“Αυτό που έγινε με τις τράπεζες είναι και θέμα νοοτροπίας. Το ίδιο είχε γίνει και με το χρηματιστήριο στην Κύπρο. Υπάρχει μια διάθεση τζογαδόρικη ως προς το να κερδίσουμε χρήματα και όταν έρχονται, δεν σκεφτόμαστε την επόμενη μέρα” υποστηρίζει η γγ των Οικολόγων.
Η Ιωάννα Παναγιώτου μιλά στο ΛΑΙΜΗΤΟΜΟΣ.COM για την “πράσινη” ανάπτυξη και τις εναλλακτικές μορφές της που θα μπορούσαν να βοηθήσουν την Κυπριακή οικονομία.
Σε λίγες μέρες στο Συνέδριο θα αποφασίσετε τον υποψήφιο που θα στηρίξετε στις Προεδρικές εκλογές, αν και έχετε αποκλείσει την επιλογή Μαλά. Υπάρχει η περίπτωση να κατέβετε ως αυτόνομο κόμμα;
-Υπάρχει κι αυτή η περίπτωση, όπως και η κατά βούληση επιλογή. Έχουμε μια ρήτρα στο καταστατικό μας που λέει ότι εάν στο συνέδριο δεν ταχθεί το 60% και πλέον του κινήματος, υπέρ κάποιου υποψηφίου, που δεν είναι οικολόγος, θα υπάρξουν και άλλες επιλογές.
Τι πιθανότητες επιβίωσης πιστεύετε πως θα έχει η κυβέρνηση που θα προκύψει από τις εκλογές του Φεβρουαρίου, δεδομένων των σκληρών μέτρων που θα αναγκαστεί να πάρει, βάση του μνημονίου;
-Όσα περισσότερα κόμματα συνυπάρχουν σε αυτή την κυβέρνηση,τόσο περισσότερος χρόνος ζωής, διάλογος και συν απόφαση θα υπάρχει και κατ’ επέκταση, πιο μειωμένη αντίδραση και μέτωπα «μνημονιακός- αντιμνημονιακός».
Γι αυτό είναι πολύ καθοριστική αυτή η περίοδος για το τι θα ψηφίσουμε. Εμείς, έχουμε Προεδρική Δημοκρατία, ο πρόεδρος ακόμη και μόνος μπορεί να παίρνει τις αποφάσεις του. Ο μόνος τρόπος για να σταματήσει η διαδικασία λειτουργίας του κράτους είναι να μην ψηφιστούν οι προϋπολογισμοί.
Όμως μέχρι τώρα στη ιστορία της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν έχει γίνει ποτέ αυτό. Όλοι στο τέλος όταν έρθει η ώρα να ψηφιστούν οι προϋπολογισμοί έχουν έναν πατριωτισμό.
Θα ψηφίσετε τα αντιλαϊκά- αντιπατριωτικά μέτρα που θα σας ζητήσει η τρόικα;
-Δεν θα τα ψηφίσουμε. Για μας είναι ξεκάθαρο ότι μπορεί να υπάρξουν και ανατροπές στην πορεία. Αυτή η περίοδος είναι σημαντική, γιατί όσο πιο ανοικτή είναι η συζήτηση της κυβέρνησης με τα κόμματα, και όσο πιο πολλοί είναι εμπλεκόμενοι σε αυτή τη διαδικασία με την τρόικα τόσο καλύτερο θα είναι μετά το αποτέλεσμα.
Εμείς θα εξετάσουμε τα μέτρα, θα δούμε τα συν και τα πλην και θα αποφασίσουμε εάν θα ψηφίσουμε τον προϋπολογισμό.
Θεωρείτε σωστή την επιλογή Χριστόφια να απευθυνθεί για βοήθεια στο ΔΝΤ, την ΕΕ και ΕΚΤ;
-Πιθανόν να μην υπήρχε άλλη οδός εδώ που είχαν φτάσει τα πράγματα. Όμως θα μπορούσε να γίνει πρόληψη. Τα βλέπαμε να συμβαίνουν σε άλλες χώρες, την Ελλάδα και είχαμε ως Κύπρος ένα περιθώριο χρόνου να δράσουμε από μόνοι
μας. Να έχουμε ανάγκη λιγότερα λεφτά ώστε να μην βρισκόμαστε τώρα αντιμέτωποι με τόσο σκληρά μέτρα.
