Ανδρέας Μαυρογιάννης*
Σχεδόν μισός αιώνας.
Οι μεγαλύτεροι θυμούνται. Οι μεγάλοι συχνά σιωπούν. Και οι νέοι; Τα παιδιά;
Το μεγαλύτερο χρέος που έχουμε εμείς, η γενιά που έζησε το 1974 είναι η πάλη ενάντια στη λήθη, είναι η αλήθεια, είναι η αντικειμενική αποτίμηση της ιστορίας. Το «ποτέ ξανά» και η χαρτογράφηση της πορείας προς το αύριο πάνε μαζί, γιατί μόνο αν η αλήθεια ριζώσει μέσα στη συνείδηση των νέων, η Κύπρος θα έχει μέλλον. Τα διδάγματα του χθες και τα όνειρα του σήμερα χτίζουν τους ορίζοντες του αύριο.
Ο τύμβος της Μακεδονίτισσας, το κοιμητήριο Κωνσταντίνου και Ελένης, οι τάφοι με τις σημαίες σε κάθε γωνιά της Κύπρου, τα μνημεία, σκονισμένες πλάκες στα κοιμητήρια, οστά ηρώων σε κουτιά παπουτσιών. Κάθε τάφος και μια ιστορία. Κάθε μαυροντυμένη μάνα και μια ζωή που κόπηκε στη μέση. Πολλές φορές το μόνο αχνάρι, η ζωντανή θύμηση.
Ο τόπος μας δεν αξιώθηκε ακόμα να ζήσει τις μέρες που του αξίζουν. Αιματηρές δεκαετίες, ακρωτηριασμένη ανεξαρτησία, προδοσία, εισβολή και κατοχή. Και να καταφεύγουμε ως άλλοθι και φυγή στην ιστορική ανάγνωση που βολεύει τον καθένα. Φταίνε οι ξένοι. Μα αν δεν υπήρχε προδοσία από τα μέσα, οι έξω δεν θα τα κατάφερναν. Ή φταίνε όλοι και με γενικόλογους αφορισμούς φτιάχνουμε τα νέα στερεότυπα. Όμως δεν πήραν όλοι τα όπλα για να επιτεθούν στο Προεδρικό και να καταλύσουν την Δημοκρατία. Κάποιοι αντιστάθηκαν, κάποιοι έδωσαν τη ζωή τους, κάποιοι τάχθηκαν με την σωστή μεριά της Ιστορίας και δικαιώθηκαν και δικαιώνουν το πέρασμα τους από την ζωή. Τους αξίζουν μνήμη, τιμή και δάφνινα στεφάνια, δόξα και πάνω απ΄όλα αναγνώριση και ευγνωμοσύνη. Αν η Κυπριακή Δημοκρατία έμεινε όρθια μετά το ύπουλο χτύπημα της 15ης Ιουλίου του 1974 σε αυτούς το χρωστάει.
Από τι στόφα ήταν άραγε φτιαγμένοι όλοι αυτοί; Τι άλμα έκανε την ώρα εκείνη τη μοιραία ο εαυτός τους για να παίξουν τη ζωή τους κορώνα γράμματα μόνο και μόνο για να σταθούν αγέρωχοι στην εποποιία παλεύοντας με αυταπάρνηση για το καλό; Η απάντηση είναι απλή. Διάλεξαν το δίκαιο απέναντι στο άδικο. Διάλεξαν τη νομιμότητα απέναντι στην τρομοκρατία. Διάλεξαν τη δημοκρατία απέναντι στην προδοσία. Μίλησε μέσα τους κάθε μικρός και μεγάλος αγώνας του λαού μας για όλα αυτά που δεν ήταν τότε δεδομένα, που κερδήθηκαν με αίμα και αγώνες. Ηγήθηκαν και χάραξαν δρόμους με το λαμπρό παράδειγμα τους.
Γι’ αυτό κουβαλούμε μέχρι σήμερα βαρύ το διπλό μας χρέος. Να μιλήσουμε στη νέα γενιά για την αξία της δημοκρατίας, για τον βαρύ φόρο που πλήρωσε ο τόπος μας στο βωμό της υπεράσπισης της. Να θεμελιώσουμε στέρεα το υπέρτατο αυτό ιδανικό στην πράξη, με λίπασμα την ιστορική αλήθεια. Να γίνει βίωμα στις μικρές και μεγάλες αποφάσεις, στην πολιτική και κοινωνική ζωή.
Για να γίνει συνείδηση στην κοινωνία ολόκληρη πόσο ακριβά πληρώθηκαν τα μεγάλα λόγια, ο εθνικισμός, η μισαλλοδοξία, το μίσος και οι κούφιες ρητορείες. Να μιλήσουμε για την Ιστορία, για το παρελθόν, για να καταφέρουμε να ανοίξουμε τον δρόμο για το μέλλον, το αύριο της επανενωμένης Κύπρου.
Μέσα στα κοιμητήρια είναι θαμμένη η σύγχρονη Ιστορία της Κύπρου. Σε μια συγκυρία λοιπόν που κάποιοι δεν νιώθουν την ανάγκη να τιμήσουν όπως πρέπει αυτούς που έπεσαν για να υπερασπιστούν την Δημοκρατία, που δίνουν την εντύπωση ότι με το ζόρι παρίστανται στις εκδηλώσεις καταδίκης του πραξικοπήματος, σε μια συγκυρία που άλλοι προσπαθούν να πουν την Ιστορία αλλιώς, για να βολευτούν όλοι μέσα της, θύτες και θύματα, οφείλουμε να την βγάλουμε στο φως. Να μην αφήσουμε τη λήθη και την σιωπή να απλώσουν πέπλα.
Αργήσαμε, μα προλαβαίνουμε ακόμα να πούμε τα πράγματα με τ’ όνομα τους.
Στην Κύπρο, η Δημοκρατία προδόθηκε, μα άντεξε γιατί την υπερασπίστηκαν οι πολλοί.
Στην Κύπρο η προδοσία έφερε το έγκλημα της τουρκικής εισβολής, μα ακόμα υπάρχει η ελπίδα της δικαίωσης. Γιατί την κρατούν ζωντανή Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι που υψώνουν ψηλά μαζί το ιδανικό της κοινής πατρίδας, την κυπριακή σημαία, που μιλούν για όσα τους ενώνουν.
Κάθε 15 του Ιούλη οι σειρήνες ηχούν για να θυμίζουν όσα έγιναν και όσα δεν πρέπει να αφήσουμε να ξαναγίνουν. Χτυπούν τη λήθη, σπάζουν την σιωπή, για να θυμίζουν σε όλους ότι χρωστάμε στα παιδιά μας την αλήθεια και το μέλλον. Χρωστάμε τη νίκη και την εδραίωση της Δημοκρατίας. Τους χρωστάμε τη δικαίωση της επανένωσης.
*Υποψήφιος Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας