Στόχος δεν είναι να επιβληθούμε. Στόχος μας είναι να αποκατασταθεί η διεθνής τάξη, τόνισε μεταξύ άλλων ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, σε συνέντευξη Τύπου, που παραχώρησε σήμερα, στις Βρυξέλλες.
Εισαγωγική ομιλία του Προέδρου της Δημοκρατίας
Θέλω να σας ευχαριστήσω για την ανταπόκριση στην πρόσκληση μου. Η σημερινή διάσκεψη στόχο έχει την ανάλυση της σημασίας που έχουν οι χθεσινές αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου όπως αποτυπώνονται στη παράγραφο 17 των Συμπερασμάτων.
Παρά το γεγονός ότι η αυστηρότητα των διατυπώσεων τόσο στα Συμπεράσματα του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων, όσο και των όσων διαλαμβάνονται σε εκείνα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ομιλούν από μόνα τους, εκείνο που θα ήθελα να αναδείξω είναι πως έχουμε περάσει από την ισχυρή φραστική, στην έμπρακτη και ουσιαστική στήριξη και αλληλεγγύη της Ευρωπαϊκή Ένωσης προς την Κυπριακή Δημοκρατία.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, συζήτησε χθες, κατόπιν αποδοχής αιτήματος μας, το ζήτημα των παράνομων τουρκικών δραστηριοτήτων στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κύπρου και υιοθέτησε κείμενο Συμπερασμάτων.
Η χθεσινή απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου δεν αποτελεί παρά την υιοθέτηση και έναρξη της προβλεπόμενης διαδικασίας επιβολής κυρώσεων εναντίον της Τουρκίας για τις έκνομες ενέργειες σε βάρος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αυτό ακριβώς αποδίδει ο όρος στοχευμένα μέτρα που συμπεριελήφθη στα Συμπεράσματα ύστερα από τις έντονες προσπάθειες που καταβάλαμε χθες.
Όπως γνωρίζετε, το πρώτο προσχέδιο Συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, που είδε το φως της δημοσιότητας δεν μας ικανοποίησε και εκφράσαμε εξαρχής την αντίθεση μας, αρχίζοντας νέο γύρο προσπαθειών.
Η εν λόγω ομόφωνη απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου είναι αποτέλεσμα στοχευμένης και μεθοδικής δουλειάς μηνών, σοβαρής προεργασίας και συντονισμού τόσο στην Κύπρο όσο και στις Βρυξέλλες, σε συνεργασία πάντα με τους εταίρους μας.
Η χθεσινή απόφαση, αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο στη συνεχιζόμενη προσπάθεια μας για τερματισμό των παράνομων ενεργειών της Τουρκίας στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κύπρου, για προάσπιση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κύπρου και της σταθερότητας και ειρήνης στην περιοχή. Έχει δηλαδή διπλό σκοπό, αλλαγή συμπεριφοράς από πλευράς Τουρκίας, καθώς και αποτροπή κλιμάκωσης.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υιοθέτησε καταρχάς το ισχυρό κείμενο Συμπερασμάτων του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων της 18ης Ιουνίου 2019 καθώς και όλα τα σχετικά προηγούμενα Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Στην ουσία το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ρητά υιοθέτησε ότι οι παράνομες ενέργειες της Τουρκίας στην Κύπρο έχουν σοβαρό αρνητικό και άμεσο αντίκτυπο σε όλο το φάσμα των σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας.
Τούτο σημαίνει πως οι διάφορες δράσεις και διαδικασίες, όπως ο εκσυγχρονισμός της Συμφωνίας Τελωνειακής Ένωσης ΕΕ-Τουρκίας, τα προενταξιακά κονδύλια, οι πολιτικοί και άλλοι υψηλού επιπέδου διάλογοι κλπ, η πρόοδος δηλαδή σε όλα αυτά, εξαρτάται πλέον από το πώς η Τουρκία συμπεριφέρεται στην Κύπρο.
Όπως αντιλαμβάνεσθε και λαμβάνοντας υπόψη τις ανησυχίες των εταίρων μας αλλά και ζητήματα που ρεαλιστικώς ομιλούντες ενδεχομένως να προκύψουν από τις μεταξύ τους σχέσεις με την Τουρκία, όπως για παράδειγμα το μεταναστευτικό ή και οι μεταξύ τους εμπορικές/οικονομικές σχέσεις, ήταν σημαντικά δύσκολο να επιτύχουμε να δοθούν οι πολιτικές κατευθυντήριες γραμμές ώστε να ξεκινήσει διαδικασία κυρώσεων.
Οφείλω να εκφράσω για άλλη μια φορά την ικανοποίηση μου γιατί οι συντονισμένες προσπάθειες τόσο της Προεδρίας όσο και του Υπουργείου Εξωτερικών, η στενή συνεργασία με την Ελλάδα, με σημαντικούς εταίρους όσο και με τις επτά χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου, είχαν σαν αποτέλεσμα να επιτύχουμε το απαιτούμενο νομικό πλαίσιο που οδηγεί σε κυρώσεις, αλλά και την ευκαιρία αξιοποίησης από την ΕΕ όλων των διπλωματικών, οικονομικών και άλλων μέσων.
Στόχος παραμένει η αποκατάσταση της τάξης και ο τερματισμός των τουρκικών παράνομων δράσεων.
Το μήνυμα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου εν ολίγοις, είναι σαφές. Αν θέλει η Τουρκία να συνεχίσει ομαλά με τις σχέσεις της στο πλαίσιο είτε της ενταξιακής της διαδικασίας είτε στο πλαίσιο άλλων σχέσεων και δράσεων θα πρέπει να ομαλοποιήσει τις σχέσεις της με την Κύπρο και οπωσδήποτε θα πρέπει να τερματίσει τις παράνομες ενέργειες της.
Θέλω να τονίσω πως τα μέτρα δεν είναι αυτοσκοπός.
Επιθυμία μας είναι να τερματισθούν οι όποιες παράνομες ενέργειες της Τουρκίας ώστε να δημιουργηθούν οι συνθήκες επανέναρξης ενός δημιουργικού διαλόγου για εξεύρεση μιας λειτουργικής, διαρκούς και βιώσιμης λύσης του Κυπριακού προβλήματος με αλληλοσεβασμό στις εύλογες ανησυχίες των δύο κοινοτήτων και στόχο την επικράτηση της ειρήνης, σταθερότητας και ευημερίας για το σύνολο του κυπριακού λαού στη βάση πάντα των ψηφισμάτων των Ηνωμένων Εθνών, καθώς και των αρχών και αξιών της ΕΕ.
Ευχαριστίες επίσης προς τον Πρόεδρο Tusk, τον Πρόεδρο Juncker, την Ύπατη Εκπρόσωπο Mongerini, τους Ευρωπαίους Εταίρους και ιδιαιτέρως τον Έλληνα Πρωθυπουργό.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας απάντησε σε ερωτήσεις δημοσιογράφων σε συνέντευξη Τύπου, στις Βρυξέλλες
Καθολική ήταν η στήριξη των Ευρωπαίων εταίρων προς την Κυπριακή Δημοκρατία κατά το χθεσινό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στις Βρυξέλλες, είπε σήμερα ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Νίκος Αναστασιάδης.
Σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε σήμερα, μετά τη λήξη των εργασιών της Συνόδου Κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, στις Βρυξέλλες, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ερωτηθείς αν υπήρξαν διαφωνίες από κάποιες χώρες ως προς τις αναφορές για την Κύπρο στο κείμενο Συμπερασμάτων είπε ότι καμιά χώρα δεν διαφώνησε, σημειώνοντας ότι υπήρξε «καθολική στήριξη».