Γιατί όπως έχουμε δει, είναι σκληρά μέτρα λιτότητας και πλήττουν συγκεκριμένες ομάδες πολιτών.
Ποια θεωρείται την μεγαλύτερη αποτυχία της κυβέρνησης Χριστόφια;
-Η μεγαλύτερη αποτυχία της είναι ότι δεν είχε τη διάθεση να συζητά, να κάνει διάλογο και να συναποφασίζει ακόμη και σε θέματα που η αντιπολίτευση, τα υπόλοιπα κόμματα, είχαν τη διάθεση.
Αυτή η κυβέρνηση δεν ξεκίνησε μόνη. Κατέληξε μόνη. Ξεκίνησε με πολύ καλούς οιωνούς, γιατί είχε ένα μεγάλο αριθμό κομμάτων μαζί της, τέσσερα από τα έξι που τη στήριξαν και θα μπορούσε να συνέχιζε έτσι μέχρι το τέλος, αν είχε μια στάση πιο ευέλικτη και πιο δημοκρατική σε όλα τα θέματα όπως το ζήτημα του κυπριακού και της οικονομίας.
Γιατί αυτή η κυβέρνηση δεν ξεκίνησε έχοντας απέναντι της μια πολύ σκληρή αντιπολίτευση. Το μεγαλύτερο κόμμα το ΔΗ.ΣΥ στήριζε την κυβέρνηση για τις κινήσεις της στα πολύ μεγάλα θέματα, για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα. Ακόμη και τώρα, δεν είναι πολύ δυναμικοί στην αντιπολίτευση τους ως προς την οικονομία.
Οπότε, είχε η κυβέρνηση τη δυνατότητα να κινηθεί για να σώσει πολλά πράγματα.
Το μνημόνιο έχει αποδειχθεί ότι φέρνει τεράστια ποσοστά ανεργίας. Η Κύπρος έχει ήδη 40.000 ανέργους. Πως θα το αντιμετωπίσετε αυτό;
-Γι’ αυτό συζητάμε το θέμα της ανάπτυξης και την αναγκαιότητα να αλλάξει η δομή. Είναι σημαντικό όμως, που διοχετεύεται η ανάπτυξη.
Η Κύπρος έχει συγκεκριμένες δυνατότητες. Στον κατασκευαστικό και τον τουριστικό τομέα. Έχουμε αφήσει όλους τους άλλους τομείς και τώρα τρέχουμε να προλάβουμε την παιδεία και την υγεία.
Υπήρχαν συγκεκριμένες δυνατότητες και εξακολουθούν να υπάρχουν και τώρα. Το ερώτημα είναι, γιατί δεν έχει γίνει σχεδιασμός ώστε να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας.
Χρειάζεται ένας ανασχεδιασμός από το κράτος αλλά και την ιδιωτική πρωτοβουλία, γιατί τις κρίσιμες ώρες όταν το κράτος δεν μπορεί να δράσει με ταχύτητα και να είναι ευέλικτο μπορεί η ιδιωτική πρωτοβουλία να καλύψει το κενό.
Το κακό είναι ότι στις χώρες που αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα, το κράτος έτσι κι αλλιώς θέλει αναδιοργάνωση. Και ειδικά στην Κύπρο είναι υδροκέφαλο.
Ποιοι τρόποι υπάρχουν για να καλυφτούν τα ποσά που χάθηκαν μέσα από τις τράπεζες Κύπρου και Λαϊκή;
Αυτός είναι ο σημαντικότερος λόγος που χρειάζεται ο μηχανισμός με ανακαιαλαιοποίηση των τραπεζών.
Πρέπει να τα λέμε ωμά τα πράγματα. Κάποιοι έτρωγαν με «χρυσά» κουτάλια και άφησαν μια τεράστια τρύπα για όλους τους υπόλοιπους πολίτες.
Εμείς σαν κίνημα, πάνω από ένα χρόνο ζητάμε ενδελεχή έρευνα από την Κεντρική Τράπεζα όσον αφορά τις τράπεζες
γιατί φαίνονταν οι εξελίξεις.
