Του Αντρέα Φακοντή*
Η πρόσφατη συζήτηση του Προϋπολογισμού του Υπουργείου Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων για το 2019 στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών επιβεβαίωσε, δυστυχώς, την αντίληψη που έχουμε για την πολιτική που ακολουθεί η κυβέρνηση Αναστασιάδη – Συναγερμού. Ότι δηλαδή, η κυβέρνηση δεν ανησυχεί και δεν ενδιαφέρεται για τα προβλήματα που παρουσιάζει η κυπριακή οικονομία και κοινωνία. Ότι η κυβέρνηση δεν ασχολείται με την απορρύθμιση που έχει προκληθεί στην αγορά εργασίας και έχει πλέον πάρει τρομακτικές διαστάσεις, δεν την ενδιαφέρει η ανασφάλεια στα εργασιακά θέματα την οποία βιώνει το μεγαλύτερο μέρος της κοινωνίας, οι χαμηλοί μισθοί, η καταστρατήγηση δικαιωμάτων των εργαζομένων. Ότι δεν ασχολείται με το πρόβλημα των χαμηλών συντάξεων. Ότι δεν την απασχολεί η δημιουργία πραγματικού αποθεματικού του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων.
Βασικό χαρακτηριστικό και αυτού του προϋπολογισμού είναι η έλλειψη κοινωνικού οράματος, αφού απουσιάζουν ουσιαστικές πολιτικές και δράσεις για στήριξη των ευάλωτων κοινωνικά ομάδων, των χαμηλών εισοδηματικών ομάδων, καθώς και των μικρομεσαίων. Απουσιάζουν ενέργειες για αντιμετώπιση του κινδύνου φτώχειας, της μείωσης του χάσματος των εισοδημάτων, του προβλήματος της στέγης.
Η κρίση φορτώθηκε στους εργαζόμενους, στα μεσαία στρώματα και στους φτωχούς. Η Κύπρος εξακολουθεί να βρίσκεται ανάμεσα στις χώρες της ΕΕ με τη μεγαλύτερη αύξηση της φτώχειας. Το ποσοστό των εργαζόμενων φτωχών (δηλαδή των νοικοκυριών με πολύ χαμηλά εισοδήματα που δεν μπορούν να αποπληρώσουν λογαριασμούς και δάνεια) έχει υπερδιπλασιαστεί τα τελευταία χρόνια.
Καμία προσπάθεια δεν έχει γίνει για δικαιότερη κατανομή της ανάπτυξης και του πλούτου που αυτή δημιουργεί. Τα κέρδη σημειώνουν αύξηση, ενώ οι μισθοί παραμένουν καθηλωμένοι. Γι΄ αυτό και η χώρα μας βρίσκεται ανάμεσα στις πρώτες θέσεις της ΕΕ στον τομέα της κοινωνικής ανισότητας, η οποία υποδεικνύεται ακόμα και από τις εκθέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το ευρωπαϊκό εξάμηνο, καθώς και τις στατιστικές της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας.
Μπορεί το ποσοστό της ανεργίας να έχει μειωθεί, αλλά αυτό δεν σηκώνει πανηγυρισμούς. Η μακροχρόνια ανεργία και η ανεργία ανάμεσα στους νέους εξακολουθούν να βρίσκονται σε πολύ ψηλά επίπεδα. Η μερική απασχόληση αυξάνεται συνεχώς, η μείωση των μισθών δεν έχει αποκατασταθεί, οι εργασιακές σχέσεις έχουν απορρυθμιστεί, τα εργασιακά δικαιώματα έχουν καρατομηθεί. Η κοινωνική ανασφάλεια που βιώνουν οι συμπολίτες μας ολοένα και μεγαλώνει.
Για να αντιμετωπιστεί αποφασιστικά αυτή η ζοφερή κατάσταση χρειάζονται δραστικά μέτρα που θα καταπολεμούν την οικονομική και κοινωνική ανισότητα και θα διοχετεύουν πόρους στους χαμηλόμισθους και στις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού. Χρειάζεται επανασχεδιασμός της οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής.
Το ΑΚΕΛ έχει καταθέσει προτάσεις επανειλημμένα προς αυτή την κατεύθυνση:
- Νομοθετική ρύθμιση της υποχρέωσης των εργοδοτών για εφαρμογή των συλλογικών συμβάσεων εργασίας.
- Διασφάλιση ελάχιστων όρων απασχόλησης για όσους εργαζόμενους δεν καλύπτονται από συλλογικές συμβάσεις για να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο των εργαζόμενων φτωχών.
- Μέτρα οικογενειακής πολιτικής που να στηρίζουν τα νεαρά χαμηλόμισθα ζευγάρια.
- Επανασχεδιασμό της στεγαστικής πολιτικής με τρόπο που να στηρίζονται πραγματικά οι οικογένειες που δυσκολεύονται να αποκτήσουν στέγη.
- Επενδύσεις από το κράτος σε υποδομές κοινωνικής προστασίας και στήριξη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης για άσκηση κοινωνικής πολιτικής.
- Μελέτη για κατάργηση του πέναλτι του 12% στους χαμηλοσυνταξιούχους και στους εργαζόμενους σε βαριά και ανθυγιεινά επαγγέλματα.
- Μελέτη για αύξηση των χαμηλών συντάξεων.
- Δημιουργία πραγματικού αποθεματικού του ΤΚΑ και ψήφιση του κατάλληλου νομοθετικού πλαισίου για την επενδυτική του πολιτική.
- Δημιουργία νέας ξεχωριστής νομοθεσίας για τα άτομα με αναπηρίες, που να συνάδει με τις αρχές της Σύμβασης του ΟΗΕ για τα ΑμεΑ.
Με λίγα λόγια, χρειάζεται η κυβέρνηση να ασχοληθεί με την ποιότητα και το περιεχόμενο της κοινωνικής πολιτικής και όχι μόνο με τους αριθμούς. Χρειάζεται να προωθήσει πολιτικές που θα στηρίζουν τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, τους χαμηλοσυνταξιούχους, τους χαμηλόμισθους, τα άτομα με αναπηρίες και όχι πολιτικές για τους λίγους και προνομιούχους.
*Βουλευτής ΑΚΕΛ-Αριστερά-Νέες Δυνάμεις,
Πρόεδρος Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων