Το παράδειγμα του Παναγιώτη Γεννάδιου

Το παράδειγμα του Παναγιώτη Γεννάδιου

Ο Παναγιώτης Γεννάδιος είναι διεθνούς φήμης Έλληνας γεωπόνος, καθηγητής, φυσιοδίφης και συγγραφέας (1847-1917). Στο πλούσιο βιογραφικό του αναφέρεται και η θητεία του στην Κύπρο (1895- 1904) ως ο πρώτος διευθυντής του Τμήματος Γεωργίας. Θεωρείται ο θεμελιωτής της σύγχρονης κυπριακής γεωργίας.

Αυτός ο άνθρωπος έπεισε την τότε (1904) αποικιοκρατική κυβέρνηση να αγοράσει μια τεράστια έκταση γης στα νότια-ανατολικά της Λευκωσίας, ένα ιδιωτικό τσιφλίκι όπου φύτρωναν άνυδροι θάμνοι και μοσφιλιές, για να δημιουργηθεί μια πρότυπη αγροτική έπαυλη. Έχει περάσει ένα αιώνας και ο χώρος αυτός – ο άνυδρος και αφιλόξενος- έχει μετατραπεί μέσα από δεκαετίες συστηματικής εργασίας από το Τμήμα Δασών, στον σημαντικότερο πνεύμονα πρασίνου για την πρωτεύουσα, το δάσος Αθαλάσσας.

Γεννήθηκα και μεγάλωσα δίπλα σε αυτό το δάσος. Για τις μανάδες μας ήταν το φοβερό και επικίνδυνο δάσος, με τις λίμνες του και τις απαγορευμένες συναντήσεις στις δεκαετίες 1960-1990. Ήταν ένας χώρος που έκρυβε μυστήριο, ανομολόγητες εμπειρίες και …τις υποδομές της Εθνικής Φρουράς.

Αργότερα -μετα το 90- το δάσος άνοιξε στο κοινό. Έγινε «εθνικό δασικό πάρκο». Χιλιάδες άνθρωποι το επισκέπτονται κάθε βδομάδα. Είναι ένας μοναδικός βιότοπος. Ένας πνεύμονας πρασίνου και οξυγόνου. Ένας χώρος αναψυχής, γυμναστικής, περιπάτου, διασκέδασης , εκπαίδευσης, έρωτα, αγάπης, τελοσπάντων ζωής.

Οι αλητάμπουρες που έφευγαν σκαστοί για το απαγορευμένο δάσος στη δεκαετία του 60, αναγκάστηκαν στη συνέχεια δυστυχώς πολλές φορές να το υπερασπιστούν. Σταθήκαμε μπροστά στις μπουλντόζες της ανάπτυξης που απειλούσαν το δάσος Αθαλάσσας σε πάρα πολλές περιπτώσεις. Ακόμα και σήμερα το δάσος κινδυνεύει από σχεδιασμούς για οδικά έργα (λεωφόρος Ακαδημίας).

Κοντολογίς το δάσος Αθαλάσσας που σήμερα χαίρονται οι Λευκωσιάτες (κι όχι μόνο) είναι εκεί χάριν της επίμονης και συστηματικής εργασίας του Τμήματος Δασών, των αγώνων των ευαίσθητων πολιτών και περιβαλλοντιστών/οικολόγων αλλά κυρίως χάρις στην απόφαση κάποιου αποικιοκράτη που άκουσε την εισήγηση ενός «καλαμαρά». Αν δεν υπήρχε ο Π. Γεννάδιος (και εμείς οι λοιποί) δεν θα υπήρχε δάσος Αθαλάσσας. Στη θέση του θα ήταν ακόμα μια συνοικία της Λευκωσίας, όπως το Πλατύ, τα Λατσιά, ή το Γέρι που σήμερα το περιτριγυρίζουν ασφυκτικά.

