*Του Λάκη Ν. Τοφαρίδη
Η ακίνητη ιδιοκτησία ήταν ανέκαθεν από τα περιουσιακά στοιχεία τα οποία υπόκεινται σε φορολογία, άμεση ή έμμεση, είτε αυτή ονομάζεται φόρος, τέλος ή δικαίωμα.
Ενδεικτικά αναφέρω τα Μεταβιβαστικά Τέλη, Τέλη Χαρτοσήμανσης Συμβολαίου, Φόρος Προστιθέμενης Αξίας, Υποθηκευτικά Τέλη, Φόρος Ακίνητης Ιδιοκτησίας, Δημοτικά Τέλη, Αποχετευτικά Τέλη, Φόρος Κεφαλαιουχικών Κερδών, κλπ. Αποτέλεσμα είναι να υπάρχει τεράστιο διοικητικό κόστος για το κράτος και ταλαιπωρία για τον απλό πολίτη ο οποίος αποτείνεται σε διαφορετικές Υπηρεσίες και σε διαφορετικό χρονικό πλαίσιο για την αποπληρωμή τους.
Όπως και η κάθε φορολογία, είναι επαχθής και δεν έχει κοινωνικό σκοπό, όμως μπορεί να δικαιολογηθεί εν μέρει καθ΄ ότι ως αντάλλαγμα το κράτος παρέχει μια σειρά από υπηρεσίες στον κάθε ιδιοκτήτη όπως για παράδειγμα ρεύμα, νερό, φωτισμό, δρόμους, πεζοδρόμια, πάρκα, κλπ. Γι’ αυτό, πρωταρχικό μέλημα του κράτους πρέπει να είναι η δίκαιη και πιστή εφαρμογή της, έτσι ώστε όλοι οι ιδιοκτήτες οι οποίοι απολαμβάνουν τις υπηρεσίες του κράτους, να πληρώνουν και το ανάλογο αντίτιμο.
Αναφορικά με τον Φόρο Ακίνητης Ιδιοκτησίας (Νόμος 24/1980), τέθηκε σε ισχύ την 1.1.1980 και αποτελεί ετήσιο φόρο που επιβάλλεται και εισπράττεται πάνω στην αγοραία αξία της ακίνητης ιδιοκτησίας φυσικού ή νομικού προσώπου σε τιμές 1.1.1980.
Ιστορικά αναφέρω ότι από το 1980, οι συντελεστές της φορολογίας αυτής διαφοροποιήθηκαν 6 φορές: 1981-1983, 1984-1989, 1990-2003, 2002-2011, 2012 και 2013. Τα πιο πρόσφατα δεδομένα αναφέρουν ότι το 2011 τα έσοδα του κράτους ήταν γύρω στα 12 εκ. ευρώ, το 2012 αυξήθηκαν στα 24.εκ. ευρώ και με την πρόσφατη τροποποίηση στον Φόρο Ακίνητης Ιδιοκτησίας (30 Απριλίου 2013) η οποία ισχύει αναδρομικά από την 1.1.2013, υπολογίζεται ότι τα έσοδα θα ανέλθουν στα 1360εκ. ευρώ, δηλ. τουλάχιστον θα δεκαπλασιαστούν σε σχέση με το 2011 (μέσα σε 3 χρόνια).
Είμαστε της άποψης ότι η φορολογία που πρέπει να διέπει την ακίνητη ιδιοκτησία οφείλει να είναι λογική, βιώσιμη, δίκαιη, να μην περιέχει στρεβλώσεις, να μην στραγγαλίζει την αγορά, να διασφαλίζει την επιτυχία της εφαρμογής της και κατ΄ επέκταση τη ζητούμενη ετήσια εισροή εσόδων στα ταμεία του κράτους. Μια τέτοια φορολογία που αφορά το ιδιοκτησιακό καθεστώς δεν πρέπει να χρησιμοποιείται ως εργαλείο άσκησης κοινωνικής πολιτικής. Αυτό μπορεί να γίνει με την παροχή προσφορών και κινήτρων για τις συγκεκριμένες ομάδες που θα στοχεύει.