Αυτό που έγινε είναι όμως και θέμα νοοτροπίας. Το ίδιο είχε γίνει και με το χρηματιστήριο στην Κύπρο έγινε και τώρα με τις τράπεζες. Υπάρχει μια διάθεση τζογαδόρικη ως προς το να κερδίσουμε χρήματα και όταν έρχονται, δεν σκεφτόμαστε την επόμενη μέρα.
Η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών με τι ρυθμούς προχωρά;
Έχει ξεκινήσει γιατί ήδη η Λαϊκή έχει ζητήσει τη βοήθεια του κράτους 1.8 δισ. Οι τράπεζες έχουν κερδοσκοπήσει σε βάρος των πολιτών-πελατών τους και τώρα πληρώνει ο κυπριακός λαός. Και γι αυτό πρέπει να αποδοθούν ευθύνες, δεν μπορούμε να το αφήσουμε έτσι, χρειάζεται έρευνα.
Θα επηρεάσει η οικονομική κρίση το Κυπριακό;
Η οικονομική κρίση είναι αλληλένδετη με το κυπριακό γιατί είναι απαραίτητο μια χώρα να έχει οικονομική ευρωστία για να μπορεί να χειρίζεται τα εθνικά της θέματα.
Δεν υπήρξε όμως αλλαγή στο Κυπριακό όταν η Κύπρος ήταν οικονομική δύναμη.
-Ναι, αλλά τώρα χειροτερεύει και όσο περνά ο καιρός, είναι 38 χρόνια, υπάρχουν φοβερές πιέσεις. Βλέπουμε την προκλητικότητα της Τουρκίας μέσα στη θαλάσσια περιοχή, όπου βρίσκεται συνεχώς τριγύρω και απειλεί . Έχουμε κλιμάκωση όσον αφορά την πίεση της Τουρκίας.
Πιστεύετε ότι η Τουρκία θεωρεί ότι τώρα που είστε πιο ευάλωτοι είναι μια καλή ευκαιρία για αυτή;
-Πιστεύω ότι όλα παίζουν το ρόλο τους όταν μιλάμε για τα γεωστρατηγικά μας συμφέροντα. Πόσο μάλλον όταν είναι αδύναμη η θέση της Ελλάδας κι εμείς περπατάμε στα ίδια βήματα. Είναι κάτι που παίζει σημαντικό ρόλο.
Έπίσης, έχει δημιουργηθεί σημαντικό ζήτημα με το φυσικό αέριο ενώ επικρατεί χάος στη Συρία. Υπάρχουν πολλά και επικίνδυνα μέτωπα ανοικτά γύρω και κοντά μας και θα ήταν καλύτερα να μην ήμασταν στη μέση μιας οικονομικής κρίσης.
Θεωρείται ότι είναι μια εποχή που δεν πρέπει να «σκαλίσετε» το κυπριακό;
-Δεν θα το έλεγα γιατί ,όταν δε το σκαλίζουμε ο χρόνος παγιώνει την κατοχή και τη διχοτόμηση. Χρειάζεται πάντα να γίνεται προσπάθεια για να δούμε πως θα λυθεί αυτό το θέμα. Όμως με ένα τρόπο δίκαιο, δημοκρατικό και ευρωπαϊκό.
Εμείς σαν κίνημα Οικολόγων δεν μπούμε να δεχθούμε συνεχής υποχωρήσεις που στο τέλος της ημέρας θα αποβούν σε βάρος των πολιτών.
Θα δεχόσασταν ένα νέο, διαφοροποιημένο σχέδιο Αναν;
-Εμείς είχαμε διαφωνήσει με το σχέδιο Αναν και εξακολουθούμε να διαφωνούμε έως σήμερα, γιατί ήταν λάθος η φιλοσοφία του. Είναι ένα σχέδιο που στην εφαρμογή του θα έφερνε πολλά και μεγάλα προβλήματα την επόμενη μέρα. Είμαστε μια ευρωπαϊκή χώρα, υπάρχουν οι βασικές αρχές και αξίες για τους πολίτες της Κύπρου και ισχύει τοίδιο για τους Ε/κ και Τ/κ. Σε αυτή την πορεία πρέπει να πορευτούμε κι αυτό πρέπει να ζητάμε.
