Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης, στην ομιλία του στην 72η Σύνοδο της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, διατύπωσε τη θέση πως αμοιβαία συμφωνημένα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ), σύμφωνα με τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και τις εκθέσεις του Γενικού Γραμματέα του διεθνούς οργανισμού, όπως η επιστροφή και η επανεγκατάσταση στα Βαρώσια των νομίμων κατοίκων τους, θα αλλάξουν το παιγνίδι, με τη δημιουργία ενός κλίματος που θα συμβάλει στην επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό, με στόχο την επίτευξη μιας συνολικής διευθέτησης.
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είπε πως πρόθεσή του είναι κατά τη συνάντησή του την Παρασκευή με τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών να μεταφέρει “την ετοιμότητά μας να επαναρχίσουμε αμέσως τις διαπραγματεύσεις, σύμφωνα με το πλαίσιό του και πάντοτε σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών”.
“Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, αναγνωρίζεται ευρέως ότι για να επανασυγκληθεί μια νέα Διάσκεψη για την Κύπρο και προκειμένου να αποφευχθεί η επανάληψη αδυναμιών του παρελθόντος, πρέπει να υπάρξει ενδελεχής και επαρκής προετοιμασία και ισχυρή πολιτική βούληση και αποφασιστικότητα από όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη και παράγοντες, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι αυτή τη φορά οι διαβουλεύσεις θα οδηγήσουν σε ένα θετικό αποτέλεσμα”, ανέφερε.
“Και σε αυτή την προσπάθεια”, πρόσθεσε, “δεν έχω αμφιβολία ότι ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών και τα Μόνιμα Μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών θα προσφέρουν την υποστήριξη και βοήθειά τους σε εμάς”.
“Παράλληλα”, σημείωσε, “σε αυτή την κρίσιμη συγκυρία, αντί μονομερών ενεργειών που επηρεάζουν αρνητικά το στόχο του να προχωρήσει μπροστά η διαδικασία, αμοιβαία συμφωνημένα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, που είναι σύμφωνα με τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και τις εκθέσεις του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, όπως η επιστροφή και η επανεγκατάσταση στα Βαρώσια στους νόμιμους κατοίκους τους, θα αλλάξουν το παιγνίδι με τη δημιουργία ενός κλίματος που θα συμβάλει στην επανενέναρξη των διαπραγματεύσεων με στόχο την επίτευξη μιας συνολικής διευθέτησης”.
Πρόσθεσε πως αυτός ο στόχος θα ενισχυθεί ακόμη περισσότερο μέσω προόδου στο ανθρωπιστικό θέμα των αγνοουμένων, και κάλεσε την Τουρκία να συνεργαστεί πλήρως προκειμένου να επιλυθεί αυτό το τραγικό θέμα. Παρότρυνε παράλληλα όλες τις χώρες που μπορεί να έχουν πληροφορίες να ανοίξουν τα αρχεία τους “προκειμένου να υποστηρίξουν τις προσπάθειές μας να δοθεί ένα τέλος σε αυτή την τραγική πτυχή του κυπριακού προβλήματος”.
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης απάντησε, στην ομιλία του, στον ισχυρισμό του Τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κατά την ομιλία του στη Γενική Συνέλευση ότι το αποτυχημένο αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων στο Κραν Μοντάνα οφειλόταν “στην αδιανόητη στάση της ελληνοκυπριακής πλευράς”, θέτοντας μια σειρά ερωτημάτων προς τον Τούρκο Πρόεδρο, όπως το αν είναι αδιανόητο το να φιλοδοξεί κανείς την εγκαθίδρυση ενός ανεξάρτητου και κυρίαρχου κράτους, χωρίς ξένες εγγυήσεις, οποιοδήποτε παρεμβατικό δικαίωμα από μια τρίτη χώρα και ελεύθερου από την παρουσία κατοχικών στρατευμάτων”.
Κάλεσε εξάλλου για ακόμη μια φορά “την Τουρκία και τους Τουρκοκύπριους συμπατριώτες μας να αντιληφθούν ότι είναι μόνο μέσω αμοιβαίου σεβασμού και συμβιβασμών και όχι παρωχημένων εμμονών σε αποτυχημένες πρακτικές που θα πετύχουμε μια βιώσιμη και διαρκή διευθέτηση”.
