Ανακοίνωση Ελεγκτικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας
Σε σχέση με σημερινές δηλώσεις του Προέδρου της Ad Hoc Κοινοβουλευτικής Επιτροπής για τις Κυπριακές Αερογραμμές κ. Νίκου Τορναρίτη, με τις οποίες καλούσε την Ελεγκτική Υπηρεσία να εξετάσει τα όσα περί κακοδιαχείρισης και ατασθαλιών ακούστηκαν στις συνεδρίες της Επιτροπής, η Ελεγκτική Υπηρεσία αναφέρει τα ακόλουθα.
Με βάση την απόφαση της ολομέλειας της Βουλής των Αντιπροσώπων, η Ad Hoc Επιτροπή έχει αρμοδιότητα να εξετάσει το θέμα ευθύνης ή ευθυνών για την κατάσταση στην οποία περιήλθε η εταιρεία και τα γεγονότα που οδήγησαν στον τερματισμό των εργασιών των Κυπριακών Αερογραμμών και να εξετάσει κατά πόσο προκύπτουν οποιεσδήποτε ευθύνες από συγκεκριμένες ενέργειες, παραλείψεις, γεγονότα, συνθήκες ή από το συνδυασμό τους που οδήγησαν στο κλείσιμο της εταιρείας.
Στην πρώτη συνεδρία της Ad Hoc Επιτροπής στις 27 Φεβρουαρίου 2015, είχε αποφασιστεί ότι στις συνεδρίες της Επιτροπής θα πρέπει να παρίστανται εκπρόσωπος της Γενικής Εισαγγελίας, εκπρόσωπος του Υπουργείου Οικονομικών, καθώς επίσης και εκπρόσωπος ενός ή περισσότερων από τα πανεπιστήμια με τα οποία η Βουλή έχει υπογράψει μνημόνια συνεργασίας. Αργότερα, ζητήθηκε και η συμμετοχή εκπροσώπου της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, αίτημα που έγινε αμέσως αποδεκτό.
Τον Ιούλιο του 2015 η Ελεγκτική Υπηρεσία εξέφρασε την άποψη ότι η ανάθεση της διερεύνησης όλων των θεμάτων σε ξένο οίκο εμπειρογνωμόνων, ενδεχόμενο που εξέταζε τότε η Ad Hoc Επιτροπή, δεν θα ήταν κατάλληλη επιλογή, αφού θα ήταν πολύ δύσκολο να καθοριστεί η έκτασή της προς ανάθεση εργασίας και το κόστος θα ήταν μάλλον απαγορευτικό. Υποδείχθηκε, επίσης, πως, για την επιλογή του οίκου, θα έπρεπε να ακολουθηθεί ανοικτή διαδικασία προσφορών, διαδικασία από την οποία δεν θα μπορούσαν να αποκλειστούν εγχώριοι οίκοι, αλλά μόνο να τεθούν δικλείδες ώστε να αποκλεισθούν εκείνοι οι οίκοι που δεν θεωρούνται ανεξάρτητοι, λόγω τυχόν προηγούμενης σχέσης τους με την εταιρεία. Μια τέτοια διαδικασία προϋπόθετε την ετοιμασία όρων και προδιαγραφών, που θα έπρεπε να περιλαμβάνουν την εκτιμημένη δαπάνη, την εμπειρία, τα προσόντα που απαιτούνται και τους όρους εντολής του οίκου, όπως π.χ. η εξεταζόμενη περίοδος, η διερεύνηση της αγοράς αεροσκαφών, του πτητικού προγράμματος και του αριθμού του προσωπικού.
Κατά την άποψη της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, η πιο ενδεδειγμένη λύση ήταν ο διορισμός από το Υπουργικό Συμβούλιο ερευνητικής επιτροπής, στην οποία θα μπορούσαν να διοριστούν πρόσωπα με την απαιτούμενη τεχνογνωσία και ανεξαρτησία. Υπενθυμίζεται ότι, με βάση τον περί Ερευνητικών Επιτροπών Νόμο, μια τέτοια επιτροπή έχει, μεταξύ άλλων, εξουσία να κλητεύει και να εξετάζει οποιοδήποτε πρόσωπο ως μάρτυρα ενόρκως, να ενεργεί αυτοψία ή να διατάσσει πραγματογνωμοσύνη με τους όρους και τις διατυπώσεις που προβλέπονται στις σχετικές διατάξεις του περί Ποινικής Δικονομίας Νόμου κλπ. Η Ελεγκτική Υπηρεσία δεν έχει τέτοιες εξουσίες, ειδικά όσον αφορά πρόσωπα τα οποία δεν είναι δημόσιοι λειτουργοί.
Στη συνεδρία της 8ης Ιουλίου 2015, η Ad Hoc Επιτροπή αποφάσισε ότι θα συνεχίσει την εξέταση των θεμάτων, των αποφάσεων των Διοικητικών Συμβουλίων και των πεπραγμένων μέχρι την τελευταία στιγμή ύπαρξης των Κυπριακών Αερογραμμών και ακολούθως, θα σταλεί η έκθεση στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τον Γενικό Εισαγγελέα, οι οποίοι θα έχουν την ευχέρεια είτε να διορίσουν ερευνητική επιτροπή, είτε να ενεργήσουν όπως κρίνουν σκόπιμο. Όπως είχε αποφασιστεί, στην έκθεση θα περιληφθούν τα συμπεράσματα για όσα θα περιέλθουν σε γνώση της Ad Hoc Επιτροπής και που μπορούν οι βουλευτές με τη βοήθεια των λειτουργών της Βουλής να αναλύσουν, ενώ θα καταγραφούν επίσης και τα σημεία στα οποία η Ad Hoc Επιτροπή δεν μπορεί να αποφανθεί, επειδή απαιτούνται εξειδικευμένες υπηρεσίες.
Με βάση τον περί της Δημοσιονομικής Ευθύνης και του Δημοσιονομικού Πλαισίου Νόμο του 2014 (Ν.20(I)/2014), η Ελεγκτική Υπηρεσία ασκεί έλεγχο σε κάθε εταιρεία ιδιωτικού δικαίου η οποία, άμεσα ή έμμεσα, ελέγχεται από το κράτος. Τούτο όμως δεν ίσχυε πριν το 2014, και συνεπώς η Ελεγκτική Υπηρεσία ουδέποτε είχε την ευθύνη του ελέγχου των Κυπριακών Αερογραμμών.
Εν πάση περιπτώσει, η Ελεγκτική Υπηρεσία είναι διατεθειμένη, αν της σταλούν από την Ad Hoc Επιτροπή έγγραφα συγκεκριμένου διαγωνισμού που αφορούσε αγορά αεροσκαφών ή άλλη μεγάλη αγορά των Κυπριακών Αερογραμμών, να διεξάγει έλεγχο της συγκεκριμένης πράξης, στη βάση των εγγράφων που θα της αποσταλούν.