Το θέμα δεν είναι να παραχωρήσεις τα πάντα και μετά να έχεις μια Τουρκία που θα ελέγχει μέσα από μια Συνομοσπονδία, το βόρειο μέρος της Κύπρου και ταυτόχρονα θα είναι συνέταιρος σου σε αυτό το συνομοσπονδιακό. Πρέπει να υπάρχει δικαιοσύνη και ισορροπία.
Ποια βασικά στοιχεία ενός καινούργιο σχεδίου θα στηρίζατε;
Τη δικαιοσύνη και τις αξίες. Δεν μπορούμε να δεχθούμε μειωμένα ανθρώπινα δικαιώματα. Ζούμε σε μια ευρωπαϊκή χώρα και πιστεύουμε ότι μπορούμε να συνυπάρχουμε μέσα από μια δημοκρατική διαδικασία. Δεν μπορείς να μιλάς για λύση του κυπριακού, αποσπασματικά.
Τα σημαντικά θέματα δεν είναι θέμα της κυβέρνηση είναι αυτά που έχουν να κάνουν με τη διεθνή ανάπτυξη του Κυπριακού. Τι γίνεται με τις εγγυήσεις, τα τουρκικά στρατεύματα ,την κατοχή. Αυτά είναι τα σημαντικά θέματα και δεν έχουν τεθεί στο τραπέζι του διάλογου. Για να υπάρξει διάλογος, πρέπει και οι δυο πλευρές να είναι ώριμες και να υποχωρούν για το κοινό συμφέρον.
Σε τι στάδιο βρίσκεται στην Κύπρο η «πράσινη ανάπτυξη»;
– Δεν θα έλεγα ότι είναι σε πολύ προχωρημένο στάδιο. Θα έλεγα όμως ότι έχει πάρα πολύ καλές δυνατότητες η Κύπρος. Διαθέτει ήλιο και θα μπορούσε να χειριστεί αυτά τα θέματα παραγωγικά.
Είναι μια μικρή οικονομία οπότε μπορεί να έχει ένα συγκεκριμένο μοντέλο επιβίωσης σε σχέση με άλλα. Θα έλεγα ότι η Κύπρος, έχει τη δυνατότητα να λειτουργήσει σε πολλά «πράσινα» επίπεδα, δημιουργικά και να δημιουργήσει θέσεις εργασίας.
Έχει γίνει μελέτη από την Αρχή Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού (ένας ημικρατικός μηχανισμός) τα αποτελέσματα της οποίας συνάδουν με τα ευρωπαϊκά αποτελέσματα ερευνών εδώ στην Κύπρο που λένε, ότι «στην Κύπρο έχουμε (εάν δεν κάνω λάθος τα στοιχεία) τη δυνατότητα εργοδότησης 16. 000 νέων επιστημόνων σε θέματα “πράσινης” ανάπτυξης χωρίς τρομερά
μεγάλες επενδύσεις. Ακριβώς γιατί είναι τέτοια η δομή της χώρας.
Σε ποιους τομείς;
Περισσότερο είναι τα θέματα της ενέργειας με τις ανανεώσιμες πηγές αλλά έχουμε και δυνατότητες στον τουρισμό, στην έρευνα, την τεχνολογία ακόμη και τη φιλοξενία φοιτητών και τη δημιουργία κέντρων Υγείας . Όλα αυτά για μας
είναι “πράσινη” ανάπτυξη.
Το ζήτημα είναι ότι μέχρι σήμερα δεν υπάρχει σύνδεση αυτών που καθορίζουν, καταγράφουν και εφαρμόζουν τις πολιτικές για την “πράσινη” ανάπτυξη.
Πρέπει όλοι να αντιληφθούμε ότι τα πάντα είναι λεφτά. Το σκουπίδι, ο ήλιος είναι λεφτά. Εανα τα μεταφράζαμε σε ευρώ ίσως τότε να το καταλαβαίναμε όλοι πολύ καλύτερα.
Σχετικά με τους υδρογονάνθρακες ποια είναι η θέση σας;
-Σαφώς πρέπει να αξιοποιηθούν. Ομως λέγονται πολλά και η ενημέρωση που έχουμε δεν είναι επαρκής για να εκφράσουμε άποψη σχετικά τις συμφωνίες που γίνονται.
