Όπως ανέφερε ο Υπουργός Άμυνας, Χριστόφορος Φωακαϊδης κατά τη σημερινή δημόσια διαβούλευση με νεαρούς πολίτες της Δημοκρατίας και στρατευμένους που υπηρετούν ήδη τη θητεία τους στην Εθνική Φρουρά, πρόθεση της Κυβέρνησης Αναστασιάδη και του ιδίου είναι η δημιουργία κλίματος αξιοκρατίας και δικαιοσύνης, καθώς και η πάταξη φαινομένων ευνοιοκρατίας στο στράτευμα, με την εφαρμογή σαφώς καθορισμένων κριτηρίων για όλους και για κάθε περίπτωση, όχι όμως εις βάρος της επιχειρησιακής ετοιμότητας του στρατού.
Ο κ. Φωκαϊδης δήλωσε “Πρέπει να δημιουργήσουμε τέτοιες διαδικασίες, έτσι ώστε να αισθάνεται ο καθένας ότι, ακόμα και να μην έχει μέσον, το κράτος φροντίζει για να υπάρχει αξιοκρατία, χρηστή διοίκηση, δικαιοσύνη και αυτό θα οδηγήσει και στον αυτοπεριορισμό του καθενός, διότι θα ξέρει ότι, είτε βάλει Βουλευτή, είτε Υπουργό, είτε Επίσκοπο, εάν δεν προβλέπεται από τους νόμους, τους κανονισμούς και τις διαδικασίες, τίποτε δεν θα αλλάξει”.
Παρεμβαίνοντας με σύντομες τοποθετήσεις του και απαντώντας και ο ίδιος σε ερωτήσεις στρατευμένων, στη διάρκεια δημόσιας διαβούλευσης που κράτησε μιάμιση περίπου ώρα, σε αίθουσα του κτιρίου της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, στη Λευκωσία, ο Αρχηγός της Εθνικής Φρουράς, Αντιστράτηγος Στυλιανός Νάσης, δήλωσε ότι για την επίτευξη του στόχου της αξιοκρατίας είναι απαραίτητη η συμμετοχή του καθενός από τους εμπλεκομένους, του κάθε στρατιώτη και αξιωματικού και των οικογενειών τους, που θα πρέπει να παύσουν να διεκδικούν ευνοϊκή μεταχείριση εις βάρος των συναδέλφων τους, ωστόσο, είπε, “περιθώρια βελτίωσης πάντα υπάρχουν”, παρά το ότι, κατά τα τελευταία έτη, οι τοποθετήσεις σε μονάδες και σώματα, οι μεταθέσεις, η επιλογή για φοίτηση σε σχολές αξιωματικών και υπαξιωματικών, ακόμα και οι άδειες καθορίζονται με αξιοκρατικά αντικειμενικά κριτήρια, λαμβανομένων υπ` όψη των αναγκών και ειδικών συνθηκών για κάθε περίπτωση.
Ο Υπουργός δήλωσε ότι θα περιορισθεί η δυνατότητα που έχει ο ίδιος να παρεμβαίνει σε στρατολογικά θέματα και θα δημιουργηθούν ανεξάρτητες επιτροπές παντού, έτσι ώστε με σταθερά προκαθορισμένα κριτήρια, που θα είναι γνωστά σε όλους, να αποφασίζονται οι αναβολές, αναστολές, τοποθετήσεις, μετακινήσεις και ότι ετοιμάζεται σχετική νομοθεσία, η οποία θα παραπεμφθεί συντόμως στη Βουλή για ψήφιση, ενώ ρυθμίζονται και θέματα αδειών, έτσι ώστε να παρέχονται περισσότερα κίνητρα σε όσους υπηρετούν σε ειδικές δυνάμεις ή σε μάχιμες μονάδες και πλησίον της γραμμής αντιπαράταξης.
Επίσης, είπε ο κ. Φωκαΐδης, αλλάζει ο τρόπος σύνθεσης της επιτροπής επίλυσης κοινωνικών προβλημάτων και, αντί να έχει μόνιμη σύνθεση, τώρα θα αποτελείται από ανώτερο αξιωματικό που θα κληρώνεται πριν τη σύγκληση κάθε συνεδρίας της Επιτροπής, καθώς και άλλα μέλη τα οποία επίσης θα κληρώνονται από μια δεξαμενή 20 – 30 αξιωματικών, ενώ θα συμμετέχει ένας ιατρός και ένας λειτουργός κοινωνικών υπηρεσιών, οι οποίοι επίσης θα έχουν εναλλασσόμενη θητεία.
