Ο Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης κ. Ιωνάς Νικολάου, με δηλώσεις του στο ραδιόφωνο του ΡΙΚ, αναφέρθηκε στη προετοιμασία των νομοσχεδίων που αφορούν στη μεταρρύθμιση των Δικαστηρίων, για το Ανώτατο Δικαστήριο και τηΝομική Υπηρεσία.
«Ερώτηση: Πόσο καιρό ετοιμάζονται τα νομοσχέδια;
Απάντηση: Η μεταρρύθμιση είχε αρχίσει από το καλοκαίρι, από τον περασμένο Μάιο (που συστάθηκε από το Ανώτατο δικαστήριο η Επιτροπή Μεταρρύθμισης). Άρχισε μια συζήτηση με το Ανώτατο Δικαστήριο στο πλαίσιο της μελέτης που έχει γίνει από πλευράς των Ιρλανδών (εμπειρογνωμόνων) και υποβλήθηκε στο Ανώτατο Δικαστήριο τον Απρίλιο του 2018. Έκτοτε, ετοιμάζονται σταδιακά κάποια νομοσχέδια. Για παράδειγμα, το νομοσχέδιο που αφορά το Εμπορικό Δικαστήριο και το Ναυτοδικείο είχε ετοιμαστεί πολύ πριν ακόμη υποβληθεί η έκθεση των εμπειρογνωμόνων Ιρλανδών και σήμερα βρίσκεται ενώπιον της Ολομέλειας της Βουλής των Αντιπροσώπων. Προηγουμένως είχαν ετοιμαστεί και άλλα νομοσχέδια, όπως το Διοικητικό Δικαστήριο και το Δικαστήριο Διεθνούς Προστασίας, τα οποία περιλαμβάνονται στην έκθεση. Οι Ιρλανδοί επεσήμαναν ,επίσης, ότι ήταν καλές τομές που συνδράμουν στη μεταρρύθμιση των δικαστηρίων. Τα νομοσχέδια αυτά είχαν ετοιμαστεί προηγουμένως. Όσον αφορά δε το νομοσχέδιο που σχετίζεται με τον διαχωρισμό του Ανωτάτου Δικαστηρίου (και χρησιμοποιώ αυτή τη λέξη για σκοπούς ευκολίας), δηλαδή τη σύσταση Συνταγματικού Δικαστηρίου και Εφετείου, ήταν εισήγηση των εμπειρογνωμόνων. Συζητήθηκε στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης. Είχα και την ευκαιρία να το συζητήσω κατ’ ιδίαν και με το Ανώτατο Δικαστήριο ως Υπουργός Δικαιοσύνης, δηλαδή με την Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου και κατ’ ιδίαν με κάποιους από τους δικαστές, μια επιτροπή που είχε συσταθεί από την πλευρά του Ανωτάτου Δικαστηρίου και σταδιακά ετοιμαζουμε αυτά τα νομοσχέδια.
Δεν θα έλεγα ότι υπάρχει σύμφωνος γνώμη του Ανωτάτου Δικαστηρίου σε όλες τις πτυχές των νομοσχεδίων. Υπάρχουν και κάποιες διαφωνίες για τις οποίες μάλιστα έχει συγκληθεί σύσκεψη για την ερχόμενη Πέμπτη. Η σύσκεψη δεν πραγματοποιείται επί τη ευκαιρία των όσων έχουν γραφτεί τελευταία για τη δικαιοσύνη και τα δικαστήριά μας. Ήταν προγραμματισμένη από πριν για να συζητηθούν κάποια θέματα που το Ανώτατο Δικαστήριο θεώρησε ότι έπρεπε να συζητήσει με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
Ερώτηση: Στο μείζον ζήτημα (που είναι ο διαχωρισμός) υπάρχουν σοβαρές διαφορές;
Απάντηση: Στο θέμα του διαχωρισμού όχι, διότι ο διαχωρισμός περιλαμβάνεται στη μελέτη που έχουν ετοιμάσει οι Ιρλανδοί και η οποία έγινε αποδεκτή και από το Ανώτατο Δικαστήριο. Μάλιστα το Ανώτατο Δικαστήριο σε συνάντηση με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας πριν ένα χρόνο περίπου είχε δηλώσει την επιθυμία του να προχωρήσει στην υλοποίηση αυτής της μελέτης και ζήτησε τη στήριξη της Κυβέρνησης. Η Κυβέρνηση στηρίζει αυτή τη μεταρρύθμιση. Εμείς έχουμε προχωρήσει στην ετοιμασία αυτών των νομοσχεδίων, όπως έγινε και με άλλες τομές στη δικαστική εξουσία με νομοσχέδια που ετοιμάσαμε στο Υπουργείο Δικαιοσύνης.