Δεν ενημερώνεστε από τον πρόεδρο της Δημοκρατίας;
-Είχαμε ζητήσει και με άλλα κόμματα να γίνει ένα Εθνικό Συμβούλιο για την ενέργεια και την οικονομία το όποιο δεν έγινε. Μόνο ο υπουργός Εμπορίου ενημερώνει κάπως τα κόμματα για αυτά τα θέματα.
Είστε υπέρ της σύστασης ενός κρατικού οργανισμού διαχείρισης των υδρογονανθράκων ή μιας ιδιωτικής εταιρείας όπως πολλοί υποστηρίζουν;
-Η άποψη περί σύστασης ενός ημικρατικού οργανισμού ιδιωτικού δίκαιου που θα ελέγχεται σε ένα βαθμό από το κράτος
είναι ένα ανοικτό ζήτημα στη Βουλή.
Εμείς σαν κίνημα Οικολόγων έχουμε ταχθεί υπέρ της πρότασης που έλεγε ότι πρώτα πρέπει να γίνει η νομοθεσία που θα διέπει τη σύσταση αυτής της εταιρείας. Πρέπει, με βάση το νόμο, να δούμε προς τα πού πάει αυτή η εταιρεία που θέλει να ιδρύσει το κράτος. Γιατί τώρα δεν υπάρχει νόμος.
Προτρέχουν, θέλουν να ιδρύσουν πρώτα την εταιρεία. Είμαστε θετικοί ως προς την διατήρηση ενός ποσοστού ελέγχου από τα κράτος αλλά με μια πιο σύγχρονη προσέγγιση. Χρειάζεται η παρουσία του κράτους αλλά και ο ιδιωτικός τομέας.
Πως βλέπετε το μέλλον του κόμματος σας, στις επόμενες εκλογές;
-Το Κίνημα Οικολόγων θα συνεχίσει σταθερά. Έχει μια παρουσία 16 χρόνων στην πολιτική ζωή του τόπου, τα ποσοστά μας έχουν μικρές αυξήσεις, αλλά έχουμε ένα σταθερό ποσοστό διαχρονικά.
Κατά την άποψη μου είναι ένα ποσοστό που δείχνει και την περιβαλλοντική συνείδηση στην Κύπρο.
Το πρώτο κριτήριο ψήφου, στην Κύπρο δεν είναι το περιβάλλον, η υγεία και τα κοινωνικά θέματα αλλά το Κυπριακό.
Συνήθως οι πολίτες τοποθετούνται υπέρ των δύο μεγάλων κομμάτων γιατί πιστεύουν ότι αυτοί είναι και οι ισχυροί.
Έως τώρα εκλέγονταν οι πρόεδροι με γνώμονα ποιος θα διαχειριζόταν καλύτερα το Κυπριακό . Ο επόμενος θα εκλεγεί βάση του ποιος μπορεί να διαχειριστεί το μνημόνιο.
Οι οικολόγοι εκπροσωπούνται στο κοινοβούλιο με ένα βουλευτή ενώ στις περισσότερες χώρες της μεσογείου δεν έχουν τέτοια ποσοστά ώστε να μπουν στη Βουλή. Για θέματα περιβάλλοντος μας εμπιστεύονται οι πολίτες και έχουμε έντονη δράση. Σε επίπεδο Βουλής θέλουμε στήριξη και από άλλα κόμματα.
Ποιες εναλλακτικές μορφές ανάπτυξης θα μπορούσαν να βοηθήσουν την Κύπρο;
-Η γεωργία σε συνδυασμό με τον αγροτουρισμό, θα μπορούσε να δώσει μεγάλη ώθηση στην οικονομία. Αν και δεν έχουμε αρκετό νερό θα μπορούσαμε να δημιουργήσουμε ένα νέο χώρο ανάπτυξης γιατί το κλίμα μας βοήθα σημαντικά και δεν έχουμε ανάγκη τόσο τα χημικά. Τώρα υπάρχει μια τάση προς αυτήν την κατεύθυνση, αλλά είναι πολύ νωρίς να την υπολογίζουμε ή να πιστεύουμε ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως ώθηση για ην έξοδο της χώρας από την κρίση.