“Μια διευθέτηση που δεν πρέπει να αφήνει ούτε νικητές ούτε ηττημένους και πρέπει να σέβεται πλήρως και να αντιμετωπίζει τις ευαισθησίες και ανησυχίες και των δυο κοινοτήτων”, επεσήμανε, σημειώνοντας πως αυτή είναι η μόνη οδός ώστε η Κύπρος να αξιοποιήσει πλήρως τις δυνατότητές της και να εκμεταλλευτεί τη μοναδική γεωγραφική της θέση και πως αυτό είναι το όραμά του.
Σημειώνοντας πως κατά τη διάρκειά της ομιλίας του στη Γενική Συνέλευση, ο Πρόεδρος της Τουρκίας ισχυρίστηκε πως το αποτυχημένο αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων στο Κραν Μοντάνα οφειλόταν “στην αδιανόητη στάση της ελληνοκυπριακής πλευράς”, o Πρόεδρος της Δημοκρατίας ανέφερε πως ως απάντηση θέλει να ρωτήσει τον Τούρκο Πρόεδρο:
“Είναι αδιανόητο το να φιλοδοξεί κανείς την εγκαθίδρυση ενός ανεξάρτητου και κυρίαρχου κράτους, χωρίς ξένες εγγυήσεις, οποιοδήποτε παρεμβατικό δικαίωμα από μια τρίτη χώρα και ελεύθερου από την παρουσία κατοχικών στρατευμάτων;”.
Ακόμη ρώτησε τον Τούρκο Πρόεδρο εάν είναι παράλογο να υποστηρίζεται η εγκαθίδρυση ενός κανονικού κράτους, στο οποίο όλες οι αποφάσεις θα λαμβάνονται μόνο από τους πολίτες του, χωρίς οποιεσδήποτε ξένες εξαρτήσεις, καθώς και εάν είναι μη εύλογο για ένα κράτος μέλος της ΕΕ να συμμετέχει επαρκώς και αποτελεσματικά στη λήψη αποφάσεων της `Ενωσης.
Επίσης διατύπωσε το ερώτημα προς τον κ. Ερντογάν εάν είναι αβάσιμο να οραματίζεται κανείς τερματισμό της αναχρονιστικής Συνθήκης Εγγυήσεως και εγκαθίδρυση ενός ισχυρού συστήματος ασφαλείας, βασισμένου στον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και στις Συνθήκες της ΕΕ και του Συμβουλίου της Ευρώπης.
“Είναι ενάντια σε οποιανδήποτε πάγια αρχή των Ηνωμένων Εθνών;”, διερωτήθηκε και πρόσθεσε: “Ταυτόχρονα, είναι παράδοξο να απορρίπτεται η επιμονή της Τουρκίας ότι πρέπει να αναλάβει τον εν λόγω ρόλο;”
Συνεχίζοντας, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης έθεσε στον κ. Ερντογάν ακόμα δυο ερωτήματα:
“Προβλέπει οποιοδήποτε σύνταγμα ενός Ομοσπονδιακού Κράτους ότι για οποιανδήποτε απόφαση σε Ομοσπονδιακό επίπεδο απαιτείται τουλάχιστον μια θετική ψήφος από τα μέλη του κράτους; `Οταν ειδικά ένα από τα μέλη της Ομοσπονδίας ελέγχεται από μια τρίτη χώρα;”
“Εν τέλει, θα μπορούσε κανείς να υποστηρίξει ότι η επίτευξη μιας διευθέτησης βασισμένης στις προτάσεις της Τουρκίας θα οδηγούσε στην εγκαθίδρυση ενός λειτουργικού και βιώσιμου κράτους;
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης σημείωσε πως “παρά την απογοήτευσή μας, αυτό που επιθυμώ να υπογραμμίσω με έμφαση και να μεταφέρω είναι ότι το όραμα του λαού της Κύπρου δεν είναι άλλο παρά ο τερματισμός του απαράδεκτου στάτους κβο και η εγκαθίδρυση ενός ομοσπονδιακού κράτους που θα εξασφαλίσει για τις γενιές των Ελληνοκυπρίων και των Τουρκοκυπρίων συνθήκες σταθερότητας για ένα ασφαλές, ευημερές και ειρηνικό μέλλον”.
“`Ενα κράτος ελεύθερο από οποιεσδήποτε ξένες παρεμβάσεις και εξαρτήσεις, `ένα κανονικό κράτος`, όπως ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών πολύ ορθά δήλωσε. `Ενα κράτος με επικεφαλής Κύπριους για τους Κύπριους”, ανέφερε.
