Σαν σήμερα, 19 Μαρτίου 2013, η Βουλή είπε «όχι» στο κούρεμα……
Η Βουλή των Αντιπροσώπων καταψήφισε το νομοσχέδιο για το κούρεμα των καταθέσεων, λόγω της τραπεζικής κρίσης, που προήλθε από το «κούρεμα» των ελληνικών ομολόγων. Κατά τάχθηκαν οι 36 βουλευτές του ΑΚΕΛ, του ΔΗΚΟ, της ΕΔΕΚ, του ΕΥΡΩΚΟ, ο βουλευτής των Οικολόγων και ο ανεξάρτητος βουλευτής Ζαχαρίας Κουλίας, ενώ οι 19 βουλευτές του ΔΗΣΥ ψήφισαν αποχή.
Το ιστορικό που οδήγησε στη ψήφιση για το κούρεμα
Οι δύσκολη μέρα των κρίσιμων αποφάσεων ήταν η Παρασκευή, 15η Μαρτίου. Αργά τη μέρα εκείνη ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης μαζί με την συνοδεία του, δηλαδή τον Υπουργό Οικονομικών, τον κυβερνητικό εκπρόσωπο και όλους τους τεχνοκράτες που κρίθηκε αναγκαίο να βρίσκονται μαζί του, πήγαν στη συνεδρία του Γιούρογκρουπ.
Υπουργός Οικονομικών ήταν ο Μιχάλης Σαρρής, ο οποίος ήταν ο μόνος που εδικαιούτο να παρίσταται στη συνεδρία. Κάθε τρεις και μία ο κ. Σαρρής αποχωρούσε από την αίθουσα του Γιούρογκρουπ, ενημέρωνε τον Πρόεδρο κι έπαιρνε οδηγίες.
Οι ενδείξεις για το αποτέλεσμα της συνεδρίας περνούσαν από όλες τις εκφάνσεις αλλαγών συναισθημάτων και προσεγγίσεων: Τη μια στιγμή η κυπριακή αντιπροσωπία εισέπραττε ενδείξεις ότι η οικονομική βοήθεια προς τη χώρα μας θα εδίδετο χωρίς περισσότερες ή τουλάχιστον πολύ λιγότερες απαιτήσεις από όσες διεφάνη ότι έθετε η Τρόικα τις προηγούμενες μέρες, και την άλλη άκουγαν δηλώσεις ότι θα έπρεπε να διασφαλιστούν πολλές ακόμη προϋποθέσεις πριν η Ευρώπη ανοίξει τα ταμεία της για να στηρίξει την Κύπρο.
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης χρειάστηκε να δει τρεις φορές τους σκληρούς πυρήνες της Τρόικας και ειδικά την Κριστίν Λαγκάρντ, για να τους πει πως δεν είναι δυνατόν να αποδεχθεί όσα ζητούσαν και τα οποία ακούγονταν παράλογα.
Οι περισσότεροι εκείνο το βράδυ πήγαμε για ύπνο χωρίς να υποψιαζόμαστε τι θα ξημέρωνε η επόμενη μέρα.
Στην τρίτη συνάντηση, που έγινε τα χαράματα του Σαββάτου, 16 Μαρτίου, η Κριστίν Λαγκάρντ, ο Πιέρ Μοσκοβισί και ο Γιορκ Άσμουσεν ζήτησαν από τον Πρόεδρο Αναστασιάδη κούρεμα των καταθέσεων στις τράπεζες της Κύπρου. Ο Πρόεδρος εξεμάνη και, με οργίλο ύφος, είπε πως δεν επρόκειτο να δεχθεί κάτι τέτοιο και ότι θα έφευγε από το Γιούρογκρουπ.
Η απάντηση που πήρε από τον Άσμουσεν έμοιαζε με πιστόλι στον κρόταφο του Προέδρου:
-Μπορείς να φύγεις, μην είσαι όμως σίγουρος ότι θα βρεις τράπεζες μέχρι να επιστρέψεις στην Κύπρο.
Ξημερώματα Σαββάτου, 16 Μαρτίου
Με μιαν αιφνιδιαστική καταδρομική κίνηση, που άφησε άναυδη την κυπριακή αποστολή στις Βρυξέλλες, οι Ευρωπαίοι εταίροι μας και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο μάς υποχρέωσαν να δεχθούμε μια πολιτική συμφωνία χωρίς όρους και ουσιαστικές διαπραγματεύσεις, με τη μορφή «take it or leave it», βάζοντάς μας θηλιά στον λαιμό με τη μορφή της άτακτης χρεοκοπίας και υποχρεώνοντάς μας να αποδεχθούμε άμεσα τους όρους τους για κούρεμα 6,75% των καταθέσεων μέχρι 100.000 ευρώ και 9,9% των καταθέσεων άνω των 100.000 ευρώ.
Κανείς δεν πίστευε όσα άκουγε να μεταδίδονται από το ραδιόφωνο και την τηλεόραση και διάβαζε από τα διεθνή πρακτορεία.
