Οι τουρκικές προκλήσεις στο επίκεντρο της συνάντησης ΠτΔ – Λακρουά
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Νίκος Αναστασιάδης δέχθηκε σήμερα, στην οικία του, στη Λεμεσό, τον Βοηθό Γενικό Γραμματέα των ΗΕ για ειρηνευτικές υποθέσεις κ. Ζιαν – Πιέρ Λακρουά, τον οποίον συνόδευε η Ειδική Αντιπρόσωπος του ΓΓ του ΟΗΕ στην Κύπρο κα Ελίζαμπεθ Σπέχαρ.
Μετά τη συνάντηση, σε δηλώσεις του στους δημοσιογράφους, ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος κ. Πρόδρομος Προδρόμου είπε ότι «το κυρίως αντικείμενο στης συνάντησης ήταν η ανανέωση της θητείας της ειρηνευτικής δύναμης στην Κύπρο που επίκειται. Ωστόσο ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είχε την ευκαιρία να ενημερώσει τον υψηλό αξιωματούχο των ΗΕ σχετικά με τη συνεχιζόμενη ένταση που προκαλεί η Τουρκία με τις παραβιάσεις στον θαλάσσιο χώρο, αλλά και σχετικά με την προσπάθεια που ο ίδιος κάνει και τη συνάντηση που έχει διευθετηθεί με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη για να συζητηθεί ελεύθερα, ανοικτά, το ενδεχόμενο επανέναρξης των διαπραγματεύσεων που είναι ο στόχος μας.
Συζητήθηκαν διάφορα θέματα που αφορούν την ειρηνευτική δύναμη, υπογραμμίστηκε ο ρόλος και η σημασία και η αποστολή της ΟΥΝΦΙΚΥΠ στην Κύπρο. Είναι ενθαρρυντικό ότι έχουμε την πλήρη στήριξη από τα ΗΕ για τη συνέχιση της αποστολής της ΟΥΝΦΙΚΥΠ, αλλά ταυτόχρονα ήταν μια ευκαιρία για να συζητηθούν μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης ανάμεσα στις δύο πλευρές, οι προτάσεις που έχει κάνει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εδώ και μερικούς μήνες ούτως ώστε να διαμορφωθεί ένα καλύτερο, ένα κατάλληλο κλίμα για την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων. Υπογραμμίζεται πάντοτε ότι το κυριότερο πρόβλημα αποτελούν οι παραβιάσεις και η συμπεριφορά της Τουρκίας τον τελευταίο καιρό απέναντι στην Κυπριακή Δημοκρατία».
Ερωτηθείς για το σημείο που προκάλεσε σημείο αντιπαράθεσης στην έκθεση για την ΟΥΝΦΙΚΥΠ σε σχέση με τους μηχανισμούς συνεργασίας και κληθείς να δώσει την εκτίμηση εάν τα ΗΕ αντιλαμβάνονται τις δικές μας ανησυχίες, ο Εκπρόσωπος είπε ότι «συζητείται το θέμα της βελτίωσης της συνεργασίας. Βεβαίως είναι σαφές ότι πάντα οι ασφαλιστικές δικλείδες είναι ότι στην Κύπρο υπάρχει η Κυπριακή Δημοκρατία που είναι κράτος μέλος των ΗΕ και υπάρχει ένα καθεστώς κατοχής από την Τουρκία. Εφόσον αυτά τα δεδομένα είναι καθαρά, δυστυχώς όσο δεν λύνεται το Κυπριακό, θα πρέπει στη βάση αυτή να δουλέψουμε για την οποιαδήποτε βελτίωση της συνεννόησης. Δηλαδή να αποφεύγονται οποιεσδήποτε γκρίζες ζώνες ή πρόσθετα προβλήματα που θα μπορούσαν να δημιουργηθούν, με γνώμονα πάντα το να βελτιώνεται το κλίμα, αλλά και να υπογραμμίζεται ο ρόλος που παίζει η ΟΥΝΦΙΚΥΠ, διότι σε πολλά πράγματα η παρουσία και η αποστολή της μπορεί να περνά απαρατήρητη, αλλά είναι ζωτικής σημασίας για να αποφεύγονται πράγματα που, ευτυχώς, δεν συμβαίνουν.
Όσον αφορά την έκθεση του ΓΓ, θα περιμένουμε να τη δούμε. Αναμένεται ότι θα ανανεωθεί η θητεία της ΟΥΝΦΙΚΥΠ, θα δούμε την τελική έκθεση και θα σχολιαστούν τα σημεία για τα οποία με ρωτάτε».