“Από αυτή την άποψη και σε αντίθεση με τις δηλώσεις Τούρκων επισήμων, είναι πρόθεσή μου, κατά τη διάρκεια της αυριανής συνάντησης με τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, να μεταφέρω την ετοιμότητά μας για άμεση επανέναρξη των διαπραγματεύσεων, σύμφωνα με το πλαίσιό του και πάντοτε σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών”, σημείωσε.
Επισημαίνοντας πως στόχος του δεν είναι να εμπλακεί σε ένα παιγνίδι επίρριψης ευθυνών και πως αντίθετα εύχεται πραγματικά να μπορούσε να ήταν σε θέση να ενημερώσει πως το όραμά του για επίτευξη μιας διευθέτησης, όπως επανειλημμένα το μετέφερε από αυτό το βήμα, έχει υλοποιηθεί, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης σημείωσε πως “δυστυχώς, παρά την εποικοδομητική μας στάση, τις άοκνες και αδιάκοπες προσπάθειές μας και την πρόοδο που επιτεύχθηκε, αυτός ο νέος γύρος συνομιλιών που ξεκίνησε τον Μάιο του 2015 και κλιμακώθηκε τον Ιούλιο του 2017 στο Κραν Μοντάνα, έφθασε σε αδιέξοδο”.
“`Ενα αδιέξοδο που αποδίδεται αποκλειστικά στην αδιάλλακτη στάση της Τουρκίας, η οποία, αντί να είναι θετικά διακείμενη στην εγκαθίδρυση ενός πραγματικά ανεξάρτητου, κυρίαρχου και κανονικού κράτους, μέσα από τις προτάσεις της στόχευε στο να υποβαθμίσει την Κύπρο σε ένα τουρκικό προτεκτοράτο”, ανέφερε.
Πρόσθεσε πως αυτά που ανέφερε θα θεωρούνταν μια υπερβολή εάν αποτύγχανε να τεκμηριώσει την αναφορά του, και πρόσθεσε πως το 1960, με την εγκαθίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, μεταξύ άλλων, με βάση την Συνθήκη Εγγυήσεως, η Τουρκία, η Μεγάλη Βρετανία και η Ελλάδα ανέλαβαν να εγγυηθούν την ανεξαρτησία, εδαφική ακεραιότητα και ασφάλεια της Κύπρου.
Υπογράμμισε πως “η εκμετάλλευση της εν λόγω πρόνοιας από την Τουρκία έχει δυστυχώς οδηγήσει στον πόνο και στα βάσανα που ο λαός της Κύπρου, Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι, έχουν και ακόμη βιώνουν, ως συνέπεια του απαράδεκτου στάτους κβο”.
“Είναι για αυτό τον ακριβή λόγο που από την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων και προκειμένου να εγκαθιδρυθεί ένα κανονικό και κυρίαρχο κράτος, θέσαμε εξαρχής το στόχο του τερματισμού της Συνθήκης Εγγυήσεως και του παρεμβατικού δικαιώματος, καθώς και της συμφωνίας σε μια καταληκτική ημερομηνία (sunset clause) για την πλήρη αποχώρηση των ξένων στρατευμάτων”, επεσήμανε.
Μια θέση αρχών, ανέφερε, που ο ίδιος ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών επίσης συμμερίστηκε ως ένα απαραίτητο στοιχείο στις προσπάθειες για επίτευξη μιας διευθέτησης, σύμφωνα με τη δήλωσή του στις 4 Ιουνίου 2017.
Στο σημείο αυτό ο Πρόεδρος Αναστασιάδης αναφέρθηκε επί λέξη στη δήλωση αυτή του Γενικού Γραμματέα, η οποία ανέφερε πως “πρόοδος σε αυτό το κεφάλαιο – εννοώντας το κεφάλαιο της Ασφάλειας και των Εγγυήσεων – είναι ένα ζωτικό στοιχείο στην επίτευξη μιας συνολικής συμφωνίας και στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης μεταξύ των δυο κοινοτήτων σε σχέση με τη μελλοντική τους ασφάλεια”.
“Στη βάση τόσο της παρατηρούμενης προόδου στον δικοινοτικό διάλογο όσο και της προαναφερθείσας εκτίμησης του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, στις 28 Ιουνίου 2017 η πολυμερής Διάσκεψη για την Κύπρο ξεκίνησε με μεγάλες προσδοκίες”, συνέχισε ο Πρόεδρος Αναστασιάδης.
