Στη σημασία της επανέναρξης του διαλόγου και κυρίως της διεξαγωγής ουσιαστικής συζήτησης, η οποία να οδηγήσει σε λύση του Κυπριακού, αναφέρθηκε σήμερα σε δηλώσεις του στην εκπομπή «Πρωινό Δρομολόγιο» στο Τρίτο Πρόγραμμα του ΡΙΚ, ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος κ. Νίκος Χριστοδουλίδης. Ο κ. Χριστοδουλίδης απάντησε επίσης σε ερωτήματα που αφορούν ενεργειακά θέματα, αλλά και τις επαφές του στη Νέα Υόρκη.
Το πλήρες κείμενο των ερωταπαντήσεων ακολουθεί:
Ερώτηση: Ποιά είναι τα αποτελέσματα των επαφών σας;
Απάντηση: Βρισκόμαστε σε ένα στάδιο όπου η νέα αμερικανική Κυβέρνηση διαμορφώνει θέσεις και προσεγγίσεις όσον αφορά θέματα διεθνούς ενδιαφέροντος. Σε αυτό το πλαίσιο, οι συναντήσεις αυτή την περίοδο θεωρούνται ιδιαίτερα σημαντικές και αναγκαίες. Οι δικές μου συναντήσεις αποτελούν συνέχεια των συναντήσεων που είχε πρόσφατα ο Υπουργός Εξωτερικών κ. Ιωάννης Κασουλίδης, ο οποίος συμμετείχε και σε διάσκεψη για θέματα τρομοκρατίας, η οποία διοργανώθηκε από τον Αμερικανό Υπουργό Εξωτερικών. Μέχρι στιγμής, προκύπτει ότι η αμερικανική Κυβέρνηση δείχνει ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την περιοχή της ανατολικής Μεσογείου. Σε αυτό το πλαίσιο, και ο ρόλος της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι αναβαθμισμένος στην αντιμετώπιση των προβλημάτων που παρουσιάζονται στην περιοχή. Θεωρούμε ότι, σε αυτό το πλαίσιο, πρέπει να εργαστούμε έτσι, ώστε να ενισχυθούν ακόμη περισσότερο οι διμερείς μας σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες σήμερα βρίσκονται σε ιδιαίτερα σημαντικό βαθμό. Θεωρούμε όμως ότι υπάρχει διάθεση και πεδίο και από τις δύο πλευρές για περαιτέρω συνεργασία. Την ίδια στιγμή, λόγω αυτού του ενδιαφέροντος που υπάρχει από τις Ηνωμένες Πολιτείες σχετικά με το Κυπριακό, αναμένουμε να δούμε από τις ΗΠΑ κάποιες πιο συγκεκριμένες ενέργειες προς την κατεύθυνση της Τουρκίας.
Ερώτηση: Θα γίνει και συνάντηση στο ανώτατο επίπεδο, μεταξύ των Προέδρων;
Απάντηση: Θεωρούμε ότι οι συνθήκες όσον αφορά στο επίπεδο των σχέσεων των δύο χωρών είναι σε τέτοιο βαθμό που δικαιολογείται μια τέτοια συνάντηση, η οποία θα στείλει και μηνύματα όσον αφορά στο επίπεδο των σχέσεών μας –και πώς αυτές μπορούν να ενισχυθούν-, αλλά θα είναι παράλληλα και μία ένδειξη για το ενδιαφέρον της αμερικανικής Κυβέρνησης για τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο και το Κυπριακό. Οφείλω να αναφέρω ότι υπάρχει και από την πλευρά της αμερικανικής Κυβέρνησης ενδιαφέρον για κάτι τέτοιο και θα δούμε μέσω της διπλωματικής οδού να συνεχιστούν οι διαβουλεύσεις έτσι, ώστε να δούμε πώς μπορεί να καταστεί εφικτό κάτι τέτοιο.
Δεν έχει καθοριστεί ακόμα συγκεκριμένη ημερομηνία. Ο Πρόεδρος της Δηνοκρατίας θα είναι τον Ιούνιο στην Ουάσιγκτον για να παραστεί ως κύριος ομιλητής στο παγκόσμιο συνέδριο που διοργανώνει η Αμερικανό-Εβραϊκή Ένωση. Έχουν όμως καθοριστεί ήδη και συναντήσεις με στελέχη της αμερικανικής Κυβέρνησης και με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Θα γίνουν ανακοινώσεις όταν πλησιάσει η ημερομηνία. Ενδεχομένως όμως τότε, ίσως πιο αργά, να γίνει συνάντηση και με τον Αμερικανό Πρόεδρο. Σημαντικό είναι ότι γίνεται και από τις δύο πλευρές απόλυτα κατανοητή η σημασία και η σπουδαιότητα μιας τέτοια συνάντησης.
