Του Νώντα Κλ. Μεταξά *
Οι επενδύσεις Ισλαμικού Τύπου είναι παραδοσιακά ένας πολύ σημαντικός τομέας στο ευρύτερο χρηματοοικονομικό περιβάλλον των Ισλαμικών χωρών, όπου παρέχεται μέσω αυτών χρηματοδότηση σε σημαντικά έργα οικονομικής ανάπτυξης, ως επίσης και εναλλακτικές επιλογές και εργαλεία για επενδύσεις.
Οι επενδύσεις Ισλαμικού Τύπου μπορούν να λάβουν διαφορετική μορφή, τόσο ως Χρεόγραφα (Ομολογιακές αξίες), είτε ως Συλλογικά Επενδυτικά Σχέδια (Funds) και να εισάγονται σε Χρηματιστήρια.
Το Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου κατά την παρούσα περίοδο, εντατικοποιεί τις προσπάθειες του προωθώντας νέες πρωτοβουλίες και σχεδιασμούς προς την κατεύθυνση αυτή, με ευρύτερη στόχευση την υποβοήθηση της χώρας μας για να ξεπεράσει την παρούσα δύσκολη και γεμάτη προκλήσεις οικονομική κατάσταση, συνεισφέροντας με τον τρόπο αυτό στο στόχο της ανοικοδόμησης της Κυπριακής οικονομίας.
Όπως σημειώθηκε πρόσφατα, ένας από τους τομείς στους οποίους το Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου επικέντρωσε τις προσπάθειες του ως περιλαμβανόταν και στο στρατηγικό σχεδιασμό του, είναι αυτός της ανάπτυξης των θεσμών των Συλλογικών Επενδυτικών Σχεδίων (Funds) ώστε να διευρυνθεί το πλαίσιο των προσφερόμενων προϊόντων στους επενδυτές και συνεπώς για να αναπτυχθεί περαιτέρω η χρηματοοικονομική αγορά στη Κύπρο.
Πολύ πρόσφατα και στα πλαίσια της γενικής αυτής κατεύθυνσης, το Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου άρχισε τη μελέτη, μαζί με άλλες αρμόδιες Αρχές και ενδιαφερόμενους Οργανισμούς, της πιθανούς ανάπτυξης των επενδύσεων Ισλαμικού Τύπου στη Κύπρο.
Οι επενδύσεις Ισλαμικού Τύπου θεωρούνται διεθνώς ως μία αξιόπιστη εναλλακτική πηγή κεφαλαίων, λαμβάνοντας υπόψη και τα γνωστά προβλήματα της πιστωτικής κρίσης διεθνώς κατά τα τελευταία χρόνια, οι οποίες έχουν συνεισφέρει σε σημαντικό βαθμό στην οικονομική ανάπτυξη σ’ όλες τις Ισλαμικές χώρες. Αναφορικά με τον τομέα αυτό, σημειώνεται ότι παρουσιάστηκε αυξημένη ζήτηση κατά τα τελευταία χρόνια προς διασφάλιση χρηματοδότησης σημαντικών αριθμών έργων, σ’ αριθμό βιομηχανικών τομέων.
Τα διάφορα προϊόντα που εμπίπτουν στις Ισλαμικού Τύπου επενδύσεις, είναι επιβεβλημένο πάντοτε να συμμορφώνονται με την Ισλαμική Νομοθεσία (Shariah Law), η οποία καθορίζει το πλαίσιο για τις αποδεκτές επενδύσεις σε στοιχεία ενεργητικού – περιουσιακά στοιχεία. Μεταξύ αυτών, αναφέρονται ο περιορισμός στην επιβολή τόκου, η αποφυγή αβεβαιότητας στις επενδύσεις (επιβάλλεται πάντοτε η ύπαρξη πλήρους διαφάνειας – αποκάλυψη πληροφόρησης), η αποτροπή σημαντικής κερδοσκοπίας ή τυχερών παιγνίων, ως επίσης και η αποφυγή επενδύσεων που δεν χαρακτηρίζονται από ηθική, λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι το Ισλάμ δεν είναι ανεκτικό σε διάφορα προϊόντα. Συνεπώς οι επενδύσεις Ισλαμικού Τύπου πρέπει εκ των προτέρων να λαμβάνουν σχετική αδειοδότηση, ενώ και σε διαρκή βάση αυτές ελέγχονται σταθερά στην κατεύθυνση αυτή από ανεξάρτητα Σώματα που αποτελούνται από διεθνώς αναγνωρισμένους ειδικούς (Shariah Schlasrs Boards), οι οποίοι βεβαιώνουν τη συμμόρφωση των επενδύσεων αυτών με την Ισλαμική νομοθεσία.
Ένας σημαντικός αριθμός χρηματοοικονομικών προϊόντων που εμπίπτουν σε συμβατά με τη Νομοθεσία (Shariah) σχήματα, επενδύουν σ’ ένα ευρύ φάσμα επιχειρηματικών τομέων και αξιών, όπως π.χ. σε μετοχές, ακίνητη περιουσία, σε επενδυτικά σχήματα για ανάπτυξη υποδομών, σε ιδιωτικά κεφάλαια κ.α.
