Ίσως κάποτε η φαινομενική νηνεμία να αποτελούσε άλλοθι για την προσαρμοστικότητα κάποιων πολιτικών στην στασιμότητα του στάτους κβο. Ποιος όμως σήμερα μπορεί να αμφισβητήσει πειστικά την επισώρευση πολλαπλών κινδύνων που με άλυτο το Κυπριακό θα επηρεάσουν δραματικά το ευοίωνο μέλλον των ανθρώπων αυτού του νησιού; Ποιος μπορεί να πείσει τους νέους ότι αν το Κυπριακό «τελειώσει» με την αποδοχή της ντε φάκτο διχοτόμησης αυτή θα είναι μια κατάσταση πραγμάτων με την οποία θα μπορούμε να ζήσουμε με ασφάλεια και προοπτική; Ποιος μπορεί να διασφαλίσει ότι αν τα 180 χιλιόμετρα της γραμμής κατάπαυσης του πυρός μετατραπούν σε σκληρό σύνορο με την Τουρκία θα ζούμε σε συνθήκες ομαλότητας; Σίγουρα όχι εκείνοι οι προεδρικοί υποψήφιοι που διεκδικούν να πείσουν το λαό με αόριστες συνθηματικές εξαγγελίες και τάχατες νεοφανείς ιδέες αμφιβόλου ποιότητας και αποτελεσματικότητας, όπως είναι η εμπλοκή του ΝΑΤΟ ή του Συμβουλίου της ΕΕ.
Όταν λέμε ότι το «Δεν Ξεχνώ» δεν πρέπει να μετατραπεί σε μια μακρινή ιστορική ανάμνηση, αλλά σε κινητήριο δύναμη για να εξαντλήσουμε κάθε δυνατότητα επίλυσης του Κυπριακού, δεν αρκεί να στοχεύουμε στις συναισθηματικές χορδές των πολιτών ή στις εντυπώσεις ιδεολογικά ανόμοιων κομματικών ακροατηρίων. Η έμπρακτη προσήλωση στην επίλυση του Κυπριακού έχει αποκτήσει πλέον ένα ξεκάθαρο στρατηγικό προσανατολισμό, ενώ στον αντίποδα αυτού βρίσκεται η διχοτόμηση. Είναι λοιπόν πρόδηλο ότι προτάσεις νεφελώδεις, μη ουσιαστικές και μη πραγματοποιήσιμες, που αμφισβητούν την αξιοποίηση του κεκτημένου των συνομιλιών από το σημείο στο οποίο διακόπηκαν δεν μπορούν να υπηρετήσουν τον απώτερο στόχο. Δεν μπορούν να ξεκλειδώσουν τη διαπραγματευτική στασιμότητα, ούτε και να δημιουργήσουν ορατές προοπτικές συνολικής λύσης.
Αν «συνεχίσουμε αοριστολογώντας, πιστεύοντας ότι κερδίζουμε χρόνο και πως θα κερδίσουμε τι, τότε διαπράττουμε ένα θανάσιμο σφάλμα… χρειάζεται η διορατικότητα και οι σωστές εκτιμήσεις στους πολιτικούς… οι πολιτικοί είναι για να προβλέπουν, να εκτιμούν σωστά και να παίρνουν τις τολμηρές αποφάσεις». Αυτή η δήλωση ανήκει στον Αναστασιάδη του 2004. Ο οποίος θα μπορούσε να καταγγέλλει τον Αναστασιάδη του σήμερα, τον τέως Υπουργό Εξωτερικών του κ. Χριστοδουλίδη και τον πρόεδρο του κυβερνώντος ΔΗΣΥ κ. Νεοφύτου. Των οποίων η «διορατικότητα» και οι «εκτιμήσεις» ενταφιάστηκαν από τις τουρκικές μπουλντόζες στο Βαρώσι. Αλλά και να τους επικρίνει (μαζί και τον εαυτό του) για τον επιπρόσθετο λόγο πώς «όποιος δημιουργεί ψευδαισθήσεις στην Κύπρο, δεν συμπεριφέρεται έντιμα στον κυπριακό λαό». Ψευδαισθήσεις όπως αυτές που σκοπίμως καλλιεργούσαν στους πολίτες αναφορικά με τις κυρώσεις της ΕΕ στην Τουρκία και τις τριμερείς συμμαχίες που θα θωράκιζαν την Κύπρο απέναντι στις έκνομες ενέργειες της κατοχικής δύναμης.
