Μια τεράστια υπερήπειρος πρόκειται να σχηματιστεί σε εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια από σήμερα. Οι υπερήπειροι είναι γιγαντιαίες χερσαίες μάζες οι οποίες αποτελούνται από πολλές ηπείρους και θα μπορούσαν να εμφανιστούν ξανά στη Γη, 200 εκατομμύρια χρόνια από σήμερα. Μάλιστα το πού θα σχηματιστούν, δεν αποκλείεται να επηρεάσει δραστικά το κλίμα του πλανήτη μας.
Οι επιστήμονες προχώρησαν στη μοντελοποίηση της μελλοντικής άποψης της Γης με μία υπερήπειρο και στις 8 Δεκεμβρίου παρουσίασαν τα ευρήματά τους κατά τη διάρκεια της ετήσιας συνάντησης της Αμερικανικής Γεωφυσικής Ένωσης (AGU), που φέτος πραγματοποιήθηκε διαδικτυακά.
Πιο συγκεκριμένα οι ερευνητές εξέτασαν δύο σενάρια:
Στο πρώτο, περίπου 200 εκατομμύρια χρόνια στο μέλλον, σχεδόν όλες οι ήπειροι έχουν μετακινηθεί προς το Βόρειο Ημισφαίριο, με την Ανταρκτική να μένει μόνη της στο Νότιο Ημισφαίριο.
Στο δεύτερο σενάριο, περίπου 250 εκατομμύρια χρόνια στο μέλλον, μια υπερήπειρος έχει σχηματιστεί γύρω από τον Ισημερινό και εκτείνεται στα βόρεια και νότια ημισφαίρια.
Και στα δύο σενάρια οι ερευνητές υπολόγισαν τον αντίκτυπο στο παγκόσμιο κλίμα με βάση την τοπογραφία της υπερηπείρου. Έμειναν έκπληκτοι όταν διαπίστωσαν ότι όταν οι ήπειροι ενώθηκαν στο Βορρά και το έδαφος ήταν ορεινό, οι παγκόσμιες θερμοκρασίες ήταν σημαντικά πιο χαμηλές από ό, τι στα άλλα μοντέλα. Ένα τέτοιο αποτέλεσμα θα μπορούσε να σημαίνει μια περίοδο βαθιάς ψύξης, διάρκειας τουλάχιστον 100 εκατομμυρίων ετών.
Σημειώνεται πως τα τελευταία 3 δισεκατομμύρια χρόνια περίπου, ο πλανήτης έχει βιώσει πολλές περιόδους όπου οι ήπειροι σχημάτισαν τεράστιες υπερηπείρους οι οποίες στη συνέχεια διαλύθηκαν, σύμφωνα με τον επικεφαλής συγγραφέα της μελέτης, Michael Way (επιστήμονας στο Ινστιτούτο Διαστημικών Μελετών Goddard της NASA στη Νέα Υόρκη).
Υπενθυμίζεται πως η πιο πρόσφατη υπερήπειρος ήταν η Παγγαία, η οποία υπήρξε πριν από περίπου 300 εκατομμύρια έως 200 εκατομμύρια χρόνια και περιλάμβανε τη σημερινή Αφρική, Ευρώπη, Βόρεια Αμερική και Νότια Αμερική. Πριν από την Παγγαία είχε σηματιστεί η Ροδινία, (900 εκατομμύρια έως 700 εκατομμύρια χρόνια), και πριν από αυτή, η Νούνα, η οποία σχηματίστηκε πριν από 1,6 δισ. χρόνια και διαλύθηκε πριν από 1,4 δισ. χρόνια.