Με λύπη διαπιστώνω ότι αυτός ο «καλαμαράς» Π. Γεννάδιος και οι αποικιοκράτες ανώτεροι του, επέδειξαν περισσότερη τόλμη και πολιτική αποφασιστικότητα, περισσότερη αγάπη για τον τόπο και τον άνθρωπο από ότι οι ιθαγενείς που κυβερνούν το τόπο μας σήμερα. Έχω καταλήξει σε αυτή την πικρή διαπίστωση καθώς παρακολουθώ το τρόπο που οι αρχές (κυβέρνηση και δήμος Έγκωμης) αντιμετωπίζουν τις εισηγήσεις των Οικολόγων (και ευαίσθητων απλών πολιτών) για τη διαχείριση μεγάλων κρατικών ή ιδιωτικών τεμαχίων γης στην περιοχή της Έγκωμης (περιοχή Μετοχίου Κύκκου, Κρατική Έκθεση, Μακεδονίτισσα). Το όραμα τους είναι «μπετόν-άσφαλτος-κέρδη».

Θα μου πουν κάποιοι ότι σήμερα το κόστος της αγοράς της γης είναι απαγορευτικό, τα δεδομένα έχουν αλλάξει. Πιθανόν να ισχύει το επιχείρημα σε ότι αφορά την ιδιοκτησία της Αρχιεπισκοπής (Μακεδονίτισσα) ή της Μονής Κύκκου. Δεν το αποδέχομαι όμως σε καμμιά περίπτωση σε ότι αφορά τα 250 χιλιάδες τμ της κυβερνητικής ιδιοκτησίας γης στην πρώην Κρατική Έκθεση.

Έχουμε με σαφήνεια και επάρκεια εξηγήσει γιατί οι χώρος αυτός προσφέρεται για να αναπτυχθεί σε ένα μεγάλο αστικό πάρκο με πολύ πράσινο και υποδομές αναψυχής, άθλησης και πολιτισμού- ένα νέο δάσος Αθαλάσσας. Η Δυτική Λευκωσία δεν έχει τους πνεύμονες πρασίνου που έχει η ανατολική και κεντρική Λευκωσία. Στερείται ενός μεγάλου χώρου πρασίνου που να προσφέρει μια ανάσα οξυγόνου και αναπνοής για τους κατοίκους και τους επισκέπτες. Η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή επιβάλει την ανάπτυξη συμπαγούς αστικού πράσινου για αντιμετώπιση του φαινομένου της αστικής θερμικής νησίδας. Η κυβέρνηση άλλωστε δεν πρέπει πάντα να χρειάζεται επενδυτή για να «αξιοποιήσει» την κρατική περιουσία. Ούτε η αξιοποίηση κρατικής περιουσίας πρέπει να σημαίνει πάντα διαμερίσματα ή επαύλεις προς πώληση, γραφεία και εκθεσιακούς χώρους προς ενοικίαση, ξενοδοχεία, εστιατόρια κλπ. ιδιαίτερα στον 21ο αιώνα όταν έχουν υιοθετηθεί από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών οι 17 στόχοι της Βιώσιμης Ανάπτυξης και από την Ευρωπαϊκή Ένωση η «Πράσινη Συμφωνία».

Εγώ λοιπόν δεν θα πρωτοτυπήσω αθάνατε Π. Γεννάδιε. Θα ακολουθήσω το παράδειγμα σου καθώς βγήκαν στα μπαλκόνια (και πάλιν) τα πολιτικά αηδόνια εν όψη προεδρικών εκλογών. Έχουμε άραγε ελπίδα να δούμε κυβέρνηση που θα αποδείξει ότι αγαπά τον τόπο και έχει όραμα που να ξεφεύγει από το τρίπτυχο «μπετόν-άσφαλτος-κέρδη»; Ποιος μπορεί – από τους επίδοξους «κυβερνήτες» της χώρας-να ακολουθήσει το παράδειγμα του Π. Γεννάδιου;