Ο θάνατος προκλήθηκε από «καρδιοπνευμονική ανακοπή» εξαιτίας της πίεσης που ασκήθηκε στην πλάτη και στον λαιμό του.
Τρόπος θανάτου: «ανθρωποκτονία». Τα τραγικά ευρήματα της ανεξάρτητης ιατροδικαστικής έκθεσης αναφορικά με το θάνατο του George Floyd, αποτελούν την πιο ωμή αποτύπωση της ανενδοίαστης δολοφονικής μορφής που μπορεί να πάρει ο ρατσισμός.
Του ρατσισμού που, για να δανειστώ μια φράση της Λιλής Ζωγράφου η οποία αναφερόταν βέβαια στο σύμφυτο φαινόμενο του φασισμού, «δεν είναι ουράνιο φαινόμενο που εκδηλώνεται απροσδόκητα σαν μια καταιγίδα» αλλά «μαγειρεύεται χρόνια, έντεχνα και συστηματικά». Το ερώτημα είναι παραφράζοντάς την, πόσο το αντέχουν τα στομάχια των ανθρώπων που ταΐζουν με αυτό το κατασκεύασμα∙ πόσο αντέχουν το δηλητήριο του μίσους που εκθρέφει ο άμεσος ή έμμεσος, ο απρόσωπος ή επίσημος ρατσισμός αφού αργά ή γρήγορα έρχεται να σαρώσει το δικαίωμα στην ελπίδα αλλά και στην ίδια τη ζωή.
Όσο κι αν ακραιφνείς πολιτικοί και ΜΜΕ επιμένουν να επικεντρώνονται σε λεηλασίες, προπηλακισμούς και βιαιοπραγίες, επιχειρώντας να μετατοπίσουν τη συζήτηση για το ρατσισμό και τις διακρίσεις, οι εγκληματικές αυτές ενέργειες δεν φέρουν τη σφραγίδα της μεγάλης μερίδας των διαδηλωτών των οποίων τα στομάχια έχουν ξεχειλίσει απ’ το δηλητήριο. Είναι ενάντια στην περιθωριοποίηση και στο φόβο, ενάντια στην δολοφονημένη ελπίδα που χιλιάδες άνθρωποι έχουν ξεχυθεί αυτές τις μέρες στους δρόμους, όχι μόνο στις ΗΠΑ, αψηφώντας κι αυτόν τον κίνδυνο της πανδημίας. Ο οποίος, κάποτε κρυμμένος πίσω από κουκούλες, άλλοτε υποβασταζόμενος από τις κάννες μιας μικρής ή μεγάλης εξουσίας, άλλοτε κατ’ επίκληση της ελευθερίας του λόγου, είναι ο ίδιος ρατσισμός που εξηγεί γιατί στις ΗΠΑ οι αφοραμερικανοί που σκοτώνονται από την αστυνομία είναι τουλάχιστον δυόμιση φορές περισσότεροι από τους λευκούς συμπολίτες τους, παρότι αποτελούν ένα πολύ μικρότερο ποσοστό του πληθυσμού.
Πόσο μακρινά είναι όμως όσα συμβαίνουν έξω αποδώ; Μήπως οι στείρες δηλώσεις του σημερινού Υπουργού Εσωτερικών και του προκατόχου του για τη διαχείριση του προσφυγικού και του μεταναστευτικού, δεν υποθάλπουν τη δημιουργία μιας συλλογικής ανοσίας απέναντι στον άνθρωπο πρόσφυγα, στον άνθρωπο μετανάστη; Και πολύ περισσότερο, δεν διευκολύνουν την αύξηση της επήρειας του ρατσισμού και της ξενοφοβίας σε όλες τις εκφάνσεις της κοινωνικής δραστηριότητας και σε όλους τους φορείς της;
Η γενικευμένη διασύνδεση μεταναστών και προσφύγων με την τρομοκρατία και την εγκληματικότητα, η αφαίρεση βασικών τους δικαιωμάτων με κυβερνητικούς χειρισμούς (βλ. Πουρνάρα) και η προσπάθεια υιοθέτησης συνοπτικών διαδικασιών διαχείρισής τους που δοκιμάζουν τα όρια της διεθνούς νομιμότητας, αποτελούν ένα άτυπο άλλοθι για μια σειρά από θεσμικούς και προσωπικούς εκτροχιασμούς. Όπως η εγκληματική αμέλεια της αστυνομίας όταν ξένες εργάτριες είχαν εξαφανιστεί για να βρεθούν αργότερα δολοφονημένες. Όπως η νωχελική αντίδραση των αρχών στην εκμετάλλευση μεταναστριών από δίκτυα εμπορίας. Όπως η ανοχή στην κακομεταχείριση, φυσική, λεκτική, συναισθηματική των αλλοδαπών εργαζομένων. Όπως η ανοχή στο ρατσιστικό λόγο γνωστών και φίλων ή στα ρατσιστικά «ανέκδοτα» που αναπαράγονται μπροστά στα παιδιά μας με χαρακτηρισμούς που διαχωρίζουν ποιοτικά τους ανθρώπους βάσει του χρώματος, της εθνότητας, του σεξουαλικού τους προσανατολισμού, της θρησκείας ή/ και των ιδεολογικών τους πεποιθήσεων. Ή όταν δημοσιοποιούνται κάτω από τη λεζάντα «Δηλώσεις» δελτία καταλληλότητας αλλοδαπών από πολιτειακούς αξιωματούχους και δημόσια πρόσωπα. Διακρίνοντάς τους σε κροίσους και κληρονόμους ολιγαρχών που μας είναι απολύτως χρήσιμοι, σε χαμάληδες που πρέπει να σηκώσουν το άχθος που δεν καλύπτουν οι Κύπριοι εργαζόμενοι και σε «ψωριάρηδες» πρόσφυγες που αν δεν είναι τρομοκράτες είναι το λιγότερο ανεπιθύμητοι αριθμοί που ξέβρασε η θάλασσα, πόσο μάλλον αν τους ξέβρασε η θάλασσα της κατεχόμενης Κερύνειας ή της Αμμοχώστου.
Σε μια χώρα που ακόμη θερίζει τα τραγικά απότοκα διαφόρων μορφών διακρίσεων, η σιωπή επίσης δεν είναι επιλογή. Επιλογή είναι η καταπολέμηση του ρατσισμού και της ξενοφοβίας, ασθένειες εξίσου φονικές με τον Covid-19, όπως ορθά υπογραμμίζει η επικεφαλής του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ. Επιλογή είναι η διάρρηξη του φαύλου κύκλου της ρητορικής και των πολιτικών που θρέφουν έναν ρατσιστικό «ανόθευτο εθνικισμό» (και δεν αναφέρομαι στην εθνική περηφάνεια που καθείς μπορεί να κουβαλά σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης) που διοχετεύεται μέσα από τη δημόσια ζωή και την παιδεία συντηρώντας τη μισαλλοδοξία και τις διακρίσεις, απέναντι ακόμη και στην άλλη κοινότητα του νησιού.
Σταύρη Καλοψιδιώτου
Νομικός- Διεθνολόγος, Μέλος Κ.Ε. ΑΚΕΛ