Σε παρατήρηση δημοσιογράφου ότι στη συνάντηση του Προέδρου της Δημοκρατίας με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη στις 9 Αυγούστου δεν θα υπάρχει παρουσία των ΗΕ και αυτό υποδηλοί τρόπον τινά ικανοποίηση της θέσης της Τουρκίας, ο Εκπρόσωπος είπε ότι «το θέμα και το ζητούμενο για τον Πρόεδρο είναι να ικανοποιηθεί η προσπάθεια και η προοπτική επανέναρξης διαπραγματεύσεων. Υπενθυμίζω ότι μέχρι τώρα είναι η Τουρκία, η οποία ήταν όχι μόνο απρόθυμη, αλλά δημιούργησε μια σειρά από προσκόμματα για να καθυστερήσει ή να μη γίνει ποτέ η διαπραγμάτευση από το σημείο όπου είχε τερματιστεί.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας καταβάλλει κάθε προσπάθεια, είχε κάνει προτάσεις στο παρελθόν κατ΄ επανάληψη στον κ. Ακκιντζί για να συναντηθούν οι δυο τους, είχε κάνει πρόταση και για να συναντηθούν οι δυο τους στην παρουσία της κας Λουτ, είχε κάνει πρόταση στο Πεκίνο για να συναντηθούν με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη, αν βοηθούσε στην παρουσία του ίδιου του ΓΓ, είχε δεχθεί και είχε κάνει και ο ίδιος πρόταση για να γινόταν μια άτυπη διάσκεψη με την παρουσία όλων των μερών που ήταν στη διάσκεψη στο Κραν Μοντανά. Έγιναν όλες οι εναλλακτικές προτάσεις από τον Πρόεδρο διότι ο δικός μας σκοπός είναι φτάσουμε στην επανέναρξη των διαπραγματεύσεων. Αυτό πρέπει να είναι σαφές. Επομένως, το γεγονός ότι θα συναντηθούν στις 9 Αυγούστου είναι μια θετική εξέλιξη. Δεν χρειάζεται να σχολιάσουμε κάτι περισσότερο. Μακάρι να μπορέσουμε να σχολιάσουμε θετικά αποτελέσματα στη συνάντηση».
Κληθείς να σχολιάσει την άρνηση των Τουρκοκυπρίων στην πρόταση του Προέδρου της Δημοκρατίας για το θέμα του φυσικού αερίου, ο Εκπρόσωπος είπε ότι «η τοποθέτηση του Προέδρου απευθύνθηκε στον ΓΓ των ΗΕ, στον Πρόεδρο της Κομισιόν, στην Ύπατη Εκπρόσωπο για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας και κοινοποιήθηκε και στον Τουρκοκύπριο ηγέτη. Μάλιστα σήμερα θα κοινοποιηθεί και στους αρχηγούς των πολιτικών δυνάμεων στην Κύπρο και στους Πρέσβεις των 27 κρατών μελών της ΕΕ για να είναι γνωστό, με διαφάνεια, ποιες είναι οι θέσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας, η οποία είναι κράτος μέλος των ΗΕ και έχει τα δικαιώματα κυριαρχίας από τη διεθνή κοινότητα, από το διεθνές δίκαιο και από την αναγνώριση της. Αυτή είναι η απάντηση, το στοιχείο που δεν φαίνεται να λαμβάνουν υπόψη από τα κατεχόμενα, όπως επίσης η Κυπριακή Δημοκρατία ασκεί αυτά τα κυριαρχικά δικαιώματα μόνιμα, όσον αφορά τον φυσικό πλούτο στη θάλασσα εδώ και περίπου 15 χρόνια, χωρίς αυτό το ζήτημα να εμποδίσει τις πολύ σημαντικές συγκλίσεις που υπάρχουν ανάμεσα στην ελληνοκυπριακή και την τουρκοκυπριακή πλευρά.
Οι συγκλίσεις αυτές επέτρεψαν να υπάρχουν διαπραγματεύσεις και να φτάσουν σε πολύ προχωρημένο στάδιο, χωρίς να τίθεται θέμα αντιδικίας για το φυσικό αέριο. Αυτά είναι τα θεμελιώδη ζητήματα που δεν φαίνεται να λαμβάνει στα σχόλια της η τουρκοκυπριακή πλευρά».
Τέλος, σε ερώτηση τι θα κάνει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αν η Βουλή δεν δεχθεί το αίτημα του για τις εκποιήσεις και τη σύνταξη χηρείας για τους άνδρες, ο Εκπρόσωπος είπε ότι δεν θα απαντήσει σε υποθετικά σενάρια, προσθέτοντας ότι «το σημαντικό που πρέπει να ληφθεί υπόψη σε αυτό το θέμα είναι ότι υπάρχουν επισημάνσεις για μια σειρά από αντισυνταγματικές διατάξεις από τη Νομική Υπηρεσία. Επομένως, δεν είναι θέμα εισήγησης του Προέδρου και πολιτικής βούλησης. Πρέπει να ληφθούν υπόψη και τα θέματα της συμβατότητας με το Σύνταγμα».