Υεμένη … Αραβική Άνοιξη ή Χειμώνας

Το τελευταίο διάστημα έχουμε γίνει μάρτυρες τις έξαρσης των επιθέσεων των ανταρτών Χούθι στην Υεμένη, κατά εμπορικών πλοίων, κυρίως σχετιζόμενων με Ισραηλινά συμφέροντα. Κυριολεκτικά η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, καθώς τα κόστη εκτροπής των εμπορικών πλοίων από την πιο πολυσύχναστη θαλάσσια διαδρομή στον κόσμο, είναι πολύ μεγάλα.

Αν αναλογιστούμε μόνο, ότι από την συγκεκριμένη ναυτιλιακή διαδρομή, περνούν ημερησίως περίπου  8,8 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου, σύμφωνα με την Υπηρεσία Ενεργειακών Πληροφοριών των ΗΠΑ, τότε ευκολά μπορούμε να αντιληφθούμε την σημασία της απρόσκοπτης και ασφαλούς διέλευσης της ναυσιπλοΐας από την περιοχή.

Σε μια περίοδο όπου η παγκόσμια οικονομία ακόμη μετρά πληγές, μετά από τους συνεχιζόμενους πολέμους σε Ουκρανία και Λωρίδα της Γάζας, η επιπρόσθετη υβριδική απειλή προερχόμενη από τους Χούθι στην ακτογραμμή της Ερυθράς Θάλασσας, έχει κτυπήσει καμπανάκι στις Παγκόσμιες οικονομίες, εξού και έχουν κινητοποιηθεί στρατιωτικά, ΗΠΑ, Γαλλία και Μεγάλη Βρετανία. Η τελευταία χρησιμοποιώντας τις Βρετανικές Βάσεις, από όπου εξορμεί η Βασιλική Πολεμική Αεροπορία (RAF).

Αρχικά, να αναφέρουμε ότι οι Χούθι δηλώνουν ταγμένοι εχθροί του Ισραήλ. Ελέγχουν μεγάλο μέρος της Χώρας, την πρωτεύουσα της Υεμένης και την γύρω περιοχή. Πρόκειται για αντάρτες, οι οποίοι λαμβάνουν εκπαίδευση, τεχνογνωσία και οπλισμό, συμπεριλαμβανομένων μη επανδρωμένων αεροσκαφών, θαλάσσιες νάρκες, βαλλιστικών πυραύλων καθώς και πυραύλων Κρουζ, από το Ιράν και την σιιτική μαχητική οργάνωση Χεζμπολάχ και ήταν οι πρώτοι που εμπράκτως μπήκαν στο πεδίο της μάχης υποστηρίζοντας την Χαμάς.

Οι Χούθι αποτελούν μέρος του λεγόμενου “Άξονα Αντίστασης” του Ιράν, μία αντι-Ισραηλινή και αντιδυτική συμμαχία περιφερειακών πολιτοφυλακών που υποστηρίζονται από την Ισλαμική Δημοκρατία. Μαζί με τη Χαμάς στη Γάζα και τη Χεζμπολάχ στον Λίβανο, οι Χούθι είναι μία από τις τρεις εξέχουσες πολιτοφυλακές που υποστηρίζονται από το Ιράν, εξαπολύοντας επιθέσεις εναντίον του Ισραήλ τις τελευταίες εβδομάδες.

Μπορεί το ξέσπασμα του πολέμου στην Λωρίδα της Γάζας, να εμποδίζει τους Χούθι να αποτελέσουν ευθέως σοβαρή απειλή έναντι των Ισραηλινών (ένεκα της αντιαεροπορικής ομπρέλας που διαθέτει το Τελ Αβίβ μέσω του Iron Dome, καθώς και με την υποστήριξη που λαμβάνουν από τις ΗΠΑ και Μεγάλη Βρετανία), παρόλα αυτά μπορούν να επιφέρουν ολέθριες συνέπειες με τις επιθέσεις τους στα εμπορικά πλοία που διέρχονται της Ερυθράς Θάλασσας.