Μέσα σε αυτά τα πλαίσια, όλοι οι φορείς που έχουν σχέση με την ακίνητη ιδιοκτησία, έχουμε υποβάλει κατά καιρούς σωρεία εισηγήσεων προς την κατεύθυνση αυτή οι οποίες μεταξύ άλλων περιλαμβάνουν:
• Φορολόγηση όλων ανεξαιρέτως των ιδιοκτητών, ο καθένας με βάση την αξία του ακινήτου του, για τα οφέλη που έχουν από τα έργα ή τις υπηρεσίες που το κράτος προσφέρει.
• Ο φόρος να είναι πληρωτέος ανά τίτλο ιδιοκτησίας και όχι αθροιστικά ανά ιδιοκτήτη.
• Στις περιπτώσεις που υπάρχει κατατεθειμένο το πωλητήριο έγγραφο στο Κτηματολόγιο, η φορολογία να καταβάλλεται από τον αγοραστή, δεδομένου ότι το ακίνητο βρίσκεται στην κατοχή του.
• Να εφαρμοστεί η πρόνοια του Βασικού Νόμου που προνοεί όπως ο κάθε ιδιοκτήτης ακίνητης ιδιοκτησίας (φυσικό ή νομικό πρόσωπο) προβαίνει κάθε χρόνο σε δήλωση των περιουσιακών του στοιχείων καθώς και οποιεσδήποτε τυχόν κατασκευές ή αλλαγές ώστε να υπάρχει σωστή βάση φορολόγησης.
• Καμία πράξη στο Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας να μην πραγματοποιείται εάν προηγουμένως δεν έχει καταβληθεί ο φόρος του συγκεκριμένου ακινήτου.
Μετά το 2013, όταν θα έχουν πλέον επικαιροποιηθεί οι αξίες των ακινήτων θα πρέπει να ακολουθηθεί μια πολύ πιο λογική φορολογική κλίμακα ώστε να μην αποτελεί ο φόρος αυτός αντικίνητρο στην επιχειρηματική δραστηριότητα και γενικά για τους ιδιοκτήτες περιλαμβάνοντας όλους τους φόρους ακινήτων.
Εν κατακλείδι, θα πρέπει να υπάρξει ριζική φορολογική μεταρρύθμιση στον τομέα των ακινήτων από το 2014, όταν θα ολοκληρωθεί η επανεκτίμηση των αξιών. Με τη μεταρρύθμιση θα επιτευχθεί η απλοποίηση και ο εκσυγχρονισμός των φορολογιών/τελών/δικαιωμάτων που διέπουν την ακίνητη ιδιοκτησία στη βάση των ακόλουθων σταδίων:
– Φορολογία που αφορά την Απόκτηση/Αγορά Ακινήτου. Θα πρέπει να είναι ένα τυπικό τέλος και να αφορά το πραγματικό διοικητικό κόστος.
– Φορολογία που αφορά τη Κτήση/Κατοχή Ακινήτου. Θα πρέπει να έχει το μεγαλύτερο βάρος και ν’ αποτελεί ετήσιο εισόδημα για το κράτος.
– Φορολογία που αφορά την Πώληση/Αποξένωση Ακινήτου. Τυπικό τέλος και δεν πρέπει να ισχύει σε πολλαπλές συναλλαγές.
Έχουμε ετοιμάσει μια κατ΄ αρχήν μελέτη και είμαστε στη διάθεση των αρμοδίων για συζήτηση της.
Ο Λάκης Ν. Τοφαρίδης είναι Πρόεδρος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Επαγγελματιών Ακίνητης Ιδιοκτησίας – FIABCI-Τμήμα Κύπρου.