16 Νοεμβρίου: Τα σημαντικότερα γεγονότα ανά τον κόσμο, σαν σήμερα
1272 – Ενώ ταξιδεύει κατά τη διάρκεια της Θ’ Σταυροφορίας, ο Εδουάρδος Α’ γίνεται βασιλιάς της Αγγλίας μετά το θάνατο του Ερρίκου Γ’, αλλά δεν θα επιστρέψει στην Αγγλία παρά μετά από σχεδόν δύο χρόνια για να αναλάβει το θρόνο.
1532 – Ο Φρανθίσκο Πιθάρρο και οι άντρες του αιχμαλωτίζουν τον αυτοκράτορα των Ίνκας Αταουάλπα στη μάχη της Καχαμάρκα.
1632 – Τριακονταετής Πόλεμος: Οι Σουηδοί νικούν στη μάχη του Λούτσεν αλλά ο βασιλιάς τους, Γουσταύος Β΄ Αδόλφος της Σουηδίας, σκοτώνεται στη μάχη.
1776 – Αμερικανική Επανάσταση: Βρετανικές μονάδες καταλαμβάνουν το φρούριο Ουάσινγκτον από τους Πατριώτες.
1793 – Γαλλική Επανάσταση: 90 αντιφρονούντες ρωμαιοκαθολικοί ιερείς εκτελούνται δια πνιγμού στη Ναντ.
1797 – Ο Φρειδερίκος Γουλιέλμος Γ’ γίνεται βασιλιάς της Πρωσίας.
1828 – Ελληνική Επανάσταση: Υπογράφεται το Πρωτόκολλο του Λονδίνου, το οποίο προβλέπει τη δημιουργία ενός αυτόνομου ελληνικού κράτους υπό οθωμανική κυριαρχία, που θα περιλαμβάνει το Μοριά και τις Κυκλάδες.
1849 – Ρωσικό δικαστήριο καταδικάζει το συγγραφέα Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι σε θάνατο για αντικυβερνητικές δραστηριότητες που σχετίζονταν με μία ριζοσπαστική ομάδα διανοούμενων. Αργότερα η ποινή του θα μετατραπεί σε καταναγκαστικά έργα.
1852 – Ο Άγγλος αστρονόμος Τζον Ράσελ Χιντ ανακαλύπτει τον αστεροειδή 22 Καλλιόπη.
1855 – Ο Ντέιβιντ Λίβινγκστον γίνεται ο πρώτος Ευρωπαίος που βλέπει τους καταρράκτες της Βικτωρίας στα σημερινά σύνορα Ζάμπιας και Ζιμπάμπουε.
1863 – Αμερικανικός Εμφύλιος Πόλεμος: Τα Συνομόσπονδα στρατεύματα πραγματοποιούν αποτυχημένη επίθεση εναντίον των δυνάμεων της Ένωσης κοντά στο Νόξβιλ του Τενεσί.
1885 – Ο Καναδός ηγέτης των εξεγερμένων Μετί και “πατέρας της Μανιτόμπα” Λουί Ριέλ εκτελείται για προδοσία.
1907 – Η Οκλαχόμα γίνεται η 46η πολιτεία των Η.Π.Α.
1920 – Ιδρύεται η εθνική αεροπορική εταιρεία της Αυστραλίας, Qantas Airways, ως Queensland and Northern Territory Aerial Services Limited.
1938 – Ο Άλμπερτ Χόφμαν συνθέτει για πρώτη φορά το διαιθυλαμίδιο του λυσεργικού οξέος (LSD) στα εργαστήρια της Sandoz στη Βασιλεία.
1940 – Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος: Σε απάντηση στην ισοπέδωση του Κόβεντρι από τη γερμανική Λουφτβάφε δύο ημέρες πριν, η Βρετανική Βασιλική Αεροπορία βομβαρδίζει το Αμβούργο.
1940 – Ολοκαύτωμα: Στην κατεχόμενη Πολωνία, οι Ναζί αποκλείουν το Γκέτο της Βαρσοβίας από τον έξω κόσμο.
1944 – Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος: Ξεκινά η επιχείρηση Κουίν, η πολυδάπανη προώθηση των συμμάχων στο Ρόερ.