Σε άλλη ερώτηση, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είπε ότι όπως ρητά αναφέρεται στο κείμενο, το ταχύτερο δυνατόν θα πρέπει να ληφθούν τα μέτρα ή εισηγήσεις λήψης μέτρων από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Εξωτερικής Δράσης, ανάλογα με την αρμοδιότητα της κάθε μιας.
Σε παρατήρηση δημοσιογράφου ότι παρά τις ενδείξεις που είχε η Τουρκία για τα Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, αυτή προχωρά σε πανηγυρισμούς και εντείνει τις προκλήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ, και ερωτηθείς αν ο ίδιος εκτιμά πως θα υπάρξει κάποιο θερμό επεισόδιο, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είπε ότι «δεν θεωρώ ότι ένα θερμό επεισόδιο είναι κάτι που μπορεί να αναμένουμε. Βεβαίως καμιά φορά δεν πρέπει να παραγνωρίζουμε την αλαζονεία ή το απρόβλεπτο των συμπεριφορών κάποιων χωρών».
Πρόσθεσε ότι «οι πανηγυρισμοί ήταν εκείνοι που έπεισαν τους Ευρωπαίους εταίρους μας να κατανοήσουν ότι άλλα λέγουν προς αυτούς οι Τούρκοι όταν συνομιλούν μαζί τους και άλλα πράττουν. ΄
Δεν παραγνωρίζουμε τις συμπεριφορές της Τουρκίας λαμβάνοντας υπόψη και τις σχέσεις που έχουν ή δεν έχουν, ή τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν, ως αποτέλεσμα των συμπεριφορών της με παραγνώριση χωρών συμμάχων και δεν θέλω να δώσω συγκεκριμένα παραδείγματα».
Επεσήμανε, ωστόσο, ότι τα μέτρα δεν αποτελούν αυτοσκοπό, αλλά «είναι το μήνυμα που θέλουμε να λάβει η Τουρκία ότι, αν διατηρεί ακόμα ευρωπαϊκούς προσανατολισμούς θα πρέπει να προσαρμοστεί με τις αρχές και αξίες της ΕΕ».
Σε άλλη ερώτηση, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είπε ότι η Τουρκία μέσω του Υπουργού Εξωτερικών της χώρας «είχε επικοινωνία με μια σειρά χωρών (της ΕΕ) μεταφέροντας το μήνυμα πως η Τουρκία τάχα ενδιαφέρεται για την αποκλιμάκωση, αν αποδεχόμασταν την πρόταση του 2011 περί σύστασης επιτροπής κοινής διαχείρισης (του φυσικού πλούτου). Η δική μου απάντηση προς τους ηγέτες των ευρωπαϊκών χωρών ήταν ότι αυτή η πρόταση του 2011 εγκαταλείφθηκε πριν και πάνω από όλα από τους ίδιους Τούρκους και τους Τουρκοκυπρίους, αφού είχε επιτευχθεί σύγκληση όσον αφορά τις αρμοδιότητες διαχείρισης του φυσικού πλούτου της χώρας».
Πρόσθεσε ότι «και πέραν τούτου είναι και η από πλευράς Κυπριακής Δημοκρατίας, εις ένδειξη σεβασμού προς την τουρκοκυπριακή κοινότητα, η σύσταση του Επενδυτικού Ταμείου, στο πρότυπο του νορβηγικού μοντέλου, στη βάση του οποίου δεν μπορεί να διατεθεί οποιοδήποτε κονδύλι από αυτό το ταμείο για αποπληρωμή δημόσιου χρέους ή και ακόμα και για εγγύηση δημόσιου χρέους. Ουδεμία επένδυση μπορεί να γίνει που να υπερβαίνει το 50% των αποθεματικών του Ταμείου. Συνεπώς, θα υπάρχει σταθερά ένα ποσό 50% από τις εισροές, από ενδεχόμενη εκμετάλλευση, ώστε να νιώθουν ασφαλείς οι Τουρκοκύπριοι συμπατριώτες μας ότι ανάλογα με τη συμφωνία επιμερισμού των ωφελημάτων θα έχουν το δικό τους μερίδιο.