Ερώτηση: Είχε κάποια ανάμειξη σ’ αυτό η Νομική Υπηρεσία; Π.χ. ο Γενικός Εισαγγελέας διαμαρτύρεται ότι δεν ζητήθηκαν οι δικές του απόψεις.
Απάντηση: Ο Γενικός Εισαγγελέας έχει εκφράσει δυσφορία καθότι δεν είχε κληθεί να συμμετέχει στην Επιτροπή Μεταρρύθμισης. Και εμείς, το Υπουργείο, μετέχουμε στην Επιτροπή Μεταρρύθμισης, που έχει συγκροτηθεί από το Ανώτατο Δικαστήριο με έναν εκπρόσωπο καθώς και με ένα εκπρόσωπο το Υπουργείο Οικονομικών, το οποίο έχει ουσιαστικά και την ευθύνη να γνωρίζει και να ενημερώνει όσον αφορά θέματα οικονομικής φύσεως/προϋπολογισμού. Επειδή ως Κυβέρνηση θέλουμε και είναι προτεραιότητά μας να προχωρήσει η μεταρρύθμιση, υποστηρίζουμε αυτή τη μεγάλη προσπάθεια και συμμετέχουμε ενεργά σ’ αυτή. Εμείς λοιπόν μετέχουμε σ’ αυτή την Επιτροπή. Δεν νομίζω να χρειάζεται να προβώ σε οποιοδήποτε σχόλιο σχετικά με το λόγο που δεν κλήθηκε η Νομική Υπηρεσία σ’ αυτή την Επιτροπή.
Αυτή τη στιγμή το θέμα μας είναι ότι εμείς ως Κυβέρνηση υποστηρίζουμε αυτή την προσπάθεια και ετοιμάσαμε νομοσχέδια για να μπορεί να γίνει η μεταρρύθμιση. Ως Κυβέρνηση θα συζητήσουμε αυτά τα νομοσχέδια με τον Γενικό Εισαγγελέα και θα τον ενημερώσουμε πριν μπούμε σε δημόσιο διάλογο. Είναι όμως στα πλαίσια δικών μας διεργασιών ως Υπουργείο και Νομική Υπηρεσία. Από εκεί και πέρα, για το θέμα της συμμετοχής στην Επιτροπή Μεταρρύθμισης δεν είναι κάτι που μπορώ ν’ απαντήσω. Νομίζω ότι το θέμα της μεταρρύθμισης των δικαστηρίων είναι κάτι που συζητείται εδώ και καιρό, δεν είναι κάτι που αποκαλύφθηκε χθες.
Ερώτηση: Με αυτές τις αλλαγές αντιμετωπίζονται σε κάποιο βαθμό οι καταγγελίες που ακούγονται τώρα τελευταία;
Απάντηση: Υπάρχουν θέματα που πρέπει να τα ρυθμίσει το Ανώτατο Δικαστήριο. Εμείς, ως εκτελεστική εξουσία, έχουμε ετοιμάσει κάποια νομοσχέδια στο πλαίσιο αυτής της μεταρρύθμισης. Εκείνα που είναι αποκλειστική ευθύνη του Ανωτάτου Δικαστηρίου θα πρέπει να τα ρυθμίσει το Ανώτατο Δικαστήριο με τον τρόπο που ρυθμίζονται στα δικαστικά συστήματα των ανεπτυγμένων κρατών. Εκείνο που είχα παρουσιάσει χθες στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας μετά από δική του παράκληση είναι κάποιες ιδέες σχετικά με τον κώδικα δεοντολογίας που ετοιμάζεται από την πλευρά του Ανωτάτου Δικαστηρίου, ούτως ώστε να καταθέσουμε και εμείς τις δικές μας απόψεις σ’ αυτή την προσπάθεια που κάνει το Ανώτατο Δικαστήριο. Εξ όσων γνωρίζω, αυτή η διεργασία έχει ήδη ανατεθεί σε δικαστή, ο οποίος έχει αναλάβει να ετοιμάσει ένα προσχέδιο που θα παρουσιάσει στο Ανώτατο Δικαστήριο, όχι σ’ εμάς.