1945 – Ιδρύεται η Εκπαιδευτική Επιστημονική και Πολιτιστική Οργάνωση των Ηνωμένων Εθνών (UNESCO).
1962 – Εγκαίνια του οικισμού στον Άγιο Σώστη, όπου ήδη στεγάζονται παραπηγματούχοι.
1965 – Πρόγραμμα Βενέρα: Η Σοβιετική Ένωση εκτοξεύει το διαστημικό σκάφος Βενέρα 3 προς τον πλανήτη Αφροδίτη και θα είναι το πρώτο διαστημόπλοιο που θα φτάσει στην επιφάνεια άλλου πλανήτη.
1965 – Πρωτοφανής όξυνση στις σχέσεις Εκκλησίας-κράτους. Η πλειοψηφία της Ιεράς Συνόδου αποφασίζει την πλήρωση κενών εδρών μητροπολιτών αψηφώντας τον σχετικό νόμο και τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας. Η κυβέρνηση απειλεί ότι θα εμποδίσει τις ενθρονίσεις με αστυνομικές δυνάμεις.
1966 – Σε οκτάμηνη εξαγοράσιμη φυλάκιση καταδικάζεται από το Τριμελές Εφετείο Ναυπλίου ο δικηγόρος Νικηφόρος Μανδηλαράς, εκ των συνηγόρων της δίκης του ΑΣΠΙΔΑ, για προσβολή του βασιλιά Κωνσταντίνου.
1966 – Στις ανεπτυγμένες βιομηχανικά χώρες κατατάσσεται πλέον η Ελλάδα από τον Οργανισμό Διεθνούς Αναπτύξεως. Την πενταετία 1960-1965 η μέση ετήσια αυξηση της παραγωγής έφτασε στο αξιοσημείωτο επίπεδο του 8%.
1973 – Πρόγραμμα Σκάιλαμπ: Η NASA εκτοξεύει το Σκάιλαμπ 4 με ένα πλήρωμα τριών αστροναυτών για μία αποστολή 84 ημερών.
1973 – Για δεύτερη ημέρα συνεχίζεται η εξέγερση του Πολυτεχνείου. Γύρω από το εκπαιδευτικό ίδρυμα γίνονται πραγματικές μάχες. Η Αστυνομία με δακρυγόνα και πυροβολισμούς προσπαθεί να διαλύσει τον κόσμο. Ο ραδιοφωνικός σταθμός των φοιτητών κάνει έκκληση για φάρμακα, ιατρικά εργαλεία, γιατρούς και ασθενοφόρα. Γύρω στα μεσάνυχτα μπαίνουν στην Αθήνα στρατός και τανκς.
1974 – Το ραδιοτηλεσκόπιο του Αρεσίμπο στο Πουέρτο Ρίκο μεταδίδει το μήνυμα του Αρεσίμπο. Στόχος του είναι η τρέχουσα θέση του Σφαιρωτού Σμήνους του Ηρακλέουςπερίπου 25.000 έτη φωτός μακριά. Το μήνυμα θα φτάσει σε κενό χώρο αφού το σύμπλεγμα θα έχει μετατοπιστεί.
1980 – Κατά τη διάρκεια της πορείας για την επέτειο του Πολυτεχνείου δολοφονείται από την αστυνομία η Σταματίνα Κανελλοπούλου και χτυπιέται θανάσιμα ο Ιάκωβος Κουμής.
1988 – Στις πρώτες ανοιχτές εκλογές για πάνω από μία δεκαετία, οι ψηφοφόροι στο Πακιστάν εκλέγουν την Μπεναζίρ Μπούτο ως πρωθυπουργό του Πακιστάν.
1990 – Αφαιρούνται τα βραβεία Γκράμι από το συγκρότημα της ποπ Milli Vanilli επειδή δεν τραγούδησαν καθόλου στο δίσκο τους.
1994 – Τίθεται σε ισχύ η νέα διεθνής σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας, που επιτρέπει την επέκταση των χωρικών υδάτων στα 12 μίλια. Η Τουρκία ανακοινώνει ότι θεωρεί αιτία πολέμου την ενδεχόμενη επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων στα 12 μίλια.
Γεννήσεις
42 π.Χ. – Τιβέριος Καίσαρας Αύγουστος, Ρωμαίος αυτοκράτορας
1717 – Ζαν λε Ροντ ντ’ Αλαμπέρ, Γάλλος μαθηματικός
1836 – Εουτζένιο Μπελτράμι, Ιταλός μαθηματικός
1855 – Τομάζο Τιττόνι, Ιταλός πολιτικός
1892 – Τάτσιο Νουβολάρι, Ιταλός οδηγός αγώνων
1895 – Πάουλ Χίντεμιτ, Γερμανός συνθέτης
1896 – Όσβαλντ Μόσλι, Άγγλος πολιτικός
1907 – Μπέρτζες Μέρεντιθ, Αμερικανός ηθοποιός. Ο Μπέρτζες Μέρεντιθ (Oliver Burgess Meredith, 16 Νοεμβρίου 1907 – 9 Σεπτεμβρίου 1997) ήταν Αμερικανός ηθοποιός θεάτρου, κινηματογράφου, και τηλεόρασης. Ήταν γνωστός κυρίως για το ρόλο του Μίκι Γκόλντμιλ στις κινηματογραφικές ταινίες της σειράς Ρόκυ. Ο Μέρεντιθ γεννήθηκε στην πόλη Κλήβελαντ της πολιτείας Οχάιο. Ήταν δυο φορές υποψήφιος για το βραβείο Όσκαρ: το 1976 (Η Μέρα της Θεομηνίας) και το 1977 (Ρόκυ). Επίσης Βραβεύτηκε δύο φορές με το βραβείο Έμμυ για διάφορους τηλεοπτικούς ρόλους. Επιτυχημένους τηλεοπτικούς ρόλους είχε στις σειρές The Invaders και Μπάτμαν. Ο Μπέρτζες Μέρεντιθ έπασχε από τη νόσο του αλτσχάιμερ και άφησε την τελευταία του πνοή στις 9 Σεπτεμβρίου 1997, στο Μαλιμπού της Καλιφόρνιας.
1909 – Χρήστος Καπράλος, γλύπτης
1922 – Ζοζέ Σαραμάγκου, Πορτογάλος συγγραφέας
1938 – Ρόμπερτ Νόζικ, Αμερικανός φιλόσοφος. Ο Ρόμπερτ Νόζικ (Robert Nozick, 16 Νοεμβρίου 1938 – 23 Ιανουαρίου 2002) ήταν Αμερικανός φιλόσοφος με εβραϊκή καταγωγή. Γεννήθηκε στις 16 Νοεμβρίου του 1938 στο Μπρούκλιν. Ήταν ελευθεριστής φιλόσοφος που επηρεάστηκε από τον Λοκ, τον Μιλλ και τον Φρίντριχ Χάγιεκ. Το πιο γνωστό του έργο είναι το Anarchy, State and Utopia (1974) που ήταν μια ελευθεριστική απάντηση στο A Theory of Justice (1971) του Τζον Ρολς. Πέθανε στις 23 Ιανουαρίου του 2002.
1952 – Σιγκέρου Μιγιαμότο, Ιάπωνας σχεδιαστής βιντεοπαιχνιδιών
1953 – Γλυκερία, τραγουδίστρια
1964 – Νταϊάνα Κραλ, καναδή τραγουδίστρια της τζαζ
1974 – Πολ Σκόουλς, Άγγλος ποδοσφαιριστής
1977 – Μάγκι Τζίλενχαλ, Αμερικανίδα ηθοποιός
1996 – Ρόμπερτ Αμπαγιάν, Αρμένιος λοχίας
Θάνατοι
1093 – Αγία Μαργαρίτα της Σκωτίας
1272 – Ερρίκος Γ’, βασιλιάς της Αγγλίας
1632 – Γουσταύος Β’ Αδόλφος, βασιλιάς της Σουηδίας
1672 – Χάινριχ Σιτς, Γερμανός συνθέτης. Ο Χάινριχ Σιτς (Heinrich Schütz, 18 Οκτωβρίου 1585 – 16 Νοεμβρίου 1672) ήταν Γερμανός συνθέτης και οργανίστας. Ανάμεσα στα έργα του ξεχωρίζουν οι 7 Λέξεις του Ιησού Χριστού (1645), το Ορατόριο των Χριστουγέννων (1664) και τα Πάθη, κατά Ματθαίο, Λουκά και Ιωάννη (1665-1666).
Γεννήθηκε στις 18 Οκτωβρίου του 1585 στο Κέστριτς. Θεωρείται από τους περισσότερους ως ο σπουδαιότερος Γερμανός μουσικοσυνθέτης πριν από τον Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ και από τους μεγαλύτερους του 17ου αιώνα, μαζί με τον Κλάουντιο Μοντεβέρντι. Έγραψε το έργο που θεωρείται ως η πρώτη γερμανική όπερα, τη “Δάφνη” , η οποία παρουσιάστηκε στο Τοργκάου το 1627. Ωστόσο, έκτοτε η μουσική χάθηκε. Πέθανε στη Δρέσδη στις 16 Νοεμβρίου 1672.
1831 – Καρλ Φίλιπ Γκότλιμπ Φον Κλαούζεβιτς, πρώσος στρατιωτικός και θεωρητικός του πολέμου
1878 – Κωνσταντίνος Κοντογόνης, θεολόγος
1907 – Ροβέρτος Α’, δούκας της Πάρμας
1907 – Γουσταύος Χέρτσμπεργκ, Γερμανός ιστορικός
1920 – Σπυρίδων Μαγγίνας, ιατρός
1933 – Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Κύριλλος Γ΄. Ο Κύριλλος Γ΄ (1859 – 16 Νοεμβρίου 1933) ήταν επίσκοπος Κερύνειας και αργότερα Αρχιεπίσκοπος της Ορθόδοξης Εκκλησίας Κύπρου. Γεννήθηκε το 1859 στο χωρίο Πραστειό Μεσαορίας και έγινε μοναχός στην ηλικία των 13 ετών στην Ιερά Μονή Αγίου Παντελεήμονος στο χωρίο Μυρτού κοντά στην Κερύνεια. Σπούδασε φιλοσοφία και θεολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Το 1895 εξελέγη Επίσκοπος Κερύνειας μετά το θάνατο του Κύριλλου Β΄, και στη συνέχεια εξελέγη Αρχιεπίσκοπος Κύπρου στις 11 Νοεμβρίου 1916. Αντίπαλοι του στην εκλογή αυτή ήταν ο Επίσκοπος Κιτίου Μελέτιος, ο Επίσκοπος Κύκκου Κλέοπας και ο Αρχιμανδρίτης Μακάριος Μυριανθέας, ο οποίος αργότερα έγινε ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Μακάριος Β΄. Ήταν πιο συγκρατημένος από τον προκάτοχο του Κύριλλο Β΄ και κατηγορήθηκε για υπερβολική συμπόνοια στους Βρετανούς αποικιοκράτες της Κύπρου. Επίσης, εξελέγη ως ένας από τους 6 Χριστιανούς Νομοθέτες του Κυπριακού Κοινοβουλίου. Απεβίωσε στις 16 Νοεμβρίου 1933 από πλευρίτιδα. Ο τάφος του βανδαλίστηκε το Μάρτιο του 2010.
1934 – Γκεόργκι Τόντοροβ, Βούλγαρος στρατηγός
1960 – Κλαρκ Γκέιμπλ, Αμερικανός ηθοποιός
1971 – Στράτος Παγιουμτζής, τραγουδιστής
1980 – Σταματίνα Κανελλοπούλου, αγωνίστρια
1997 – Ζορζ Μαρσέ, Γάλλος πολιτικός
1998 – Λούντβικ Ντάνεκ, Τσέχος δισκοβόλος
1999 – Ντάνιελ Νέιθανς, Αμερικανός μικροβιολόγος
2006 – Μίλτον Φρίντμαν, Αμερικανός οικονομολόγος.
2008 – Στάθης Μαυρίδης, ποδοσφαιριστής
2009 – Αντόνιο ντε Νίγκρις, Μεξικανός ποδοσφαιριστής