Συνεπώς, αυτό που ισχυρίζεται η Τουρκία και η παραδοξότητα να αναγνωρίζει ΑΟΖ σε ένα ψευδοκράτος που δεν αναγνωρίζεται από κανένα και να λέει ότι ενεργεί ως ενεργεί κατόπιν ‘αδειοδότησης΄ του ψευδοκράτους και να ενεργεί με βάση την ‘αδειοδότηση΄ του της ΑΟΖ ψευδοκράτους, αποτελούν αντιφατικότητα. Όλα αυτά είχαν συμβάλει στο να κατανοήσουν οι εταίροι μας».
Πρόσθεσε ότι την ώρα που συζητούσαν την κατάσταση στην Κύπρο, οι Τούρκοι προέβαιναν σε περαιτέρω προκλήσεις στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας με τον απόπλους του τουρκικού σκάφους «Γιαβούς» και μάλιστα σε τεμάχιο αδειοδοτημένο.
Ερωτηθείς τι σημαίνουν, αλλά και τι περιλαμβάνουν τα στοχευμένα μέτρα που αναμένεται να ληφθούν, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είπε ότι «είναι διπλωματική γλώσσα επιβολής κυρώσεων. Τα μέτρα θα μελετηθούν από τις καθ’ ύλην αρμόδιες Επιτροπές, δηλαδή την Κομισιόν και την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης και θα υποβληθούν προς το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο», είτε είναι μέτρα κατά ατόμων, είτε κατά εταιρειών, είτε κατά κράτους.
Πρόσθεσε ακόμα ότι θα εξεταστεί μια σειρά από θέματα που αφορούν τις ευρωτουρκικές σχέσεις. «Αυτό που έχει σημασία είναι η τροχοδρόμηση της διαδικασίας», σημείωσε ο Πρόεδρος, υπογραμμίζοντας ότι θα διαφανεί τις επόμενες βδομάδες πώς θα αντιδράσουν οι Επιτροπές.
Είπε, εξάλλου, ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και η Κομισιόν «θα παρακολουθούν στενά και θα γίνεται θεώρηση για το ποια πρόοδος έχει επιτευχθεί ή όχι, ή το πόσο οπισθοδρόμησε η χώρα που είναι υποχρεωμένη να ακολουθήσει τις προειδοποιήσεις».
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας επανέλαβε ότι «στόχος δεν είναι να επιβληθούμε. Στόχος μας είναι να αποκατασταθεί η διεθνής τάξη, έτσι ώστε να δημιουργηθούν οι απαραίτητες προϋποθέσεις που θα μας οδηγήσουν σε ένα δημιουργικό διάλογο».
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εξέφρασε την ελπίδα ότι η Τουρκία, παρά τη μέχρι σήμερα συμπεριφορά της, κάποια στιγμή θα συνειδητοποιήσει ότι δεν είναι προς όφελος της αυτή η προκλητική συμπεριφορά και κυρίως σε ό,τι αφορά τις ευρωτουρκικές σχέσεις, είτε αυτό αφορά την αναθεώρηση της τελωνειακής ένωσης είτε γενικότερα.
Τέλος, ερωτηθείς, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είπε ότι «δεν διαβλέπω θερμό επεισόδιο, διαβλέπω αρνητικές ενέργειες που θα κλιμακώνουν τις απειλές της Τουρκίας για τη δημιουργία νέων τετελεσμένων, αλλά και πάλι αυτό θα οδηγήσει σε μεγαλύτερες ακόμα δυσκολίες στα όσα η Τουρκία αντιμετωπίζει σε διεθνές πεδίο ή και εσωτερικά».