Για αξιωματικούς που αποφασίζουν για τα εξοπλιστικά προγράμματα της Εθνικής Φρουράς, όπως ανέφερε ο Υπουργός Άμυνας, ο μέγιστος χρόνος υπηρεσίας σε αυτές τις θέσεις θα είναι τα τρία έτη, ενώ θα δοθούν περαιτέρω κίνητρα για παραγωγική θητεία των στρατευμένων, με ειδική μοριοδότηση για όσους έχουν εξασφαλίσει, κατόπιν εξετάσεων, θέση φοίτησης σε Πανεπιστήμια.
Από τους συμμετάσχοντες στη διαβούλευση εκφράσθηκαν απόψεις για την ανάγκη υλοποίησης, επιτέλους, των κατά καιρούς διακηρύξεων για πάταξη των φαινομένων ευνοιοκρατίας και αναξιοκρατίας, με τη θέσπιση αποτελεσματικών μηχανισμών, καθώς και με την καθιέρωση ισότιμων για όλους κριτηρίων ως προς τη χορήγηση αδειών και τις τοποθετήσεις σε μονάδες, αλλά και για περισσότερες μεταθέσεις όσων υπηρετούν τη στρατιωτική τους θητεία, έτσι ώστε να αλλάζουν περιβάλλον και να αποκτούν περισσότερες εμπειρίες.
“Κοινός μας στόχος”, δήλωσε ο Υπουργός Άμυνας, παρακινώντας τους νέους και τις νέες να καταθέσουν “ελεύθερα” τις απόψεις και εισηγήσεις τους, “είναι πώς θα βελτιώσουμε το σύστημα”, ένα θέμα, το οποίο επί πολλά έτη “ταλανίζει την κυπριακή κοινωνία και αποτελεί ταμπού ενδεχομένως, υπό την έννοια ότι πολλοί ομιλούν για την ανάγκη να καταπολεμηθεί η αναξιοκρατία, αλλά ολίγοι είναι αυτοί που τολμούν να θέσουν τον δάκτυλο επί των τύπων των ήλων και να συζητήσουν ανοικτά το ζήτημα του ρουσφετιού”.
“Εγώ θέλω να ακουσθούν πράγματα”, είπε ο κ. Φωκαΐδης, “διότι, μόνον μέσα από την κριτική και αυτοκριτική μπορούμε να διορθώσουμε πράγματα και καταστάσεις” και, “δυστυχώς, τα αρνητικά συμπτώματα και οι παθογένειες ολόκληρης της κοινωνίας μεταφέρονται, εκ των πραγμάτων, και μέσα στο στράτευμα, διότι πρόκειται περί ενός ζωντανού οργανισμού και είναι μία νομοτέλεια αυτή”.
“Υπάρχει, λοιπόν”, η εντύπωση, δήλωσε ο Υπουργός Άμυνας, “ότι, εάν δεν έχεις μέσον και γνωριμίες, δεν έχεις τύχη και όσοι έχουν γνωριμίες και μέσο περνούν καλά, τοποθετούνται σε ευνοϊκές θέσεις, ενώ όσοι δεν έχουν, εκ των πραγμάτων, αδικούνται και ειδικότερα η αδικία γίνεται ακόμα μεγαλύτερη, όταν το σύστημα είναι τυφλό μπροστά σε ανθρωπιστικά – κοινωνικά προβλήματα, που και πάλιν υπάρχει εντύπωση, δικαιολογημένα ή αδικαιολόγητα, στον έναν ή στον άλλο βαθμό, ότι, εάν δεν έχεις κάποιον γνωστό, το πρόβλημα δεν μπορεί να επιλυθεί”.