Όλοι ήμασταν σίγουροι ότι κάποιο λάθος είχε γίνει. Δεν είχε γίνει όμως. Αυτή ήταν η κατάσταση.
Την ίδια μέρα ανακοινώθηκε ότι η επίσκεψη την οποία προγραμμάτιζε για την επόμενη μέρα ο Υπουργός Οικονομικών στη Μόσχα αναβάλλεται για μερικές μέρες. Η επίσκεψη είχε στόχο να ζητηθεί οικονομική βοήθεια από τη Ρωσία.
Μετά το πρώτο σοκ, κι αμέσως μετά την άφιξή του στην Κύπρο τα χαράματα της Κυριακής, 17ης Μαρτίου 2013, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης άρχισε να συγκαλεί αλλεπάλληλες συσκέψεις στο προεδρικό με τα κόμματα, με οικονομολόγους, με τραπεζίτες και με τον τότε διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας. Οι προσπάθειες για να σωθεί οτιδήποτε μπορούσε να σωθεί ήταν συνεχείς. Ακόμα και έκτακτο Γιούρογκρουπ μέσω τηλεδιάσκεψης συνεκλήθη. Οι στόχοι ήταν πολλοί:
-Να κερδηθεί χρόνος, ώστε να γίνουν κινήσεις εξασφάλισης βοήθειας και από άλλους πόρους ή με άλλους τρόπους, αλλά και να μεταπεισθεί η Τρόικα να μειώσει τις απαιτήσεις της,
-Να πεισθούν τα κόμματα να ψηφίσουν την πρόταση για κούρεμα καταθέσεων, τροποποιημένη και σχεδιασμένη από την ίδια την Κύπρο, με το ποσόν όμως που θα έπρεπε να συλλεγεί να παραμένει, σύμφωνα με τις απαιτήσεις της Τρόικας, στα 5,8 δισεκατομμύρια και
-Να μελετηθούν σενάρια επιβίωσης μετά τη χρεοκοπία.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας απηύθυνε και διάγγελμα προς τον κυπριακό λαό, με το οποίο εξήγησε τι ακριβώς έγινε στις Βρυξέλλες και είπε πως θα ήταν ανεύθυνος αν διάλεγε τον εύκολο δρόμο κι έφευγε από τις Βρυξέλλες αρνούμενος να αποδεχθεί το κούρεμα. Είπε πως διάλεξε τον δύσκολο δρόμο και ζήτησε από τους πολίτες να παραμείνουν ψύχραιμοι ενόσω συνεχίζονταν οι προσπάθειες για το καλύτερο.
Τη Δευτέρα, 18 Μαρτίου, το Υπουργείο Οικονομικών ετοιμάζει διάταγμα ώστε να παραμείνουν κλειστές οι τράπεζες για δύο μέρες για να αποτραπεί αναταραχή και απόσυρση καταθέσεων (bank run) από τον φόβο του κουρέματος.
Ταυτόχρονα, ετοιμάζεται νομοσχέδιο για το κούρεμα ώστε να ικανοποιηθεί το αίτημα του Eurogroup για εξεύρεση 5,8 δις, το οποίο αποφασίζεται να τεθεί την επομένη στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών για συζήτηση.
Στο μεταξύ, οι αντιδράσεις κατά του κουρέματος καταθέσεων από το σύνολο σχεδόν των κομμάτων κορυφώνονταν, προδιαγράφοντας την απόφαση της Βουλής για το «όχι» στο νομοσχέδιο.
Και φθάνουμε στη Τρίτη, 19 Μαρτίου, όπου στην Επιτροπή Οικονομικών δεκάδες ήταν οι ερωτήσεις που έθεσαν οι βουλευτές στον διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας αλλά και στον γενικό διευθυντή του Υπουργείου Οικονομικών, σε σχέση και με το νομοσχέδιο για κούρεμα των καταθέσεων αλλά και γενικά για την κατάσταση της οικονομίας, τις πληροφορίες για εκροή καταθέσεων, για όσα έγιναν στη συνεδρία του Γιούρογκρουπ της 15ης Μαρτίου, αλλά και για τα περί δημιουργίας δύο νέων τραπεζών-γεφυρών, στις οποίες θα μεταφέρονταν όλα τα υγιή στοιχεία των υφιστάμενων.
Από τη συνεδρία διεφάνη ότι το νομοσχέδιο δεν επρόκειτο να περάσει από την ολομέλεια, η οποία συνεδρίασε το ίδιο βράδυ.
Η πλειοψηφία των βουλευτών το απέρριψε, με τους βουλευτές του ΔΗΣΥ να τηρούν «βελούδινη στάση» με αποχή.
Κατά τάχθηκαν οι 36 βουλευτές του ΑΚΕΛ, του ΔΗΚΟ, της ΕΔΕΚ, του ΕΥΡΩΚΟ, ο βουλευτής των Οικολόγων και ο ανεξάρτητος βουλευτής Ζαχαρίας Κουλίας, ενώ οι 19 βουλευτές του ΔΗΣΥ ψήφισαν αποχή.