Όσον αφορά τις συστάσεις που έχει υποβάλει η επιτροπή Greco στην εκτελεστική εξουσία, έχουμε ανταποκριθεί επιτυχώς. Όσον αφορά τον 3ο και τον 4ο κύκλο έχουμε ανταποκριθεί πλήρως και έχουμε τη θετική ανταπόκριση από πλευράς της Greco και τα ευμενή σχόλια που έχουν γίνει αναφορικά με την Κύπρο για την ανταπόκριση που έχουμε δείξει με τις διάφορες μεταρρυθμίσεις και νομοσχέδια που έγιναν από την πλευρά της εκτελεστικής εξουσίας. Παραμένει δυστυχώς το κεφάλαιο που αφορά τα δικαστήρια και τη νομοθετική εξουσία, κεφάλαιο για το οποίο η Greco θα έρθει αρχές Φεβρουαρίου.
Ερώτηση: Θα περάσουν όλα από νομοτεχνικό έλεγχο από τη Νομική Υπηρεσία;
Απάντηση: Βεβαίως. Αυτό όμως είναι το επόμενο στάδιο. Δεν αναφέρομαι στο στάδιο του νομοτεχνικού ελέγχου, αλλά για το τι γίνεται πριν τον νομοτεχνικό έλεγχο. Θα γίνει και ενημέρωση του Γενικού Εισαγγελέα πριν μπούμε σε διαβούλευση με άλλους φορείς (Παγκύπριος Δικηγορικός Σύλλογος, Aνώτατο Δικαστήριο κ.ά.).
Οφείλουμε να προστατέψουμε το δικαστικό μας σύστημα και να διαφυλάξουμε την απαιτούμενη εμπιστοσύνη που πρέπει να έχει ο πολίτης στο δικαστικό σύστημα της χώρας του. Αυτή τη στιγμή επιχειρούμε μεταρρυθμίσεις και στηρίζουμε με διάφορα μέσα αυτή τη μεγάλη προσπάθεια. Έχουμε ετοιμάσει νομοσχέδια και προωθούνται και άλλα μέτρα. Ορισμένα αφορούν την υποστήριξη του τρόπου απονομής της δικαιοσύνης στον τόπο μας και ,παράλληλα, υπάρχει κτηριολογικό πρόγραμμα.
Στις 4 Φεβρουαρίου θα γίνει κατάθεση του θεμέλιου λίθου του Επαρχιακού Δικαστηρίου Αμμοχώστου. Έχουμε παραδώσει το κτήριο στο Επαρχιακό Δικαστήριο Πάφου. Προχωρούμε με το Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας. Το Συνεδριακό Κέντρο’ Φιλοξένια’ ετοιμάζεται να γίνει δικαστήριο. Όλα αυτά αποτελούν την υποστήριξη για την απονομή δικαιοσύνης. Όλες αυτές οι μεταρρυθμίσεις στοχεύουν στο να μπορεί η δικαιοσύνη να απονέμεται σε επιτρεπτό χρόνο και ,ταυτόχρονα, να διαφυλάττεται η ποιότητα και η εμπιστοσύνη που να μπορεί να επιδείξει σ’ αυτήν ο πολίτης. Αυτή την εμπιστοσύνη οφείλουμε όλοι να διαφυλάξουμε είτε είμαστε εκτελεστική εξουσία είτε είμαστε δικαστές είτε είμαστε επαγγελματίες στον χώρο της δικαιοσύνης.