Ερώτηση: Πώς σχολιάζετε τις φήμες ότι ο κ. Έιντα επιδιώκει να μεταφέρει στις Βρυξέλες το αίτημα τις Τουρκίας για τις τέσσερις βασικές ελευθερίες;
Απάντηση: Κατ’ αρχάς επισημαίνω ότι ο Γενικός Γραμματέας έχει μια εντελώς διαφορετική προσέγγιση όσον αφορά στο Κυπριακό. Θεωρούμε ότι αυτή η προσέγγιση θα αφορά και τα άλλα θέματα με τα οποία ασχολείται ως Γενικός Γραμματέας ΟΗΕ. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είχε μια αρκετά εποικοδομητική συζήτηση με έναν άνθρωπο που γνωρίζει αρκετά καλά το Κυπριακό, προέρχεται από κράτος μέλος της ΕΕ και γνωρίζει πολύ καλά το πώς λειτουργεί ένα κράτος μέλος της ΕΕ, ποιές είναι οι υποχρεώσεις του κλπ. Θεωρούμε ότι μπορεί να βοηθήσει τη διαδικασία που βρίσκεται σε εξέλιξη.
Θέλω να ξεκαθαρίσω ότι αντιλαμβάνεται τις ανησυχίες μας, αλλά αυτό δεν σημαίνει αυτόματα ότι δεν αντιλαμβάνεται τις ανησυχίες και της άλλης πλευράς. Δεν λειτουργούμε με αυτό τον τρόπο. Μπορώ όμως να σας δώσω ένα παράδειγμα για να γίνω πιο κατανοητός. Στις συζητήσεις με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ήταν ξεκάθαρη η θέση του Γ.Γ. ΟΗΕ πως, ό,τι κι αν συζητείται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, ό,τι κι αν αποφασιστεί σε επίπεδο ηγετών, αυτό το αποτέλεσμα πρέπει να περάσει από δημοψηφίσματα, μέσα από την έγκριση του κυπριακού λαού στο σύνολό του. Είναι λοιπόν ένα σημαντικό δεδομένο, ιδιαίτερα όταν αυτό ακούγεται από τον Γενικό Γραμματέα, π.χ. ενισχύει την προσέγγιση που έχουμε στο συγκεκριμένο θέμα.
Όσον αφορά στις τέσσερις βασικές ελευθερίες, πιστεύω ότι αυτό το θέμα είναι εκτός συζήτησης. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας το έχει ξεκαθαρίσει στον Πρόεδρο της Επιτροπής και στους ομολόγους του στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και θεωρούμε ότι η δημόσια συζήτηση για το συγκεκριμένο θέμα δεν προσφέρει απολύτως τίποτα όσον αφορά στις τέσσερις βασικές ελευθερίες. Είναι δικαιώματα που παρέχονται σε κράτη μέλη της ΕΕ που έχουν περάσει από κάποια ενταξιακή διαδικασία και πληρούν τα κριτήρια της Κοπεγχάγης και έχουν υποχρεώσεις έναντι της ΕΕ και, επομένως, η συζήτηση να αποδοθούν αυτές οι ελευθερίες σε Τούρκους υπηκόους είναι εκτός συζήτησης.
Ερώτηση: Υπάρχουν πληροφορίες ότι ο κ. Έιντε μετέφερε στις Βρυξέλλες ένα τέτοιο αίτημα;
Απάντηση: Δεν έχουμε ενημέρωση για κάτι τέτοιο, αλλά μπορώ να σας πω ότι, πριν από τη μετάβαση του κ. Έιντε στις Βρυξέλες, μιλήσαμε μαζί του σχετικά με το συγκεκριμένο θέμα και επαναλάβαμε τις θέσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας. Θέλω να είμαι απόλυτα ειλικρινής μαζί σας, δεν έχουμε γίνει γνώστες για κάτι τέτοιο όσον αφορά στις επαφές του κ. Έιντε στις Βρυξέλες.
