Ο Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού κ. Γιώργος Λακκοτρύπης μιλώντας το πρωί στη ραδιοφωνική εκπομπή «Πρωινό Δρομολόγιο» αναφέρθηκε στη γεώτρηση στον στόχο «Καλυψώ», τις κινήσεις των τουρκικών πλοίων στην περιοχή καθώς και τις διαπραγματεύσεις με την Αίγυπτο.
Υπάρχουν αισιόδοξες εκτιμήσεις για τον στόχο «Καλυψώ»;
Είναι μια δύσκολη τεχνικά γεώτρηση σε βαθιά νερά. Θα ξεπεράσουμε τις 3500 μέτρα και από εκεί και πέρα οι πιθανότητες επιτυχίας είναι στα ίδια επίπεδα που ήταν και οι προηγούμενες γεωτρήσεις. Είμαστε κάπως πιο ενθαρρυμένοι, διότι στον Ονησίφορο βρήκαμε Φ.Α. έστω και σε μικρές ποσότητες. Ας κρατάμε όμως μικρό καλάθι μέχρι να έχουμε αποτελέσματα.
Υπολογίζεται ότι το γεωτρύπανο θα φτάσει στον βυθό κατά την 1η Ιανουαρίου 2018, εκτός αν προκύψει κάτι απρόοπτο και χρειαστεί περισσότερος χρόνος. Θα διαρκέσει γύρω στις 35 μέρες και θα φτάσει γύρω στα 3500 μέτρα. Μπορεί δηλαδή και να συμπέσει μεταξύ 1ου και 2ου γύρου των εκλογών.
Στο τεμάχιο 3 ο στόχος είναι μια καινούρια δοκιμαστική γεώτρηση όπως ήταν το Ζορ το 2015. Θα γίνει σε πιο ξέβαθα νερά και αν είναι επιτυχημένη θα ανοίξει το δρόμο για ένα νέο γεωλογικό μοντέλο, πέρα από εκείνο του οικοπέδου Αφροδίτη. Το 2ο εξάμηνο του 2018 θα ακολουθήσουν ακόμα 2 γεωτρήσεις από την ΕΧΟΝ. Προσδοκούμε ότι, αν τα αποτελέσματα σ’ αυτές τις γεωτρήσεις είναι τα επιδιωκόμενα, θα μπορέσουμε να έχουμε και άλλες παρόμοιου είδους δομές.
Έχουμε πληροφορίες για το τι κάνουν τα τούρκικα πλοία στην περιοχή;
Θα πω απλώς ότι κάνουν αυτό που κάνουν κάθε φορά για να μας προκαλούν. Εκδίδουν NAVTEX πολύ πιο συχνά απ’ ό,τι άλλες φορές και καλύπτουν μεγαλύτερες περιοχές. Π.χ. παράτυπα έχουν εκδώσει NAVTEX που καλύπτει σχεδόν ολόκληρη την ΑΟΖ της Κύπρου, επικαλύπτοντας και το σημείο της γεώτρησης. Αυτό δεν είναι παράνομο αλλά είναι παράτυπο, διότι αυτή τη δικαιοδοσία την έχει το Ράδιο Κύπρος, ενώ αυτά τα NAVTEX εκδίδονται από το Ράδιο Ατάλεια. Όσον αφορά όμως στην παρουσία του Μπαρμπαρός, αυτό είναι παράνομο και είναι σοβαρή παραβίαση.
Ένα άλλο θέμα είναι η «γεωπολιτική ευθυγράμμιση», δηλαδή το πώς η χώρα μας μπορεί να ευθυγραμμίσει τα συμφέροντά της με τις χώρες τις περιοχής και τις χώρες εταιρίες των οποίων δραστηριοποιούνται στην κυπριακή ΑΟΖ. Πρέπει λοιπόν να κρατήσουμε τα συμφέροντά μας ευθυγραμμισμένα (διότι περί αυτού πρόκειται εν τέλει), για να μπορέσουμε και εμείς να επιτύχουμε τους στόχους μας παρά τις δυσκολίες. Οι δυσκολίες μπορεί να είναι τεχνικές (βαθιά νερά της Μεσογείου), οικονομικές (δύσκολες συνθήκες του τομέα των υδρογονανθράκων διεθνώς) γεωπολιτικές (συνθήκες στην ανατολική Μεσόγειο, τούρκικη προκλητικότητα).
