, με προσφορά λουλουδιών και δώρων.

Η άνοδος του φεμινιστικού κινήματος στη Δύση τη δεκαετία του ’60 αναζωογόνησε τη Διεθνή Ημέρα της Γυναίκας, που από το 1975 διεξάγεται υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, με αιχμή του δόρατος την ανάδειξη των γυναικείων προβλημάτων και δικαιωμάτων.

Παραδοσιακά, ενώσεις για τα δικαιώματα των γυναικών και ακτιβιστές διαδηλώνουν σε όλο τον κόσμο για να κάνουν γνωστά τα αιτήματά τους για βελτίωση της θέσης των γυναικών, καθώς και να εορτάσουν τις νίκες και τα επιτεύγματα του κινήματος.

Οι αγώνες των γυναικών φέρνουν αποτελέσματα. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, το 1990 πέθαιναν σε όλο τον κόσμο 385 γυναίκες κατά τη διάρκεια ή αμέσως μετά την εγκυμοσύνη σε κάθε 100.000 γεννήσεις. Το 2015, ο αριθμός των θανάτων είχε πέσει στις 216. Στις δε λιγότερο αναπτυγμένες χώρες, η βελτίωση είναι ακόμη πιο εντυπωσιακή, καθώς ο αριθμός των θανάτων έπεσε από 903 γυναίκες το 1990 σε 436 ανά 100.000 γεννήσεις, το 2015.

Στον τομέα της εκπαίδευσης υπάρχει, επίσης, πρόοδος. Σύμφωνα με την UNESCO, παγκοσμίως το 1999 σχεδόν το 77% των γυναικών άνω των 15 ετών γνώριζαν γραφή και ανάγνωση ενώ το 2015, το ποσοστό είχε ανέβει στο 83%. Τα αντίστοιχα ποσοστά στις αναπτυσσόμενες χώρες ήταν σχεδόν το 70% το 1999 και στο 78% το 2015. Αυτό μεταφράζεται σχεδόν 36 εκατομμύρια λιγότερες γυναίκες αναλφάβητες.

Παρόλο που πρέπει να γίνουν ακόμη πολλά στους πρόωρους γάμους, υπάρχει και εκεί πρόοδος.

Σύμφωνα με τη UNICEF, παγκοσμίως, 1 στις 4 γυναίκες που ζει σήμερα παντρεύτηκε όταν ήταν μικρότερη από 15 ετών. Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, ήταν 1 στις 3 γυναίκες.

Στις μέρες μας, όμως, σε πολλές χώρες η ημέρα αυτή έχει χάσει το πολιτικό της μήνυμα: Αφενός εμπορευματοποιήθηκε και αφετέρου εκλήφθηκε ως ευκαιρία για να εκφράσουν οι άνδρες την αγάπη τους στις γυναίκες, όπως κατά την Ημέρα της Μητέρας και του Αγίου Βαλεντίνου.

Ωστόσο, περιστατικά που σημειώνονται με αφορμή τον εορτασμό της Ημέρας τη Γυναίκας, αποδεικνύουν την ανάγκη προβολής και τίμησης, αν μη τι άλλο, των αγώνων των γυναικών.