Κάποιος θα μπορούσε να πει ότι οι μεγάλες δυνάμεις και κυρίως οι ΗΠΑ, τώρα θερίζουν ότι έσπειραν, καθώς τέτοιες και παρόμοιες περιπτώσεις όπως των Χούθι, προέκυψαν μετά τα αποτελέσματα που επέφερε η Αραβική Άνοιξη, την οποία εκμεταλλεύτηκαν επεμβαίνοντας οι μεγάλες δυνάμεις, κυρίως οι ΗΠΑ.   

Το τραγικό γεγονός της αυτοπυρπόλησης του Τυνήσιου μικροπωλητή Μοχάμεντ Μπουαζίζι, τον Δεκέμβριο του 2010, που πυροδότησε το κύμα διαδηλώσεων και εξεγέρσεων στη περιοχή της Μέσης Ανατολής και στη Βόρεια Αφρική (Τυνησία, Αίγυπτο, Λιβύη, Συρία, Υεμένη),  έφερε στη επιφάνια μια σειρά από γεωπολιτικές επιδιώξεις των παγκόσμιων δυνάμεων, οι οποίες έμοιαζαν να βρίσκονται σε καταστολή επί δεκαετίες, περιμένοντας επίσης την κατάλληλη συγκυρία για να εκδηλωθούν. Τα οικονομικά συμφέροντα, αλλά και ο φόβος μια επερχόμενης αντιδυτικής στάσης των επαναστατών, ουσιαστικά επέβαλαν την ανάμειξη κυρίως των ΗΠΑ και της Γαλλίας, στα εσωτερικά των εν λόγω Χωρών, στα πρότυπα κατ΄ αυτούς, του ρεαλισμού και του φιλελεύθερου επεμβατισμού. Ακολούθησαν εμφύλιοι πόλεμοι, οι οποίοι συνεχίζονται μέχρι και σήμερα. Τρανό παράδειγμα η περίπτωση της Υεμένης.

Στην Υεμένη, το 2011 ο επί τρεις δεκαετίες κυβερνήτης της χώρας, Αλί Αμπντάλα Σάλεχ, παραιτήθηκε ύστερα από εξέγερση στο πλαίσιο της Αραβικής Άνοιξης. Μετά την επίτευξη μιας μεταβατικής συμφωνίας, που υποστηρίχθηκε από τις ΗΠΑ, ο πρόεδρος Αμπντ Ραμπούχ Μανσούρ Χαντί τον αντικατέστησε και οι συνομιλίες έθεσαν τις βάσεις για μια συνταγματική συνέλευση και νέες εκλογές.

Οι Χούθι, ωστόσο, απέρριψαν το σχέδιο ομοσπονδίας που προέκυψε. Το 2014, η κυβέρνηση μείωσε τις επιδοτήσεις καυσίμων, προκαλώντας διαμαρτυρίες, και οι Χούθι εκτόπισαν την κυβέρνηση του Χάντι, οι δυνάμεις των οποίων διατηρούν μέχρι και σήμερα τον έλεγχο μεγάλου τμήματος της Χώρας, με τραγικές συνέπειες, τις τρομοκρατικές επιθέσεις που επιχειρούν να πλήξουν την απρόσκοπτη ναυσιπλοΐα στην Ερυθρά Θάλασσα.

Το σιιτικό Ιράν βοήθησε τους Χούθι, ενώ η σουνιτική Σαουδική Αραβία υποστήριξε την κυβέρνηση, με αποτέλεσμα η βία να έχει καταστρέψει τους απλούς κατοίκους της Υεμένης, οι οποίοι λένε, ότι μεταξύ αεροπορικών επιδρομών, της οικονομικής κατάρρευσης και της αυξανόμενης πείνας, η ζωή έχει γίνει σχεδόν αφόρητη.

Συνεπώς, από όποια σκοπιά και αν το δει κανείς, τα όσα τεκταίνονται σήμερα στην Υεμένη, τόσο σε γεωπολιτικό – οικονομικό, όσο και ανθρωπιστικό επίπεδο, εύστοχα θα παρατηρήσει τελικά, ότι θα ταίριαζε καλύτερα ο όρος, Αραβικός Χειμώνας, παρά Αραβική Άνοιξη.

ΣΤΕΛΙΟΣ Γ. ΠΡΟΚΟΠΙΟΥ
Διεθνολόγος