“Για δεκαετίες”, όπως ανέφερε ο κ. Φωκαΐδης, “έχουμε μάθει να ζούμε με αυτήν τη γάγγραινα του ρουσφετιού, πολιτικό σύστημα, αξιωματούχοι, πολίτες, έχουμε γίνει όλοι μέρος αυτής της κατάστασης και πολλές φορές, ενώ ακούω από πολλούς συμπολίτες μας να επικροτούν κάποια μέτρα που λαμβάνουμε, όταν έρθει η ώρα να σκεφθούμε τη δική μας περίπτωση, της δικής μας οικογένειας ή του εαυτού μας, ξεχνούμε τις διακηρύξεις και λέμε: Μα δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι για την περίπτωση του υιού μου ή του τάδε γνωστού;”
“Συμμετέχουμε όλοι”, τόνισε ο Υπουργός Άμυνας, “σε αυτό το σύστημα, που, εδώ και δεκαετίες, έχει εμπεδωθεί και έχει γίνει κοινή συνείδηση, αλλά, βεβαίως, η πρώτη και μέγιστη ευθύνη αφορά την ηγεσία και το πολιτικό σύστημα, αυτούς που ασκούν εξουσία, εμάς δηλαδή και εγώ θεωρώ, προσωπικά, ότι στην πολιτική αξίζει να είναι κανείς, μόνον εάν μπορεί να δίδει μάχες και να αλλάζει τα πράγματα” και “εγώ πιστεύω, πραγματικά, ότι, εάν καταφέρουμε να πείσουμε ότι θα είμαστε αυστηροί με τις διαδικασίες αλλά και δίκαιοι, σταδιακά μπορούμε να αλλάξουμε τα πράγματα”.
Από την πλευρά του, ο Αρχηγός της Εθνικής Φρουράς, αναφερόμενος σε παράλογα πολλές φορές αιτήματα που γίνονται από τις οικογένειες στρατευμένων, ανέφερε περιστατικό, κατά το οποίο μητέρα ζητούσε όπως απαλλαγεί το παιδί της από την υποχρέωση να φέρει ξιφολόγχη, επειδή θεωρούσε ότι δυνατό να αυτοτραυματισθεί. “Εάν ικανοποιούσαμε το σύνολο των αιτημάτων που υποβάλλονται”, δήλωσε ο Αρχηγός, “θα είχαμε διαλύσει τελείως την Εθνική Φρουρά”.
“Η αξιοκρατία”, δήλωσε ο κ. Νάσης, “είναι ένα φρούτο, που το τρώνε τρεις άνθρωποι: αυτός που αποφασίζει, αυτός που υφίσταται τις συνέπειες των ενεργειών αυτού που αποφασίζει και αυτός που ελέγχει και, εάν το ίδιο αυτό φρούτο, από αυτούς που το τρώνε, ο ένας το θεωρεί ξινό, ο άλλος γλυκό και ο άλλος αλμυρό, τότε δεν υπάρχει περίπτωση αξιοκρατίας”.
“Για να μιλούμε για αξιοκρατία”, πρόσθεσε ο Αρχηγός, “πρέπει να αποδεχθούμε εμείς οι ίδιοι πρώτα την αξιοκρατία και όχι αξιοκρατία μόνον για τους άλλους αλλά και για τον εαυτό μας, διότι, όταν πρόκειται για τους άλλους, είναι πάντα πιο εύκολο”.
“Κανένα σύστημα αξιοκρατίας”, τόνισε ο κ. Νάσης, “δεν είναι τέλειο και είναι λογικό, κυρίως για την Εθνική Φρουρά, κυρίαρχο στοιχείο, πάνω από όλα, να είναι οι επιχειρησιακές απαιτήσεις” και, “προφανώς, είναι καλύτερο να υπάρχει ένα σύστημα που να εφαρμόζεται, παρά να μην υπάρχει καθόλου και, κατά περίπτωση, να αποφασίζουμε τι βολεύει τη μία στιγμή ή την άλλη”.
Αναφερόμενος σε παραδείγματα λήψης μέτρων, τα οποία -όπως είπε- έχουν ήδη αρχίσει να υλοποιούνται ή να δρομολογούνται προς εφαρμογή το συντομότερο δυνατό, ο Υπουργός είπε, μεταξύ άλλων, ότι “περιορίζεται η δυνατότητα που είχε ο Υπουργός Άμυνας να αποφασίζει, χωρίς εισήγηση Επιτροπής, για διάφορα θέματα, όπως στρατολογικά”.
