Η Παγκύπρια Συντεχνία Εργοδοτουμένων, Αυτό-Εργοδοτουμένων, Ορισμένου Χρόνου, Αορίστου Χρόνου & Συμβασιούχων σε δελτίο τύπου που απέστειλε στα ΜΜΕ αναφέρεται στη μείωση απολαβών στον διωτικό και δημόσιο τομέα, παραθέτοντας την απο΄φαση δικαστηρίου επί του συγκεκριμένου θέματος.
Ερώτηση: Είναι δυνατή η μείωση του μισθού υπαλλήλου χωρίς τη συγκατάθεσή του;
Απάντηση: Όχι! Προς τεκμηρίωση της απάντησης, παρατίθεται αυτούσιο απόσπασμα από την Απόφαση του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λεμεσού στην Υπόθεση 2507/15, ημερ. 22/09/2017 .
«Από τη θέσπιση του Ν.35(Ι)/07 , οι μισθοί των εργοδοτουμένων προστατεύονται ρητά από οποιεσδήποτε αποκοπές με εξαίρεση τις περιπτώσεις που προνοούνται στο αρ.10(1) του Νόμου οι πρόνοιες του οποίου έχουν ως εξής:
«10.-(1) Τηρουμένων των διατάξεων των εδαφίων (2), (3) και (4) του παρόντος άρθρου, δεν επιτρέπονται αποκοπές ποσών από το μισθό, παρά μόνο:
(α) αποκοπές που προνοεί νόμος ή κανονισμός·
(β) αποκοπές σύμφωνα με κανονισμούς ταμείων σύνταξης, ταμείων προνοίας και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης·
(γ) αποκοπές δυνάμει δικαστικής απόφασης˙
(δ) αποκοπές για αποζημίωση λόγω ζημιάς που υπέστη η επιχείρηση και που προκλήθηκε σκόπιμα ή ένεκα βαριάς αμέλειας του εργοδοτούμενου· και
(ε) άλλες αποκοπές, μετά από συγκατάθεση του εργοδοτούμενου.
(2) Πριν από την αποκοπή από τον μισθό, για λόγους αποζημίωσης του εργοδότη, σύμφωνα με την παράγραφο (δ) του εδαφίου (1), πρέπει να γίνεται διαβούλευση με τους εκπροσώπους των εργαζομένων, που θα έχουν ως στόχο, μεταξύ άλλων, τον καθορισμό του ύψους της αποζημίωσης και τον τρόπο καταβολής της και, σε περίπτωση που δεν υπάρχει αναγνωρισμένος μηχανισμός εκπροσώπησης των εργοδοτουμένων μέσα στην επιχείρηση, πρέπει να γίνεται διαβούλευση με τον ίδιο τον εργοδοτούμενο.
(3) Σε περίπτωση που οι διαβουλεύσεις, δυνάμει του εδαφίου (2), δεν καταλήξουν σε διευθέτηση της διαφοράς, τότε η διαφορά θα παραπέμπεται στο Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων για μεσολάβηση και, εάν δεν επιτευχθεί συμφωνία στο στάδιο της μεσολάβησης, τότε το Υπουργείο θα παραπέμπει την διαφορά στο Δικαστήριο Εργατικών Διαφορών.
(4) Οι αποκοπές από το μισθό δυνάμει του παρόντος άρθρου περιορίζονται στο βαθμό που ο εργοδοτούμενος θα μπορεί να συντηρήσει τον εαυτό του και την οικογένειά του.»
Για σκοπούς του υπό εξέταση ζητήματος η σχετική πρόνοια είναι αυτή του αρ.10(1)(ε) ήτοι η αποκοπή μισθού μετά από συγκατάθεση του εργοδοτούμενου.
Έμφαση θα πρέπει να δοθεί στη φράση «μετά από συγκατάθεση» η οποία υποδηλοί ότι όχι μόνο θα πρέπει να ληφθεί σχετική συγκατάθεση αλλά και ότι τέτοια συγκατάθεση θα πρέπει να ληφθεί πριν να λάβει χώρα η αποκοπή. Ο λόγος είναι απλός.
Εφόσον οι αποκοπές μισθού συνεπάγονται δραστικές συνέπειες για ένα υπάλληλο, ο τελευταίος, προτού αποφασίσει αν θα συγκατατεθεί ή όχι, θα πρέπει να μπορεί ελεύθερα να αξιολογήσει όλα τα ενώπιον του δεδομένα. Αυτό δεν μπορεί να το πράξει όμως ο εργοδοτούμενος, όταν τίθεται προ τετελεσμένων γεγονότων ήτοι μετά που αποφασίστηκε η αποκοπή και οι μόνες επιλογές του είναι είτε να συγκατατεθεί είτε να παραιτηθεί. Ο άμεσος και δραστικός επηρεασμός των προσωπικών συμφερόντων του υπάλληλου καθώς και το «κεκτημένο δικαίωμα» που αποκτά σε συγκεκριμένο μισθό από μια σύμβαση εργοδότησης, δεν επιτρέπουν τη μονομερή μεταβολή των όρων εργοδότησης, ιδιαίτερα όταν τέτοια μεταβολή είναι δυσμενής για τον ίδιο (βλ. REPUBLIC ν. MENELAOU (1982)3 Α.Α.Δ. 419). Μόνο με τη σύμφωνο γνώμη και ρητή συγκατάθεση του εργοδοτούμενου μπορεί ο εργοδότης να προχωρήσει σε αποκοπή μισθού και το ότι ένας υπάλληλος δεν αντέδρασε όταν ενημερώθηκε εκ των υστέρων για την αποκοπή, δεν μπορεί αυτόματα να αναχθεί σε ρητή συγκατάθεση του στην αποκοπή. Τα δεδομένα του έχουν πλέον αλλάξει και μάλιστα σε βάρος του. Αφ’ ης στιγμής ο σκοπός για τον οποίο θεσπίστηκε ο Ν. 35(Ι)/07 είναι η ειδικά η «προστασία των μισθών», επιβάλλεται όπως οι πρόνοιες του ερμηνεύονται αυστηρά.»