Πρόσθεσε πως κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων που ακολούθησαν, ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, σε μια προσπάθεια να υποστηρίξει θετικά την όλη διαδικασία, παρουσίασε ένα περίγραμμα έξι θεμελιωδών θεματικών ζητημάτων που αφορούσαν από τη μια το κεφάλαιο της Ασφάλειας και των Εγγυήσεων, περιλαμβανομένης της αποχώρησης των ξένων στρατευμάτων, και από την άλλη θέματα που σχετίζονται με τις εσωτερικές πτυχές του κυπριακού προβλήματος.
“Η επίτευξη συγκλίσεων επί του πλαισίου του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών θα οδηγούσε στην επίτευξη μιας στρατηγικής συμφωνίας, δίδοντας ως εκ τούτου μια νέα δυναμική ώθηση στη διαδικασία με βάσιμες ελπίδες πως μια συνολική διευθέτηση είναι εφικτή”, ανέφερε.
Πρόσθεσε πως “ενεργώντας σε πλήρη συμμόρφωση με το περίγραμμα του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, υπέβαλα αξιόπιστες και ρεαλιστικές προτάσεις που αντιμετώπιζαν αποτελεσματικά τις ευαισθησίες και ανησυχίες και των δυο κοινοτήτων”.
Ανέφερε πως οι προτάσεις αυτές λάμβαναν υπόψη, όπως και το πλαίσιο του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, την ιδιότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας ως κράτος μέλος της ΕΕ και των ΗΕ.
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης σημείωσε πως “σε απόλυτη αντίφαση με το πλαίσιο του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών και τις θέσεις των δυο άλλων εγγυητριών δυνάμεων, η Τουρκία, υιοθετώντας μια άκαμπτη στάση, επέμεινε στο ακόλουθο: τη διατήρηση της Συνθήκης Εγγυήσεως και του παρεμβατικού δικαιώματος, καθώς επίσης και της μόνιμης παρουσίας στρατευμάτων”.
Στην αρχή της ομιλίας του ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αναφέρθηκε στην τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974, με πρόσχημα την “προστασία της συνταγματικής τάξης” μετά την απόπειρα πραξικοπήματος κατά του Προέδρου της Κύπρου από την ελληνική στρατιωτική χούντα, για να σημειώσει πως αντί να αποκαταστήσει τη συνταγματική τάξη, η Τουρκία κατέλαβε το 37% του εδάφους της Κύπρου, εκτοπίζοντας, δια της βίας, πέραν του ενός τρίτου της ελληνοκυπριακής κοινότητας, με χιλιάδες άτομα να έχουν δολοφονηθεί, ενώ από το 1974, περισσότεροι από χίλιοι Ελληνοκύπριοι ακόμη αγνοούνται.
“Με την ίδια χρήση βίας, όλοι οι Τουρκοκύπριοι συμπατριώτες μας εξαναγκάστηκαν από την Τουρκία να μετεγκατασταθούν από τις περιοχές που ελέγχονται από την Κυβέρνηση της Κύπρου, στις οποίες κατοικούσαν ειρηνικά, στις περιοχές που βρίσκονται υπό κατοχή από την Τουρκία”, ανέφερε.
Είπε πως στο ίδιο πλαίσιο, και μέσω της συνεχούς παρουσίας πέραν των σαράντα χιλιάδων τουρκικών στρατευμάτων και χιλιάδων εποίκων που μεταφέρθηκαν και εγκαταστάθηκαν εκεί, “σε μια συνειδητή προσπάθεια αλλαγής του δημογραφικού χαρακτήρα του νησιού, η Τουρκία εγκαθίδρυσε μια παράνομη οντότητα η οποία τελεί υπό τον απόλυτο πολιτικό, οικονομικό, πολιτιστικό και θρησκευτικό της έλεγχο και κυριαρχία”.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αναφέρθηκε επίσης στην ομιλία του στην ανάγκη για συλλογικές προσπάθειες προκειμένου να αντιμετωπιστούν κρίσεις όπως αυτή με τη Βόρεια Κορέα, σημειώνοντας παράλληλα πως η διεθνής και πολυμερής συνεργασία είναι επίσης ζωτικής σημασίας για αντιμετώπιση της μάστιγας της τρομοκρατίας.
Πηγή: ΚΥΠΕ