“Πρέπει”, συνέχισε, “να θεσπισθούν αυστηρά κριτήρια και Επιτροπές παντού, προκειμένου να ξέρει ο καθένας ότι αυτό που δικαιούται θα το πάρει, με δίκαιη μεταχείριση, ανεξαρτήτως του ποιος είναι ο Υπουργός και σε ποιαν Κυβέρνηση ή σε ποιο κόμμα ανήκει και πρέπει να υπάρχουν τέτοιες διαδικασίες, ακόμα και με κλειστά ονόματα να αξιολογούνται περιπτώσεις, ανθρωπιστικές για παράδειγμα ως προς τις απαλλαγές, για να αντιμετωπίσουμε και τη γάγγραινα της φυγοστρατίας”.
Από του χρόνου”, συνέχισε ο κ. Φωκαΐδης, “τρεις μήνες πριν την κατάταξη, θα έχει κλείσει η διαδικασία για τις απαλλαγές, πέντε μήνες πιο πριν για οποιονδήποτε θέλει να υποβάλει αίτηση για απαλλαγή ή για οποιοδήποτε άλλο λόγο βάσει κριτηρίων και θα γνωρίζουν όλοι ότι, μέσα από αδιάβλητες και αυστηρές διαδικασίες, θα μπορούν να εξετασθούν αιτήματα από Επιτροπές που θα θεσμοθετηθούν και θα εξετάζουν με όρους καθαρά ανθρωπιστικούς ή άλλους”.
Επίσης, είπε ο Υπουργός, “έχει ήδη ετοιμασθεί νομοσχέδιο και θα κατατεθεί στη Βουλή για τις άδειες” και “έχουμε πει ότι όσοι υπηρετούν σε μονάδες, που θα χαρακτηρισθούν από τον Αρχηγό και τους Επιτελείς του ως μονάδες υψηλής δυσκολίας, για παράδειγμα στην Πράσινη Γραμμή, θα δικαιούνται περισσότερης άδειας από αυτούς που υπηρετούν στα γραφεία, στα κέντρα αναψυχής ή στις λέσχες, όπως επίσης και αυτοί που θα υπηρετούν μακριά από τις μονάδες τους”.
“Έχει, επίσης, προχωρήσει και τεθεί σε εφαρμογή”, πρόσθεσε, “ένα άλλο μέτρο για τη γνωστή Επιτροπή Κοινωνικών Προβλημάτων, που μέχρι σήμερα είχε μόνιμη σύνθεση”, ενώ “τώρα αποτελείται από ανώτερο αξιωματικό που προεδρεύει και που κληρώνεται ολίγες ώρες πριν την τακτική σύνοδο της Επιτροπής, καθώς και από τρεις άλλους αξιωματικούς ξηράς, αεροπορίας και ναυτικού, που και πάλιν επιλέγονται μέσα από κλήρωση από μια δεξαμενή είκοσι, ή περισσοτέρων, μέχρι τριάντα αξιωματικών, από ένα στρατιωτικό ιατρό που επιλέγεται με κλήρωση και από ένα λειτουργό του Τμήματος Ευημερίας που θα εναλλάσσεται και δεν θα έχει μόνιμη παρουσία”.
“Ως προς το ποιοι θα αποσπασθούν, θα μετατεθούν ή θα τοποθετηθούν, αυτό θα γίνεται επίσης με βάση κριτήρια που έχουν θεσπισθεί και που”, όπως ανέφερε ο Υπουργός, “καταγράφονται ρητώς ως συγκεκριμένα κριτήρια, με βάση κάποιος μπορεί να τύχει ευνοϊκής μεταχείρισης για ανθρωπιστικούς, κοινωνικούς ή ιατρικούς λόγους, μέσω της Επιτροπής Κοινωνικών Προβλημάτων”.
“Προσπαθούμε να εφαρμόσουμε μέτρα δικαιοσύνης και αξιοκρατίας”, είπε ο κ. Φωκαΐδης, “όμως είμαστε στρατός και υπάρχουν επιχειρησιακές ανάγκες, οι οποίες επιβάλλουν με βάση τη δύναμη των Μονάδων διαφορετικές άδειες, αναλόγως και των επιχειρησιακών αναγκών και δεν πρέπει να πάμε στο άλλο άκρο, πρέπει να εφαρμόσουμε δηλαδή μέτρα δικαιοσύνης, αλλά να κατανοούμε ότι είμαστε σε έναν οργανισμό, ο οποίος καθορίζει τις επιχειρησιακές του ανάγκες με βάση τις ιδιομορφίες της Μονάδας, του Όπλου και ούτω καθεξής”.