Marcus Aurelius: 121-180 μ.Χ.
Ο Μάρκος Αυρήλιος ήταν από τους σπουδαιότερους Ρωμαίους αυτοκράτορες. Βασίλευσε από το 161 έως το 180 μ.Χ. Επί των ημερών του η ρωμαϊκή αυτοκρατορία έφτασε στο απόγειό της (η αρχή της πτώσης της έγινε με το διάδοχό του Κόμοδο).
Ανάμεσα στα άλλα θεωρείται και σπουδαίος στωικός φιλόσοφος.
Έγραψε το περίφημο «Τα εις εαυτόν» που αρχικά είχε το χαρακτήρα ενός προσωπικού οδηγού διακυβέρνησης και αυτοβελτίωσης. Σήμερα θεωρείται από τα πιο σημαντικά φιλοσοφικά έργα της ύστερης αρχαιότητας.
Το έργο χωρίζεται σε 12 βιβλία και είναι γραμμένο στην Κοινή Ελληνική. Διεθνώς είναι γνωστό ως Meditations («Στοχασμοί» ή «Διαλογισμοί»).
Ας δούμε μερικά από τα αποφθεύγματα του:
Είναι αρκετό, η τωρινή σου άποψη να ’ναι τέτοια που να αντιλαμβάνεται με βεβαιότητα την κατάσταση’ η τωρινή σου πράξη να υπηρετεί την κοινωνία’ και η τωρινή σου διάθεση να καλοδέχεται όσα προκαλούνται από αίτια που βρίσκονται έξω από σένα. (9.6).
Να εξαλείφεις τις παραστάσεις της φαντασίας’ να συγκρατείς την παρόρμηση’ να σβήσεις την επιθυμία’ να διατηρεί την κυριαρχία του το ηγεμονικό μέρος της ψυχής. (9-7)
Ένα ποτάμι, ένας χείμαρρος από συμβάντα είναι ο χρόνος ζωής του ανθρώπου, όπου το καθετί, μόλις πάει να φανεί, έχει κιόλας φύγει, κι ακολουθεί αμέσως κάτι άλλο, που κι αυτό θα παρασυρθεί. (4.43)·
Αλλήλων καταφρονούντες αλλήλοις αρεσκεύονται και αλλήλων υπερέχειν θέλοντες, αλλήλοις υποκατακλίνονται.
• Άριστος τρόπος του αμυνεσθαι το μη εξομοιούσθαι.
μτφρ: ο καλύτερος τρόπος για να αντιστέκεσαι είναι να μην εξομοιώνεσαι
• Ο κόσμος αλλοίωσις, ο βίος υπόληψις.
μτφρ: ο κόσμος είναι μια συνεχής αλλαγή, η ζωή είναι γέννημα της φαντασίας.
• Αδικεί πολλάκις ο μη ποιών τι, ου μόνον ο ποιών τι.
• Ένδον σκάπτε, ένδον η πηγή του αγαθού και αεί αναβλύειν δυναμένη, εάν αεί σκάπτεις.
μτφρ: σκάβε μέσα σου· μέσα σου είναι η πηγή του καλού και θα αναβλύζει πάντα αν πάντα την αναζητείς
• Έξω του κόσμου το αποθανόν ου πίπτει.
μτφρ: ό,τι πεθαίνει δεν πέφτει έξω από τον κόσμο ,δεν χάνεται
• Ουδέν ουδενί συμβαίνει, ό ού πέφυκε φέρειν.
απόδοση: τίποτε δεν μπορεί να σου συμβεί που δεν μπορείς να το αντέξεις
• Παν εφήμερον, και το μνημονεύον και το μνημονευόμενον.
• Μη ως μύρια μέλλων έτη ζην. Το χρεών επήρτηται. Έως ζης, έως έξεστιν, αγαθός γενού.
• Το τω σμήνει μη συμφέρον ουδὲ τη μελίσση συμφέρει.
μτφρ: ό,τι είναι κακό για το μελίσσι, είναι κακό και για τη μέλισσα
• Ζητώ γαρ την αλήθειαν υφ’ ής ουδείς πώποτε εβλάβη.
• Οι άνθρωποι γεγόνασιν αλλήλων ένεκα. Ή δίδασκε ούν ή φέρε.
• Ει μη καθήκει, μη πράξης· ει μη αληθές εστι, μη είπης.
μτφρ: αν δεν είναι σωστό, μην το κάνεις αν δεν είναι αλήθεια, μην το πεις
• Τοσούτου άξιος έκαστός εστιν, όσου άξιά εστι ταύτα περί ά εσπούδακεν.
μτφρ: αξίζει κανείς τόσο όσο αξίζουν τα πράγματα με τα οποία ασχολήθηκε συστηματικά
• Εν ολιγίστοις κείται το ευδαιμόνως βιώσαι.
μτφρ: η ευτυχία στη ζωή εξαρτάται από πολύ λίγα πράγματα