Από το 2017 και μετά, ουδείς εκ των Χριστοδουλίδη και Νεοφύτου αξιοποίησε το πολιτικό του κεφάλαιο υπέρ της λύσης του Κυπριακού – ο κ. Χριστοδουλίδης μάλιστα ομολόγησε την σχετική του απροθυμία. Ουδείς εκ των δύο τοποθετήθηκε δημόσια για το φλερτ Αναστασιάδη με τη λύση δύο κρατών – ακόμη και σήμερα αποφεύγουν να το πράξουν. Και ουδείς εκ των δύο διαχώρισε τη θέση του από την αλλοπρόσαλλη εισήγηση του Προέδρου για επιστροφή στο ενιαίο κράτος. Σήμερα, με αφορμή τη συζήτηση για το Πλαίσιο Γκουτέρες, όψιμα ο Αβέρωφ Νεοφύτου θυμάται τη σημασία του, σιωπώντας ένοχα το 2018 όταν ο Μουσταφά Ακιτζί εγκαλούσε σχετικά τον Πρόεδρο Αναστασιάδη. Και ο προεδρικός υποψήφιος Νίκος Χριστοδουλίδης σήμερα αναιρεί τον μέχρι χθες Υπουργό Εξωτερικών Νίκο Χριστοδουλίδη, ξεκάθαρα ευπροσάρμοστα. Δηλώνοντας ως υποψήφιος πλέον των κομμάτων ΔΗΚΟ-ΕΔΕΚ-ΔΗΠΑ πρόθεση για εξ’ υπαρχής διαπραγμάτευση του Πλαισίου Γκουτέρες αναιρεί δικές του προηγούμενες τοποθετήσεις ότι «υπάρχει από την πρώτη στιγμή η δική μας ξεκάθαρη θέση ότι αποδεχόμαστε το Πλαίσιο Γκουτέρες» (04/05/2018) και πώς «εάν επιτευχθεί συμφωνία στα έξι σημεία του ΓΓ του ΟΗΕ θεωρούμε ότι ναι φθάνουμε έτσι σε ένα σημείο που δεν θα μπορεί να ανατραπεί το ενδεχόμενο λύσης του Κυπριακού» (26/06/2018).
Το παρόν δεν αποτελεί πλέον άλλοθι για την προσαρμοστικότητα κάποιων πολιτικών στην στασιμότητα του στάτους κβο. Αντίθετα, η ραγδαία αρνητική μεταβολή του ωθεί την κοινωνία στην αναζήτηση ενός Προέδρου που να μπορεί να μετουσιώσει το όραμα σε προοπτική. Που διεκδικεί τη ψήφο των πολιτών έχοντας πλάνο, συγκεκριμένες και ρεαλιστικές προτάσεις, σωστά αντανακλαστικά και τολμά να υπερασπιστεί με συνέπεια και αξιοπιστία το κεκτημένο των διαπραγματεύσεων. Που είναι πρόθυμος να εξαντλήσει το πολιτικό του κεφάλαιο στην προσπάθεια επίλυσης του Κυπριακού. Και αυτός είναι ο Ανδρέας Μαυρογιάννης.
Σταύρη Καλοψιδιώτου
Νομικός – Διεθνολόγος
Μέλος Γραφείου Κυπριακού ΑΚΕΛ