Η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας αύξησε τα επιτόκια επιβεβαιώνοντας την… υποχρεωτική επιστροφή του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην ορθόδοξη νομισματική πολιτική μετά την κρίση που ξεκίνησε το 2018 οδηγώντας σε ελεύθερη πτώση την τουρκική οικονομία και σε μαζική έξοδο του ξένους επενδυτές.
Οι αγορές κατάφεραν να τρομάξουν τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και να τον υποχρεώσουν να επιτρέψει την αύξηση των επιτοκίων. Υπό το φόβο μιας γενικευμένης κρίσης η Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας προχώρησε στην αύξηση των επιτοκίων δανεισμού στο 16,5% από 13,5% προηγουμένως. Η κίνηση ακολούθησε μια σειρά κεκαλυμμένων, τεχνοκρατικών μέτρων που αύξαναν μεν το κόστος δανεισμού για τις εμπορικές τράπεζες αλλά απέτυχαν να πείσουν τις διεθνείς αγορές και να σταθεροποιήσουν τη λίρα.
Ωστόσο τα κέρδη αυτών των κινήσεων ξεφουσκώνουν γρήγορα επιβεβαιώνοντας τις αμφιβολίες αρκετών ότι η αύξηση του επιτοκίου δεν είναι αρκετή να σταματήσει τον κατήφορο της τουρκικής οικονομίας και της λίρας, αλλά απαιτούνται διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που ο Ερντογάν δεν είναι διατεθειμένος να κάνει.
Η «διακριτική» αυστηροποίηση της νομισματικής πολιτικής ξεκίνησε τον Αύγουστο: Η κεντρική τράπεζα προσπάθησε να περιορίσει την αδυναμία της λίρας καταργώντας τη χρηματοδότηση των τραπεζών με το ονομαστικό (χαμηλό) επιτόκιο αναφοράς, χωρίς όμως να το αυξάνει γιατί έτσι θα πήγαινε κόντρα στην ιδεολογία του Ερντογάν.
Οι αγορές πάντως έχουν ερμηνεύσει ως ήττα της πολιτικής Ερντογάν την απόφαση της Κεντρικής Τράπεζας της Τουρκικής Δημοκρατίας (CBRT) η οποία ανακοίνωσε την αύξηση του επιτοκίου κατά 475 μονάδες βάσης σε 15% από 10,25%.
Η τουρκική λίρα εμφάνιζε τις χειρότερες επιδόσεις μεταξύ των αναδυόμενων αγορών από την αρχή του 2020. Στις 7 Νοεμβρίου έπειτα από την παραίτηση του γαμπρού του Ερντογάν από τη θέση του υπουργού Οικονομικών, στο τιμόνι της Κεντρικής Τράπεζας διορίστηκε ο Νατσί Αγκμπάλ.
Η μεγαλύτερη αύξηση των επιτοκίων της Τουρκίας σε διάστημα άνω των δύο ετών χαιρετίζεται ως το πρώτο βήμα για την αποκατάσταση της αξιοπιστίας της κεντρικής τράπεζας, στηρίζοντας το νόμισμα, τις μετοχές και τα ομόλογα του έθνους.
Πώς σχολίασαν οι αναλυτές την επιστροφή της Τουρκίας στην ορθόδοξη πολιτική και τι προβλέπουν
Cristian Maggio – TD Securities στο Λονδίνο:
«Η λίρα μπορεί να επεκτείνει τα κέρδη για λίγο, λιγότερο ίσως από ό, τι θα περίμενα, αλλά με τις κατάλληλες εξωτερικές συνθήκες μπορεί να τα πάει καλά. Η εμπιστοσύνη απέναντι στην Τουρκία δείχνει μια κάποια βελτίωση όμως η εμπιστοσύνη είναι εύθραυστη και θα πρέπει να ενισχυθεί με περισσότερη και συνεπή δράση.
«Τουλάχιστον έκαναν αυτό που περίμενε η αγορά από αυτούς. Υπήρχε ο κίνδυνος να απογοητευτούν μετά το ράλι της λίρας τις τελευταίες δύο εβδομάδες.
Gabriele Foa – Algebris U.K. Ltd
«Δεδομένης της μεγάλης μεταφοράς και του μακροχρόνιου βάρους των επενδυτών, τα τουρκικά περιουσιακά στοιχεία είναι πιθανό να υποστηριχθούν περαιτέρω παρά την κίνηση. «Η νομισματική πολιτική είναι ένα σημαντικό πρώτο βήμα, αλλά όχι όλα. Το χαμηλότερο έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών και η πιστωτική αύξηση και η μείωση της διεθνούς έντασης αποτελούν προϋποθέσεις για ένα πιο σταθερό ράλι ».
Per Hammarlund – στη SEB AB στη Στοκχόλμη:
«Η αύξηση είναι ένα σημαντικό βήμα, αλλά αν ο Πρόεδρος Ερντογάν δεν εγκαταλείψει το δόγμα του ότι τα υψηλά επιτόκια προκαλούν πληθωρισμό και οι προσπάθειές του να ελέγξουν τις αποφάσεις νομισματικής πολιτικής της CBRT, η εμπιστοσύνη των επενδυτών θα διαρκέσει τόσο πολύ» Η λίρα πιθανότατα θα σταθεροποιηθεί περίπου 7,50-7,60 ανά δολάριο πριν αρχίσει να εξασθενεί σταδιακά το δεύτερο εξάμηνο του 2021, όταν ένα εμβόλιο είναι πιο άμεσα διαθέσιμο και ο Πρόεδρος Ερντογάν θα ήθελε χαμηλότερα ποσοστά για να ξεκινήσει η οικονομία
Ehsan Khoman – MUFG Bank, Ντουμπάι:
« H σημερινή επιστροφή στις ορθόδοξες νομισματικές πολιτικές είναι παρήγορη καθώς ενισχύουν την αξιοπιστία της κεντρικής τράπεζας και την επίτευξη σταθερότητας των τιμών μέσω ενισχυμένης διαφάνειας, προβλεψιμότητας και συνολικής μακροοικονομικής απλούστευσης» Η πρόβλεψη για το τελικό repo του MUFG για μία εβδομάδα είναι 18%. «Ένας βασικός κίνδυνος είναι ότι παρά την αξιόπιστη επιστροφή στη συμβατική νομισματική πολιτική, η κεντρική τράπεζα μπορεί να πιστέψει ότι τα νέα της μηνύματα θα είναι επαρκή για να δελεάσουν τους παγιδευμένους επενδυτές».