29 Φεβρουαρίου: Δίσεκτο έτος – Γιατί θεωρείτε γρουσούζικο ;
Κάθε τέσσερα χρόνια, όπως και φέτος, ο δεύτερος μήνας του έτους ο Φεβρουάριος έχει 29 μέρες αντί για τις συνήθεις 28 και έτσι το έτος θεωρείται δίσεκτο. Γιατί όμως συμβαίνει αυτό;
Όλα έχουν να κάνουν με την περιστροφή της Γης γύρω από τον Ήλιο, δηλαδή με την διάρκεια του αστρονομικού έτους. Ένα αστρονομικό έτος διαρκεί 365,2422 μέρες.
Το έτος στο Γρηγοριανό ημερολόγιο (αυτό που ακολουθούμε) 365 ημέρες.
Σύμφωνα με την παράδοση, η 29η Φεβρουαρίου εμφανίστηκε ημερολογιακά πρώτη φορά το 1584 ως πρόσθετη ημέρα κάθε δίσεκτου έτους. Πρόκειται για μια προσθήκη που αποφασίστηκε το 1581 από τον Πάπα Γρηγόριο ΧΙΙΙ, ο οποίος αφαίρεσε και 11 ημέρες, μετονομάζοντας την 4η Οκτωβρίου 1582 σε 15η Οκτωβρίου 1582 και εγκαινιάζοντας το ημερολόγιο που πήρε το όνομά του.
Η διαφορά αυτή αθροίζεται και ανά τετραετία προστίθεται στον… κουτσουρεμένο Φλεβάρη. Αυτό γίνεται ώστε να συγχρονίζεται το ηλιακό ημερολόγιο με το Γρηγοριανό.
Και αν θέλετε να μάθετε από πότε έχει καθιερωθεί αυτή η ιδέα δεν έχουμε παρά να πάμε πίσω στα χρόνια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.
Ο Ιούλιος Καίσαρας έδωσε εντολή στον Σωσιγένη, Ρωμαίο αστρονόμο, να φτιάξει ένα ενιαίο ημερολόγιο, μιας και αυτό που ακολουθούσαν είχε 355 μέρες και ανά διετία προσέθεταν ένα μήνα 22 ημερών.
Και κάπως έτσι δημιουργήθηκε η 29η Φεβρουαρίου.
Το κακό για όσους γεννιούνται εκείνη τη μέρα εδώ και χιλιετίες, είναι ότι…χάνουν τα γενέθλιά τους για τρία χρόνια, ώσπου να τα ξαναβρούν το τέταρτο -και δίσεκτο- έτος. Μερικοί ανέκαθεν επιλέγουν να τα γιορτάζουν την 28η Φεβρουαρίου ή την 1η Μαρτίου.
Από στατιστική άποψη πάντως, η πιθανότητα γέννησης την 29η Φεβρουαρίου είναι μία στις 1.461.
Οι θρύλοι και οι δοξασίες για το “γρουσούζικο” δίσεκτο έτος
Πλήθος προλήψεων και δεισιδαιμονιών, απόρροια της ρωμαϊκής επιρροής, επικρατεί σχετικά με το δίσεκτο έτος. Σ’ αυτό πρέπει να συνετέλεσε το γεγονός ότι οι Ρωμαίοι θεωρούσαν τον Φεβρουάριο ως μήνα των νεκρών και πίστευαν ότι άφηναν τον Άδη και κυκλοφορούσαν για λίγες μέρες ανάμεσα στους ζωντανούς.
Έτσι το δίσεκτο έτος δεν γινόταν η έναρξη εργασίας με μακροχρόνια διάρκεια, όπως φύτευση αμπέλων, θεμελίωση οικιών και σύναψη γάμου. Η πίστη για το δίσεκτο έτος μεταδόθηκε και στους Έλληνες, ύστερα από τη ρωμαϊκή κατάκτηση.
Γι’ αυτό και το έτος κατά το οποίο συμβαίνουν δεινά μεγάλα δεινά (πόλεμοι, λιμοί, μεγάλες φυσικές καταστροφές κ.ά.) καλείται «χρόνος δίσεχτος». Η αντίληψη αυτή απηχείται και στα δημοτικά τραγούδια, όπως στην παραλογή «Του νεκρού αδελφού».
Λέγεται ακόμη ότι η λέξη δίσεκτο από ορθογραφική παρανόηση παραπέμπει στο «δυσοίωνο» – λόγω του αρχικού δισ- που συγχέεται με το φοβερό και τρομερό δυσ- (δυστυχία, δυσκολία, δυστοκία).
Ιρλανδία: Το έθιμο της πρότασης γάμου
Ανάμεσα στις παραδόσεις που συνοδεύουν τη δίσεκτη 29η Φεβρουαρίου, είναι ότι εκείνη τη μέρα αντιστρέφονται τα πράγματα και οι γυναίκες κάνουν πρόταση γάμου στους άνδρες. Η ιρλανδική παράδοση δίνει την ευκαιρία σε κάθε Ιρλανδή να κάνει σε δίσεκτο έτος πρόταση γάμου στον αγαπημένο της, την οποία εκείνος είναι υποχρεωμένος να αποδεχτεί. Και ίσως επειδή κάηκε η γούνα πολλών Ιρλανδών, οι 366 ημέρες της θεόσταλτης ευκαιρίας περιορίστηκαν μόνο σε μία: Την 29η Φεβρουαρίου. Αυτό ήταν και το κεντρικό θέμα της ρομαντικής ταινίας του 2010 «Leap Year» («Δίσεκτο Έτος»).
Το έθιμο θεωρείται ότι επιβλήθηκε διά νόμου το 1288 στη Σκωτία από τη βασίλισσα Μαργαρίτα, για να επεκταθεί σύντομα στη Γαλλία, στην Ιταλία και (το 1600) στην Αγγλία, ενώ το βρίσκουμε και στο Μόντρεαλ του 1920. Ένα γενναίο πρόστιμο περίμενε τον άντρα που θα απέρριπτε την πρόταση. Θα έπρεπε να αποζημιώσει πλουσιοπάροχα την απογοητευμένη γυναίκα ανάλογα με το εισόδημά του ή έστω να της αγοράσει ένα μεταξωτό φόρεμα.
Η 29η Φεβρουαρίου, ως σπάνια μέρα η ίδια, έχει καθιερωθεί ως η Παγκόσμια Ημέρα Σπάνιων Ασθενειών.
Με πληροφορίες από Βικιπαίδεια, Glasgowtimes.co.uk