Ερώτηση: Τι αναμένεται από το δείπνο του κ. Αναστασιάδη με τον κ. Ακιντζί;
Απάντηση: Έχει καθοριστεί η ημερομηνία –επιτρέψτε μου να μην την ανακοινώσω. Το σημαντικό είναι να οδηγήσει στην επανέναρξη των συνομιλιών και σημαντικότερο είναι να γίνει μια ουσιαστική συζήτηση και να υποβάλλονται θέσεις που δεν ξεφεύγουν από το συμφωνημένο πλαίσιο και από τις αρχές/αξίες της ΕΕ, για να υπάρξει πρόοδος.
Ερώτηση: Τίθεται θέμα χρονοδιαγραμμάτων;
Απάντηση: Αναφέρω ότι δεν έχουμε ακούσει για τέτοια απαίτηση από την πλευρά του κ. Ακιντζί. Θυμίζω όμως ότι αυτή η διαδικασία βρίσκεται σε εξέλιξη τους τελευταίους 23 μήνες και, μέσα σ’ αυτό το διάστημα, έχουμε ακούσει για πέντε χρονοδιαγράμματα που έχουν διαψευστεί. Δεν τίθεται θέμα χρονοδιαγράμματος, δεν υπάρχουν χρονοδιαγράμματα. Ο Γ.Γ. ΟΗΕ αναφέρθηκε σε αυτό το θέμα –καθώς και στην επιδιαιτησία- και είπε ότι δεν υπάρχουν ούτε μπορούν να τεθούν τα οποιαδήποτε χρονοδιαγράμματα ή οποιαδήποτε επιδιαιτησία σε σχέση με το Κυπριακό. Τακτικές που ακολουθήθηκαν στο Κυπριακό και εκ των εξελίξεων απέτυχαν να φέρουν αποτελέσματα δεν μπορούν να υιοθετηθούν και πάλι.
Ερώτηση: Υπάρχει κάποια ανταπόκριση από την τουρκοκυπριακή πλευρά όσον αφορά στην εισήγηση του Προέδρου της Δημοκρατίας για τρίπτυχο;
Απάντηση: Δεν υπάρχει κάποια ανταπόκριση από την τουρκοκυπριακή πλευρά καθώς οι συνομιλίες έχουν διακοπεί μετά από την απόφαση του κ. Ακιντζί να αποχωρήσει από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Θεωρούμε όμως ότι η πρόταση που έχει υποβάλει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο οποίος προχώρησε και σε υλοποίησή της, που θα μας επιτρέπει, αφενός, να μην υπάρχουν οποιεσδήποτε αμφισβητήσεις, κι αφετέρου, να γνωρίζουμε ποιες είναι οι διαφωνίες. Θα υπάρχει ίδια ανάγνωση της κατάστασης πραγμάτων έτσι, ώστε να μπορεί να γίνει πιο συγκεκριμένη και ουσιαστική συζήτηση.
Ερώτηση: Πώς προχωρεί η κυβέρνηση όσον αφορά ενεργειακά θέματα;
Απάντηση: Οι τούρκικες αμφισβητήσεις είναι μια καταδικαστέα ενέργεια την οποία όμως θα αντιμετωπίσουμε ψύχραιμα, χωρίς πανικό και με σύνεση. Περισσότερο μας ενδιαφέρει η ουσία παρά οι εντυπώσεις. Εκτός από την Τουρκία, δεν αμφισβητεί κανένας άλλος τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Οι καλύτερες απαντήσεις προς την Τουρκία είναι το ενδιαφέρον που έχει εκδηλωθεί στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) της Κυπριακής Δημοκρατίας από διεθνείς ενεργειακούς κολοσσούς, επομένως δεν είναι κάτι που μπορεί να επηρεάσει την άσκηση των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων. Αναφέρω ότι και στην Ουάσιγκτον η προσέγγιση από αμερικανικής πλευράς είναι πως το ό,τι πράττει η Κυπριακή Δημοκρατία είναι στο πλαίσιο των κυριαρχικών της δικαιωμάτων.
Αύριο θα συμμετέχω με Υπουργούς κρατών μελών της ΕΕ στο συνέδριο της Αμερικανο-Εβραϊκής Ένωσης, όπου θα συζητηθούν οι σχέσεις της ΕΕ με το Ισραήλ και οι εξελίξεις στην περιοχή μας και, σε αυτό το πλαίσιο, μπορεί να συζητηθεί και το Κυπριακό.