3 Μαΐου: Παγκόσμια Ημέρα Ελευθερίας του Τύπου

Η 3η Μαΐου είναι αφιερωμένη ως μέρα στην Ελευθερία του Τύπου, αν και δυστυχώς  σε πολλές χώρες,  η δημοσιογραφία γνωρίζει φίμωση που θυμίζει άλλες εποχές.

Η Παγκόσμια Ημέρα Ελευθεροτυπίας καθιερώθηκε με πρωτοβουλία της Παγκόσμιας Ένωσης Εφημερίδων (ΠΕΕ) και από το 1993 γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 3 Μαΐου, σε ανάμνηση της Διακήρυξης του Βίντχουκ, μία έκκληση ελευθεροτυπίας που υπέγραψαν αφρικανοί δημοσιογράφοι το 1991 για ελεύθερα, ανεξάρτητα και πλουραλιστικά Μ.Μ.Ε.

Η Παγκόσμια Ημέρα Ελευθεροτυπίας μάς υπενθυμίζει τη σπουδαιότητα της προστασίας του θεμελιωδών δικαιωμάτων της ελευθερίας της έκφρασης και της ελευθερίας του Τύπου, όπως κατοχυρώνονται από το άρθρο 19 της Παγκόσμιας Διακήρυξης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του ΟΗΕ, αλλά και από το Σύνταγμά μας.

Χωρίς αυτά τα δύο θεμελιώδη δικαιώματα, η Δημοκρατία είναι κενή περιεχομένου.

Από τα κράτη που απασχόλησαν περισσότερο τον περασμένο χρόνο σε θέματα έλλειψης σεβασμού της ελευθερίας του Τύπου ήταν η Τουρκία.

Οι Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα κατατάσσουν στο Παγκόσμιο Δείκτη Ελευθερίας του Τύπου την απόδοση των 180 χωρών, σύμφωνα με μια σειρά κριτηρίων που περιλαμβάνουν την πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης και την ανεξαρτησία, το σεβασμό για την ασφάλεια και την ελευθερία των δημοσιογράφων, καθώς και το νομοθετικό, θεσμικό και υποδομών περιβάλλον στο οποίο λειτουργούν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης.

Πρώτες πάντα με τη μεγαλύτερη ελευθερία στον Τύπο τους, παραμένουν τρεις σκανδιναβικές χώρες: Φινλανδία, Νορβηγία, Δανία. Στο άλλο άκρο της κλίμακας, τελευταίες από 180η θέση και πάνω βρίσκονται το Τουρκμενιστάν, η Βόρεια Κορέα και η Ερυθραία. Εκεί ο Τύπος είναι ολοκληρωτικά ανελεύθερος. Η Γαλλία κατατάσσεται 38η, οι Ηνωμένες Πολιτείες 49η, Ιαπωνία 61η, Βραζιλία 99η, η Τουρκία 149η, Ρωσία 152η, το Ιράν 173η, η Κίνα 176η.

Η έκθεση για τον Παγκόσμιο Δείκτη Ελευθερίας του Τύπου το 2015 τονίζει πως καταγράφεται παγκόσμια επιδείνωση της ελευθερίας της πληροφόρησης το 2014. Οι κίνδυνοι από συνεχόμενους πολέμους, η αυξανόμενη απειλή από μη κρατικούς πράκτορες, η βία κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων και η οικονομική κρίση καθώς και η ελευθερία των μέσων ενημέρωσης υποχωρούν σταθερά και στις πέντε ηπείρους.

Ειδικότερα για τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και Βαλκάνια η Έκθεση σημειώνει τη μεγάλη πτώση στο δείκτη ελευθερίας μεταξύ του 2014 και 2015. Όπως αναφέρεται η ανησυχητική αυτή τάση αντανακλά αφενός τις υπερβολές ορισμένων χωρών μελών και την αδυναμία των μηχανισμών της ΕΕ για τον περιορισμό τους από την άλλη.