Ένα νέο διεθνές πρότυπο για την καταπολέμηση της Δωροδοκίας έρχεται να βοηθήσει τους Οργανισμούς, τις Επιχειρήσεις αλλά και τις Κυβερνήσεις
του Διαμαντή Ζαφειριάδη*
Τα τελευταία χρόνια, η δωροδοκία βρίσκεται ψηλά στην πολιτική ατζέντα των σοβαρών προβλημάτων των διαφόρων κυβερνήσεων ενώ έχουν γίνει πολυάριθμες προσπάθειες να αντιμετωπιστεί. Παρά τις εθνικές και διεθνείς προσπάθειες για την καταπολέμησή της, η διαφθορά εξακολουθεί να είναι ευρέως διαδεδομένη. Η Παγκόσμια Τράπεζα εκτιμά ότι πάνω από 1 τρισεκατομμύρια δολάρια κάθε χρόνο δαπανούνται σε δωροδοκίες.
Το ISO 37001, είναι ένα διεθνές πρότυπο που θέτει τις απαιτήσεις για έναν Οργανισμό να αναπτύξει ένα Συστήμα Διαχείρισης με σκοπό να καλλιεργήσει μία κουλτούρα εντός του οργανισμού για την καταπολέμηση της δωροδοκίας και την εφαρμογή κατάλληλων μέτρων, τα οποία με τη σειρά τους θα αυξήσουν την πιθανότητα εντοπισμού της δωροδοκίας και τη μείωση της συχνότητας εμφάνισης εξαρχής.
Τι απαιτεί το πρότυπο
Ο Οργανισμός θα πρέπει να εφαρμόσει μια σειρά από κατάλληλα μέτρα και ελέγχους, με σκοπό την πρόληψη, την ανίχνευση και την αντιμετώπιση της δωροδοκίας. Οι κύριες απαιτήσεις συμπεριλαμβάνουν την υιοθέτηση πολιτικής κατά της δωροδοκίας, τη δέσμευση της διοίκησης για εφαρμογή του προτύπου, τα μέτρα ελέγχου και εκπαίδευσης του προσωπικού, την εκτίμηση κινδύνων, την αξιολόγηση της εφαρμογής σχετικών νομοθεσιών κατά την εκτέλεση έργων ή κατά τη συνεργασία με επιχειρηματικούς συνεργάτες. Επίσης ο οργανισμός θα πρέπει να εισάγει μέτρα ελέγχου κατά τις οικονομικές, εμπορικές δραστηριότητες αλλά και κατά τη σύναψη συμβολαίων ώστε να διασφαλίζεται η αποφυγή της δωροδοκίας. Τέλος θα πρέπει να εφαρμόσει διαδικασία για την διερεύνηση περιστατικών δωροδοκίας αλλά και τις διορθωτικές και βελτιωτικές ενέργειες που πρέπει να εφαρμόσει.
Τα οφέλη που προσφέρει
Ένα Σύστημα Διαχείρισης κατά της Δωροδοκίας βοηθά έναν Οργανισμό να εντοπίσει και να αντιμετωπίσει έγκαιρα τους κινδύνους δωροδοκίας. Τον καθιστά πιο αξιόπιστο με αποτέλεσμα να υπογράφει ευκολότερα συμφωνίες με άλλους οργανισμούς. Αυξάνει την ικανότητά του Οργανισμού να ανιχνεύει κάποια απάτη και να βελτιώνει τις οικονομικές του επιδόσεις με το να αρνείται να πληρώσει δωροδοκίες, να μην χρειάζεται να πληρώσει πρόστιμα και να εφαρμόζει αποτελεσματικούς μηχανισμούς για την παρακολούθηση των συναλλαγών. Επίσης βελτιώνει την απόδοση των εργαζομένων, προωθώντας την νοοτροπία καταπολέμησης της δωροδοκίας. Ένα σημαντικό όφελος είναι η αποφυγή δυσφήμισης που μπορεί να προκληθεί από τη συμμετοχή του Οργανισμού σε κάποια δωροδοκία και έτσι να συμβάλλει στην διατήρηση της καλής του φήμης. Τέλος αυξάνει τη διεθνή αναγνώριση με την επίδειξη της συμμόρφωσης του με τα διεθνή πρότυπα και τη νομοθεσία.
Τι γίνεται με την πιστοποίηση
Η πιστοποίηση ενός Οργανισμού είναι ένας τρόπος διαβεβαίωσης ότι ο πιστοποιημένος οργανισμός έχει εφαρμόσει ένα σύστημα για τη καταπολέμηση της δωροδοκίας με βάση το πρότυπο ISO 37001:2016. Θα πρέπει να σημειωθεί πως η πιστοποίηση δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι δεν θα υπάρξει δωροδοκία στον οργανισμό, αλλά έχει ως στόχο να εφαρμοστούν αποτελεσματικά μέτρα τα οποία να μπορούν να μειώσουν σημαντικά τον κίνδυνο δωροδοκίας και την αντιμετώπιση της εάν αυτή συμβεί.
Εθνικη στρατηγική και ISO 37001
Θα πρέπει να σημειωθεί πως στη Εθνική Στρατηγική κατά της Διαφθοράς που κατάρτισε η Κυπριακή Δημοκρατία γίνεται συγκεκριμένη αναφορά στο ISO 37001. Συγκεκριμένα αναφέρετε: «Εφαρμογή των απαιτήσεων του προτύπου ISO 37001 τόσο στον δημόσιο (οριζόντιο σχέδιο εφαρμογής σε υπουργεία, τμήματα και υπηρεσίες) όσο και τον ιδιωτικό τομέα, καθώς και με την πιστοποίηση του συστήματος διαχείρισης, στην προσπάθεια καταπολέμησης της δωροδοκίας». Αυτό που απομένει τώρα είναι να δούμε πως αυτός ο στόχος θα μετουσιωθεί μέσα από τα σχέδια δράσης που καταρτίζει η Κυβέρνηση για την υλοποίηση της Εθνικής Στρατηγική κατά της Διαφθοράς.
Ο Κυπριακός Οργανισμός Τυποποίησης (CYS) ο οποίος είναι και ο αρμόδιος φορέας για την υιοθέτηση και εφαρμογή των Ευρωπαϊκών και Διεθνών Προτύπων στην Κύπρο παρακολουθεί στενά το εν λόγω θέμα και θα ενημερώνει όλους τους ενδιαφερόμενους για οποιεσδήποτε εξελίξεις.
*Λειτουργός Τυποποίησης του Κυπριακού Οργανισμού Τυποποίησης (CYS)