Ένα από τα ευρέως διαδεδομένα επενδυτικά προϊόντα Ισλαμικού Τύπου για χρηματοδότηση έργων, είναι τα Ομόλογα του τύπου Sukuks, που μπορούν να λάβουν διάφορες μορφές αναλόγως του τύπου, του χαρτοφυλακίου τους, τυχόν περιορισμών που έχουν, κτλ. Άλλες μορφές επενδύσεων Ισλαμικού τύπου είναι διεθνώς μεταξύ άλλων, τα Parallel Islamic Funds, το Equity Investment Funds, τα Real – Estate Funds (REITs). Τα Sukuks είναι πιστοποιητικά που αντιπροσωπεύουν κατοχή σε μία σειρά στοιχείων ενεργητικού και στηρίζονται στην ύπαρξη στοιχείων ενεργητικού. Χρησιμοποιούνται για την προώθηση και ανάπτυξη νέων μεγάλων έργων.
Αναφέροντας σε συντομία τα πιο πάνω, είναι εμφανές ότι δημιουργείται μία αξιόλογη προοπτική για την Κύπρο σχετικά με τις επενδύσεις Ισλαμικού Τύπου. Κυπριακά έργα μπορούν να χρηματοδοτηθούν μερικώς ή ολικώς από επενδυτικά ταμεία του Ισλαμικού χώρου. Επίσης παρέχεται μία σημαντική ευκαιρία στο Κυπριακό Χρηματιστήριο για την εισαγωγή σ’ αυτό Sukuks, που να αφορούν σε έργα ανάπτυξης σε διάφορους τομείς, ως επίσης και στην ναυτιλιακή βιομηχανία.
Το Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου, στη περίπτωση που υπάρξει σχετικό ενδιαφέρον από τη Κύπρο είτε διεθνώς, είναι σε θέση να διευκολύνει την εισαγωγή Ισλαμικού τύπου επενδυτικών προϊόντων, ως ακολούθως:
Α) Μέσω της εισαγωγής τέτοιων προϊόντων στο Χρηματιστήριο τα οποία έχουν συσταθεί/ εκδοθεί από Κυβερνήσεις ή Οργανισμούς τρίτων χωρών.
Β) Μέσω της εισαγωγής Sukuks που τυχόν εκδοθούν από το Κυπριακό Κράτος, είτε από άλλους Οργανισμούς στη Κύπρο. Τέτοια πρωτοβουλία θα μπορούσε να αναπτυχθεί στο πλαίσιο υλοποίησης μεγάλων έργων οικονομικής ανάπτυξης, που θα μπορούσαν να χρηματοδοτηθούν μέσω ανάλογων Κυπριακών επενδυτικών σχεδίων.
Για να μπορέσει η Κύπρος να αναπτυχθεί διεθνώς ως ένας χώρος – κομβικό σημείο προσέλκυσης και ανάπτυξης Ισλαμικών επενδύσεων, θα πρέπει να είναι ανταγωνιστική σε θέματα διαδικασιών εισαγωγής, να τυγχάνει ο θεσμός αυτός υποστήριξης από τις Αρχές και τον ιδιωτικό τομέα και ταυτόχρονα να παρέχεται μία αποτελεσματική και γρήγορη διαδικασία εισαγωγής στο Χρηματιστήριο. Η Κυπριακή νομοθεσία πρέπει να είναι πλήρως συμβατή με της Ισλαμικές αρχές και η Κύπρος να εξακολουθήσει να είναι μια ανταγωνιστική χώρα σε κόστος και φορολογικές ρυθμίσεις, ως επίσης να είναι και ανταγωνιστική σε θέματα εισαγωγής. Στην κατεύθυνση αυτή, πρέπει να παρέχεται ένα ευρύ φάσμα προϊόντων και υπηρεσιών που να ικανοποιεί συγκεκριμένες ανάγκες επενδυτών και διεθνών οίκων, που προωθούν τέτοιες επενδύσεις.
Όσον αφορά το Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου, πρέπει να σημειωθεί ότι σημαντικοί παράγοντες όπως ευέλικτη και αποτελεσματική διαδικασία εισαγωγής, χαμηλό κόστος και γρήγορη ανταπόκριση, ικανοποιούνται πλήρως μέσω του Χρηματιστηρίου.
Εκτιμάται συνεπώς ότι η ανάπτυξη και προώθηση συναφών πρωτοβουλιών του Χρηματιστηρίου, όπως σε θέματα Συλλογικών Επενδυτικών Σχεδίων (Funds), για Νέες Αγορές, επενδύσεις Ισλαμικού τύπου, αγορές Ομολόγων κτλ, θα μπορούσαν να επιφέρουν σημαντικά οφέλη στη Κυπριακή οικονομία, πρόσθετα από τα οφέλη που θα επιφέρουν στο Χρηματιστήριο. Μπορούν επίσης να συνεισφέρουν σε σημαντικό βαθμό στην προσπάθεια διασφάλισης χρηματοδότησης για έργα ζωτικής σημασίας προς ανάπτυξη, στη δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης, ως επίσης και στη διεύρυνση συνεργασιών με σημαντικούς επενδυτικούς και επαγγελματικούς οίκους, στη γενικότερη προσπάθεια έλκυσης πρόσθετων επενδύσεων στην Κύπρο.
Τελειώνοντας είναι σημαντικό επίσης να υπογραμμιστεί ότι το Χρηματιστήριο είναι έτοιμο να συζητήσει με ενδιαφερόμενους τη διαδικασία εισαγωγής στο ΧΑΚ επενδύσεων Ισλαμικού Τύπου. Χαιρετίζουμε τέτοιες πρωτοβουλίες και είμαστε στη διάθεση οποιωνδήποτε ενδιαφερομένων στην κατεύθυνση αυτή, για να μετουσιωθεί σε πράξη ανάλογο ενδιαφέρον, το συντομότερο δυνατό.
*Γενικού Διευθυντή Χρηματιστηρίου Αξιών Κύπρου