5 Μαΐου – Ευρωπαϊκή Ημέρα κατά του Μελανώματος
Το μελάνωμα είναι ένας καρκίνος με κακή πρόγνωση αν δεν διαγνωστεί εγκαίρως.
Το 90% των μελανωμάτων, εάν διαγνωστούν έγκαιρα, μπορούν να θεραπευτούν. Τα κρούσματα μελανώματος έχουν αυξηθεί τα τελευταία 50 χρόνια στις χώρες της Ευρώπης και ιδιαίτερα σε νεαρές ηλικίες, εξαιτίας των περιβαλλοντικών μεταβολών, της υπερβολικής έκθεσης στον ήλιο και των αλλαγών στον τρόπο ζωής.
Η Ευρωπαϊκή Ημέρα Μελανώματος είναι μια ευκαιρία για ενημέρωση κι ευαισθητοποίηση των πολιτών σε αυτό το σημαντικό για την υγεία τους θέμα.
Από το 2000 και έκτοτε, η Ευρωπαϊκή Ακαδημία Δερματολογίας και Αφροδισιολογίας (EADV) διοργανώνει κάθε χρόνο στις 5 Μαΐου την Ευρωπαϊκή Ημέρα Μελανώματος, στο πλαίσιο της ενημέρωσης και της ευαισθητοποίησης του κόσμου για την έγκαιρη διάγνωση του μελανώματος, ενός κακοήθους όγκου του δέρματος και των σπλάγχνων.
Το μελάνωμα είναι πιο επιθετική μορφή καρκίνου και ευθύνεται για το 80% των θανάτων από όλους τους δερματικούς καρκίνους παγκοσμίως.
Τι είναι το μελάνωμα και πως εμφανίζεται ;
Το μελάνωμα είναι ένας κακοήθης δερματικός όγκος που δημιουργείται από την κακοήθη εξαλλαγή των μελανοκυττάρων της επιδερμίδας. Τα μελανοκύτταρα είναι τα κύτταρα που παράγουν την χρωστική του δέρματος την μελανίνη, μια πρωτεΐνη που έχει το ρόλο να προστατεύει το δέρμα από τη βλαπτική επίδραση της υπεριώδους ακτινοβολίας που είναι ο κατ΄ εξοχήν καρκινογενετικός παράγοντας για το δέρμα.
Η αλόγιστη και απότομη έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία είναι o κυριότερος αιτιολογικός παράγοντας κινδύνου για την εμφάνιση μελανώματος σε ποσοστό 70 -80%. Προδιαθεσικοί παράγοντες επίσης μπορεί να αποτελέσουν η κληρονομικότητα , ο τύπος δέρματος , ο χρόνιος ερεθισμός και τραυματισμός σπίλων (ελιών) η ανοσοκαταστολή καθώς επίσης και ορμονικές διαταραχές .
Το μελάνωμα εμφανίζεται κυρίως από ένα προυπάρχοντα σπίλο (ελιά) ή από νέα βλάβη στο δέρμα. Ένας σπίλος (ελιά) μπορεί να υπάρχει από τη γέννηση του ανθρώπου ή μπορεί να εμφανιστεί αργότερα, συνήθως τα πρώτα 10 χρόνια της ζωής του. Επίσης το κακόηθες μελάνωμα μπορεί να προέρχεται από εξαλλαγή μιας κακοήθους φακής, ή δυσπλαστικού σπίλου , καθώς και από συγγενών ή ευμεγέθων μελανοκυτταρικών σπίλων.
Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν 10-50 σπίλους στο δέρμα τους, που στην πλειοψηφία τους είναι εντελώς ακίνδυνοι.
Συχνά, η πρώτη ένδειξη για το μελάνωμα είναι αλλαγή στο μέγεθος, σχήμα ή χρώμα ή αιμορραγία ενός σπίλου (ελιάς) καθώς μπορεί επίσης μπορεί να εμφανιστεί και σαν ένας καινούριος σπίλος. Σημαντικό είναι ότι το 30% περίπου των μελανωμάτων αναπτύσσεται σε προϋπάρχοντες σπίλους ενώ το υπόλοιπο 70% εξαρχής στο δέρμα
Το μελάνωμα παρουσιάζεται κυρίως σε φωτοεκτεθειμένα μέρη του αλλά και σε άλλες περιοχές του σώματος Στους άνδρες εμφανίζεται συχνότερα στο πρόσωπο , στον κορμό, στο κεφάλι και στο λαιμό. Στις γυναίκες εμφανίζεται συνήθως στα χέρια (ώμοι ,βραχίονες)και στις κνήμες.
Είναι πιο συχνό στα ανοιχτόχρωμα δέρματα (τύποι Ι,ΙΙ) ενώ πρωτοπαθή μελανώματα μπορεί να παρουσιαστούν ακόμα και σε «μελαχρινά» άτομα (σκουρόχρωμης επιδερμίδας), στα πέλματα και στις παλάμες και στους βλεννογόνους του σώματος (π.χ στόμα).