Πριν από δυο χρόνια, μια άλλη ομάδα επιστημόνων είχε προχωρήσει στη μοντελοποίηση των υπερηπείρων του μακρινού μέλλοντος. Με βάση με τα αποτελέσματα, σε 250 εκατομμύρια χρόνια στο μέλλον, η υπερήπειρος «Aurica» θα συνενωθεί με ηπείρους που βρίσκονται γύρω από τον ισημερινό, ενώ η «Amasia» θα είναι κοντά στο Βόρειο Πόλο. Για τη νέα μελέτη, ο Way και η ομάδα του πήραν τις χερσαίες μάζες Aurica και Amasia και διαφορετικές τοπογραφίες και εισήγαγαν τα δεδομένα στο μοντέλο που ονομάζεται ROCKE-3D.
Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν διάφορες παραμέτρους για τους υπολογισμούς, με βάση τον τρόπο με τον οποίο η Γη αλλάζει με την πάροδο του χρόνου. Για παράδειγμα, 250 εκατομμύρια χρόνια από τώρα, η Γη θα περιστρέφεται λίγο πιο αργά από ό, τι σήμερα, κάτι που το μοντέλο έλαβε υπόψη, ανέφερε ο Way.
«Ο ρυθμός περιστροφής της Γης επιβραδύνεται με την πάροδο του χρόνου. Εάν ταξιδέψετε 250 εκατομμύρια χρόνια στο μέλλον, η διάρκεια της ημέρας θα έχει αυξηθεί κατά περίπου 30 λεπτά, οπότε το μοντέλο το υπολόγισε αυτό», δήλωσε ο Way. «Η ηλιακή φωτεινότητα θα αυξηθεί λίγο σε 250 εκατομμύρια χρόνια, επειδή ο ήλιος γίνεται σταδιακά πιο φωτεινός με την πάροδο του χρόνου».
Το πιο απροσδόκητο αποτέλεσμα στα δυο μοντέλα ήταν ότι οι παγκόσμιες θερμοκρασίες ήταν πιο χαμηλές κατά περίπου 4 βαθμούς Κελσίου στην ορεινή υπερήπειρο Amasia στο Βόρειο Ημισφαίριο. Αυτό οφείλεται κυρίως στην έντονη ανατροφοδότηση πάγου-αλμπέδο (λευκαύγεια), δηλαδή την ανακλαστικότητα της Γης – όσο περισσότερος πάγος υπάρχει, τόσο πιο ανακλαστική είναι η Γη. Το χιόνι και ο πάγος κάλυψαν μόνιμα τη βόρεια υπερήπειρο τους καλοκαιρινούς και χειμερινούς μήνες και για αυτό η θερμοκρασία είναι πιο χαμηλή από ό, τι στα άλλα σενάρια», δήλωσε ο Way.
Συγκριτικά, στο μοντέλο όπου η Amasia είναι λιγότερο ορεινή, μπορούσαν να σχηματιστούν λίμνες και εσωτερικές θάλασσες. Η ατμοσφαιρική θερμότητα μετατοπίστηκε βόρεια του ισημερινού, λιώνοντας το χιόνι και τον πάγο, ώστε η γη να μην παγώσει μόνιμα.
Σήμερα, τα ωκεάνεια ρεύματα μεταφέρουν θερμότητα σε πολύ βόρειες περιοχές, ταξιδεύοντας γύρω από τη Γροιλανδία και μέσω του Στενού Bering. Αλλά όταν σχηματίζεται μια υπερήπειρος και αυτές οι λεωφόροι κλείνουν, «τότε δεν μπορείτε να μεταφέρετε αυτή τη ζεστή θερμότητα του ωκεανού από τα χαμηλότερα γεωγραφικά πλάτη, στα βόρεια», λέει ο Way.
Τι μπορεί να σημαίνει αυτό για τη ζωή στη Γη; Μαζί με τα τροπικά πεδινά, εξαφανίζεται και η απίστευτη βιοποικιλότητα. Ωστόσο, θα μπορούσαν να εμφανιστούν νέα είδη που θα προσαρμόζονταν για να επιβιώσουν σε εξαιρετικά κρύα περιβάλλοντα, όπως έκαναν κατά τις προηγούμενες εποχές των παγετώνων.