Συνήθως οι τεχνητές γλυκαντικές ουσίες χρησιμοποιούνται από ανθρώπους οι οποίοι θέλουν να απολαύσουν τη γλυκύτητα της ζάχαρης χωρίς θερμίδες.
Μία νέα έρευνα όμως έρχεται να δείξει πως το δημοφιλές αυτό υποκατάστατο της ζάχαρης θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την καταπολέμηση του καρκίνου, καθώς και για την απώλεια βάρους.
Η σακχαρίνη χρησιμοποιείται ως γλυκαντική ουσία σε πολλά προϊόντα χωρίς ζάχαρη και τώρα οι ερευνητές υποστηρίζουν πως θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως βασικό συστατικό σε νέα φάρμακα για την αγωγή επιθετικών καρκίνων με λιγότερες παρενέργειες.
Ο συντάκτης της μελέτης δρ Robert McKenna, από το Πανεπιστήμιο της Φλόριντα δήλωσε ότι “Ποτέ δεν παύει να μας εκπλήσσει το πώς ένα απλό μόριο, όπως η σακχαρίνη -μια ουσία που πολλοί άνθρωποι βάζουν στον καφέ τους κάθε μέρα- μπορεί να έχει αναξιοποίητες χρήσεις, ακόμα και ως πιθανή ένωση που μπορεί να στοχεύσει επιθετικούς καρκίνους¨.
O McKenna και οι συνεργάτες του παρουσίασαν τα ευρήματά τους στην Εθνική Συνάντηση και Έκθεση της Αμερικανικής Χημικής Εταιρείας.
Η πιθανή χρήση της σακχαρίνης στην ανάπτυξη νέων αντικαρκινικών φαρμάκων οφείλεται στον τρόπο με τον οποίο αυτή συνδέεται και απενεργοποιεί μια πρωτεΐνη που ονομάζεται καρβονική ανυδράση IX.
Αυτή η πρωτεΐνη βρίσκεται σε μερικούς επιθετικούς καρκίνους και παίζει ρόλο στον πολλαπλασιασμό των καρκίνων του εγκεφάλου, του μαστού, των νεφρών, του ήπατος, των πνευμόνων και του παγκρέατος.
Λόγω του τρόπου με τον οποίο αλληλεπιδρά η σακχαρίνη με την καρβονική ανυδράση ΙΧ, οι ερευνητές θέλησαν να τη χρησιμοποιήσουν ως βάση για φάρμακα που θα μπορούσαν να περιορίσουν την ανάπτυξη του καρκίνου και να κάνουν τα καρκινικά κύτταρα ενδεχομένως πιο ευάλωτα σε άλλες θεραπείες, όπως η χημειοθεραπεία και η θεραπεία ακτινοβολίας.
Η καρβονική ανυδράση ΙΧ ρυθμίζει το pH των καρκινικών κυττάρων και του περιβάλλοντός τους, διατηρώντας τα επίπεδα της οξύτητας που είναι η βέλτιστη για την ανάπτυξη και την εξάπλωση του καρκίνου σε άλλα μέρη του σώματος. Καθώς, μάλιστα, η καρβονική ανυδράση ΙΧ δεν βρίσκεται συνήθως στα περισσότερα υγιή κύτταρα, ο McKenna αναφέρει ότι είναι ένας πρωταρχικός στόχος για αντικαρκινικά φάρμακα. Η σακχαρίνη αναστέλλει την καρβονική ανυδράση ΙΧ, αλλά όχι άλλες ζωτικές πρωτεΐνες.
Δυστυχώς, η καρβονική ανυδράση IX είναι παρόμοια με άλλες πρωτεΐνες στο σώμα. Άλλες μορφές της απαιτούνται για την υγιή λειτουργία του σώματος. Το πρόβλημα που αντιμετώπισαν οι ερευνητές ήταν το πώς θα καταφέρουν να αναπτύξουν μια ουσία που θα εμποδίσει την καρβονική ανυδράση ΙΧ, χωρίς να επηρεαστούν παρόμοιες πρωτεΐνες που χρειάζεται ο οργανισμός.
Μια ομάδα επιστημόνων από το Πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας στην Ιταλία, ανακάλυψε μια πιθανή λύση σ’ αυτό το πρόβλημα. Βρήκαν ότι η σακχαρίνη αναστέλλει την καρβονική ανυδράση ΙΧ αλλά δεν επηρεάζει άλλες παρόμοιες πρωτεΐνες που απαιτούνται για να παραμείνει το σώμα υγιές.
Μια άλλη ομάδα από τον Πανεπιστήμιο Griffith στην Αυστραλία, προχώρησε ακόμα πιο μακριά, δημιουργώντας μια ένωση με ένα μόριο γλυκόζης συνδεδεμένο με σακχαρίνη. Η ένωση μείωσε την ποσότητα της σακχαρίνης που απαιτείται για την αναστολή της καρβονικής ανυδράσης ΙΧ και ήταν 1.000 φορές πιο πιθανό να συνδέεται με την πρωτεΐνη, απ’ ό,τι η σακχαρίνη μόνη της.
Ο McKenna και η ομάδα του χρησιμοποιούν τώρα κρυσταλλογραφία ακτίνων-Χ, (μια μέθοδος εξέτασης ατομικών και μοριακών δομών), ώστε να προσδιορίσουν με ακρίβεια το πώς η σακχαρίνη συνδέεται με την καρβονική ανυδράση ΙΧ. Οι ερευνητές αναζητούν τώρα τρόπους να ερευνήσουν πώς θα μπορούσε να μεταβληθεί η σακχαρίνη ή ενώσεις σακχαρίνης, ώστε να βελτιωθεί η ικανότητα δέσμευσής τους και η αντικαρκινική τους δράση.
«Το αποτέλεσμα αυτό ανοίγει το δρόμο να αναπτυχθούν νέα φάρμακα που να μπορούσαν να έχουν μακροπρόθεσμες συνέπειες στη θεραπεία διαφόρων μορφών καρκίνων», είπε ο McKenna.
Επί του παρόντος, η ομάδα του δοκιμάζει πώς η σακχαρίνη και οι ενώσεις σακχαρίνης επηρεάζουν τα καρκινικά κύτταρα του μαστού και του ήπατος. Εάν αυτές οι προκαταρκτικές δοκιμές αποδειχθούν επιτυχείς, η ομάδα θα μπορούσε να ξεκινήσει μελέτες στα ζώα.