Θεσμική η ανισότητα στις πολιτικές της ΕΕ

*του Νεοκλή Συλικιώτη

«Από τη δεκαετία του 1980, τεράστιες μεταφορές δημόσιου πλούτου στον ιδιωτικό τομέα έλαβαν χώρα σχεδόν σε όλες τις χώρες, από τις πλουσιότερες έως τις αναδυόμενες οικονομίες. Κι ενώ ο εθνικός πλούτος αυξήθηκε έκτοτε σημαντικά, ο δημόσιος πλούτος βρίσκεται σήμερα σε αρνητικά ή και σχεδόν μηδενικά επίπεδα στις πλούσιες χώρες».Αυτό είναι ανάμεσα σε άλλα ένα από τα επιχειρήματα της νέας έκθεσης αναφορικά με τις ανισότητες του παγκοσμίου εργαστηρίου ανισότητας (The World Inequality Lab), μιας ομάδας ακαδημαϊκών η οποία αναλύει τις τάσεις της ανισότητας στον κόσμο.

Η νέα έκθεση δεν λέει τίποτε άλλο από αυτά που τονίζει η Αριστερά όλα αυτά τα χρόνια: πως οι πολιτικές της ΕΕ δεν προωθούν «συνεκτικές πολιτικές ανάπτυξης». Δεν εντάσσουν δηλαδή τους πιο φτωχούς ανθρώπους και τις πιο φτωχές χώρες σε πολιτικές συνοχής που θα τους απαλλάξουν από τη φτώχια. Αντίθετα οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές λιτότητας που επιβάλλονται στους λαούς διαλύουν το κοινωνικό κράτος, ξεπουλούν το δημόσιο πλούτο, δημιουργούν εργασιακό Μεσαίωνα, και κάνουν τους φτωχούς φτωχότερους, ενώ τους πλούσιους όλο και πιο πλούσιους.

Συγκεκριμένα, η έκθεση αναφέρει πως η ανισότητα στην ανακατανομή του πλούτου δεν περιορίζεται μόνο μεταξύ των πολιτών ενός κράτους μέλους. Αντίθετα φαίνεται και στην ανακατανομή των κονδυλίων του ταμείου συνοχής της ΕΕ. Σύμφωνα με τα ευρήματα των ακαδημαϊκων του World Inequality Lab, ενώ τα κονδύλια που εισέρχονται για παράδειγμα στην Ανατολική Ευρώπη από τα ταμεία συνοχής ανέρχεται μεταξύ του 1% και 2% του ΑΕΠ τους, τα κονδύλια που εκρέουν από τις χώρες αυτές για αποπληρωμή χρεών σε εταιρίες των πλούσιων κρατών μελών της Δύσης ανέρχονται στο 2% με 5% του ΑΕΠ. Το ίδιο φυσικά συμβαίνει και στις χώρες του Νότου που πέρασαν από μνημόνιο, όπως και η Κύπρος η οποία παραμένει «χορηγός» στην ΕΕ. Δίνει δηλαδή περισσότερα χρήματα ως εισφορά ή φορολογία στην ΕΕ από ότι λαμβάνει ως κονδύλια.

Ακόμα μια ενδιαφέρουσα πληροφορία που βγαίνει μέσα από την ανάλυση της έκθεσης είναι πως ενώ ο ΦΠΑ αυξήθηκε κατά μέσο όρο περίπου 7 ποσοστιαίες μονάδες από το 1980 μέχρι το 2017, ο εταιρικός φόρος σε πολυεθνικές εταιρίες μειώθηκε κατά 25 ποσοστιαίες μονάδες. Οδηγώντας βεβαίως σε σκάνδαλα όπως αυτά που είδαν το φώς της δημοσιότητας για το φορολογικό καθεστώς μεγαθηρίων όπως η Starbucks, McDonald’s και Fiat. Οι εταιρίες αυτές πλήρωναν φόρο επί των κερδών τους μέχρι και 0,05%. Ψίχουλα δηλαδή.

Είναι ξεκάθαρο λοιπόν πως οι τεράστιες κοινωνικές ανισότητες παράγονται μέσα από το ίδιο το σύστημα, με τα οικονομικά κατεστημένα να κρατούν τους λαούς στη φτώχεια. Συμπιέζοντας μισθούς και δικαιώματα, και δακτυλοδείχνοντας τους μετανάστες και τους άνεργους ως αιτία για την ένδεια, τα οικονομικά κατεστημένα δίνουν χώρο και στήριξη στον ρατσισμό, την ξενοφοβία και τον φασισμό. Και δυστυχώς εκεί που η Αριστερά είναι αδύναμη, τα φαινόμενα αυτά μεγαλώνουν και δυναμώνουν.

Για να υπάρξει ελπίδα χρειάζεται να ανατραπούν οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές λιτότητας και η αχαλίνωτη ελεύθερη αγορά. Χρειάζεται πρώτα από όλα δίκαιη αναδιανομή του πλούτου. Χρειάζονται δημόσιες επενδύσεις εντός της ΕΕ οι οποίες να διασφαλίσουν την επαναβιομηχανοποίηση των περιοχών που το έχουν ανάγκη και τη δημιουργία αξιοπρεπούς, μόνιμης απασχόλησης με πλήρη εργασιακά δικαιώματα. Χρειαζόμαστε δημόσιες επενδύσεις που να ενδυναμώνουν το κοινωνικό κράτος και στηρίζουν την κοινωνική ανάπτυξη, τη δημόσια και δωρεάν παιδεία, την υγεία.

Επενδύσεις για πραγματική αλληλεγγύη με τους πρόσφυγες και μετανάστες. Για την ομαλή τους κοινωνική ένταξη, αλλά και την καταπολέμηση της φτώχιας εντός και εκτός ΕΕ. Τη χρηματοδότηση επιτέλους πολιτικών της ειρήνης, της αλληλεγγύης και της κοινωνικής και αειφόρου ανάπτυξης.

Για μια πραγματική Ευρώπη των λαών, της κοινωνικής δικαιοσύνης και της ειρήνης.

*ευρωβουλευτής του ΑΚΕΛ/ Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ενωτικής Αριστεράς/Βόρειας Πράσινης Αριστεράς