Πού βρίσκονται οι διαπραγματεύσεις με την Αίγυπτο για τα τερματικά εκεί;
Κατ’ αρχάς το Ζορ είναι μεγάλο κοίτασμα. Η Αίγυπτος έχει επίσης εσωτερική αγορά Φ.Α. που είναι επαρκής να απορροφήσει τις ποσότητες που χρειάζονται. Στη δική μας περίπτωση αυτό δεν ισχύει. Η αγορά μας είναι πολύ μικρή. Βλέπετε ότι οι προσπάθειες έλευσης Φ.Α. δεν είναι επιτυχημένες κυρίως λόγω των μικρών ποσοτήτων που χρειάζονται. Έτσι βλέπουμε ότι για να γίνει το έργο πρέπει πρώτα να υπογράψουμε ένα έργο εξαγωγής και τα δεδομένα δείχνουν ότι επιλογή μας είναι η Αίγυπτος. Θα πρέπει να γίνουν πολύ έντονες διαπραγματεύσεις/συζητήσεις μεταξύ των εταιριών. Τα συμφέροντα του κράτους σ’ αυτές τις συζητήσεις εκπροσωπούνται από την Εταιρία Υδρογονανθράκων, και το τελευταίο διάστημα έχουν ενταθεί. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι μας δυσχεραίνει αφ’ ενός η διεθνής τιμή του πετρελαίου και αφ’ ετέρου το κόστος ανάπτυξης του οικοπέδου Αφροδίτη διότι α) είναι σε βαθιά νερά και β) η δαπάνη είναι γύρω στα 3 εκατομμύρια.
Όσον αφορά στην τιμή του Φ.Α., υπάρχει μια ειδική φόρμουλα που συνδέει τις τιμές του Μπρεντς με αυτές του Φ.Α. Δηλαδή η τιμή του Φ.Α. είναι ένα ποσοστό της τιμής του Μπρεντς συν τα κόστη υποδομών μεταφοράς και υγροποίησης. Αυτό που προσπαθούμε να πετύχουμε είναι μια φόρμουλα που να μας επιτρέψει να προχωρήσει η ανάπτυξη του κοιτάσματος με όσο γίνεται πιο επικερδή τρόπο. Υπάρχουν δύο ενδεχόμενα: το ένα είναι να βρεθεί ένας καινοτόμος και λιγότερο δαπανηρός τρόπος ανάπτυξης του Αφροδίτη και το δεύτερο είναι κάποια διασύνδεση του οικοπέδου Αφροδίτη με μια καινούρια ανακάλυψη.
Ξέρουμε πάντως ότι αυτοί που θα βάλουν τα κεφάλαια (περίπου 3 δισεκατομμύρια) έχουν λόγο στη διαδικασία. Δεν εναπόκειται λοιπόν μόνο στην Κυπριακή Δημοκρατία για να κρίνει πώς και πόσο θα είναι κερδοφόρο αυτό το έργο. Εξάλλου, οι εταιρίες που βρίσκονται εδώ ήρθαν για το κέρδος. Δεν ωραιοποιούμε την εικόνα του οικοπέδου Αφροδίτη, απλώς αναφέρουμε τις επιλογές που έχουμε ενώπιών μας. Κάνουμε έντονη διαπραγμάτευση ευελπιστώντας να πετύχουμε μια συμφέρουσα τιμή για να αναπτύξουμε το κοίτασμα, ταυτόχρονα καταβάλλεται προσπάθεια βελτιστοποίησης του κόστους ή του τρόπου ανάπτυξης του κοιτάσματος για να μειωθούν οι τιμές και παράλληλα συνεχίζουμε το ερευνητικό πρόγραμμα ελπίζοντας για τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα.
Πρέπει πάντως να είμαστε προετοιμασμένοι. Ακολουθούν 4 γεωτρήσεις. Έχουμε τους υπολογισμούς μας για το ποιοι είναι οι μέσοι όροι μιας πιθανής ανακάλυψης και έχουμε διάφορα σενάρια. Υπάρχει και σενάριο να μην ανακαλύψουμε τίποτα καινούργιο αλλά και το ιδεατό σενάριο να έχουμε ανακαλύψεις σε όλες τις γεωτρήσεις. Το καθένα από αυτά τα σενάρια δείχνει και ποιοι τρόποι αξιοποίησης είναι βιώσιμοι. Έχουν μελετηθεί όλα τα σενάρια και ελπίζουμε να πάνε όλα καλά.