Οι αρμοδιότητες του Ανωτάτου Δικαστικού Συμβουλίου και η άσκησή τους είναι αντικείμενο συζήτησης και κριτικής μέσα στα χρόνια, συνήθως μάλλον ευκαιριακής. Όπως με κάθε θέμα, είναι καλό να τίθεται πρώτα το υπόβαθρο των δεδομένων του πράγματος.
Το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο εγκαθιδρύεται από το Άρθρο 157.1 του Συντάγματος το οποίο ορίζει ότι το Ανώτατο Δικαστήριο θα είναι το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο. Το Άρθρο 157.2 του Συντάγματος προχωρεί να καθορίση τες αρμοδιότητες του Ανωτάτου Δικαστικού Συμβουλίου, οι οποίες είναι ο διορισμός, η προαγωγή, η μετάθεση, ο τερματισμός του διορισμού, η απόλυση και τα πειθαρχικά θέματα των δικαστών των Επαρχιακών και των άλλων κατωτέρων δικαστηρίων.
Το Άρθρο 157.1.2 είναι, δυνάμει του Άρθρου 182 του Συντάγματος, από τα αποκαλούμενα βασικά Άρθρα του Συντάγματος, εκείνα δηλαδή που δεν μπορούν με οποιοδήποτε τρόπο να τροποποιηθούν, είτε με αλλαγή είτε με πρόσθεση είτε με κατάργηση.
Ως εκ τούτου, είναι άνευ αντικειμένου οποιαδήποτε συζήτηση τροποποίησης του Άρθρου 157.1.2 που να αποσκοπή είτε στην αλλαγή της σύνθεσης του Ανωτάτου Δικαστικού Συμβουλίου είτε στην εμβέλεια των αρμοδιοτήτων του.
Να λεχθή μόνο ότι ο νομοθέτης του Συντάγματος σοφά προνόησε σύμφωνα με την πάγια τάξη των πραγμάτων. Η θεμελιακή έννοια της ανεξαρτησίας των δικαστηρίων, η οποία είναι ταυτόσημη με αυτή ταύτη την αποστολή των δικαστηρίων, εξυπακούει και την αυτοδιοίκηση των δικαστηρίων με πρώτιστη διάσταση τη σύνθεση και τη λειτουργία των. Η συμμετοχή εξωδικαστικών στα αφορώντα το διορισμό, την προαγωγή, τη μετάθεση, τον τερματισμό του διορισμού, την απόλυση και τα πειθαρχικά θέματα των δικαστών θα συνιστούσε, ιδιαίτερα στην πράξη, ανεπίτρεπτη εισχώρηση εξωγενών παραγόντων και κριτηρίων.
Αποτελεσματική κριτική όμως μπορεί να γίνεται ως προς τον τρόπο άσκησης των αρμοδιοτήτων του Ανωτάτου Δικαστικού Συμβουλίου, όπως γίνεται και ως προς την άσκηση των δικαστικών αρμοδιοτήτων μέσω ιδιαιτέρως των δικαστικών αποφάσεων. Οι επιλογές του Ανωτάτου Δικαστικού Συμβουλίου ως προς τον διορισμό και την προαγωγή των δικαστών επηρεάζουν τα μέγιστα την αποτελεσματική απονομή της δικαιοσύνης, ώστε τα κριτήρια της επιλογής πρέπει να αποσκοπούν στο διορισμό και στην προαγωγή του από κάθε άποψη καλύτερου υποψηφίου προς όφελος του δημοσίου συμφέροντος ως προς το αξιολογικό επίπεδο των δικαστών.
Δημήτριος Χ. Χατζηχαμπής
Πρώην
Πρόεδρος Ανωτάτου Δικαστηρίου