Ενισχύεται και αναβαθμίζεται ο εποπτικός ρόλος τηςΕπιτροπής Κεφαλαιαγοράς

Για κάποιες εταιρείες / άτομα το name&shame είναι  δυσμενέστερη τιμωρία από ένα βαρύ χρηματικό πρόστιμο

*Της Δήμητρας Καλογήρου

Ο ρόλος και τα εποπτικά καθήκοντα της Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς Κύπρου (www.cysec.gov.cy) αυξάνονται διαρκώς και αναβαθμίζονται. Ως ανεξάρτητη εποπτική Αρχή, η Επιτροπή έχει στη διάθεσή της εργαλεία / μεθόδους για να μπορεί να ασκεί αποτελεσματικά τον αναγκαίο έλεγχο στους εποπτευόμενους της.Ο εποπτικός της ρόλος ασκείται σε έξι επίπεδα με σημαντικότερο και πιο πρόσφατο το Πλαίσιο Εποπτείας με Βάση τους Κινδύνους (Risk Based Supervision Framework) στο οποίο η Επιτροπή δίδει ιδιαίτερη έμφαση και προτεραιότητα.

Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς (ΕΚΚ) αποφάσισε να προχωρήσει στη δημιουργία του συγκεκριμένουεργαλείου εποπτείας, ακολουθώντας και το παράδειγμα άλλων εποπτικών Αρχών στο εξωτερικό. Το Risk Based Supervision Framework (‘RBS-F’), το οποίο έχει εφαρμοστεί αρχές του 2015, δίνει τη δυνατότητα στην ΕΚΚ να καθορίσει προτεραιότητες στον τρόπο που ασκεί την εποπτεία της, λαμβάνοντας υπόψη και αξιολογώντας τους κινδύνους που ενέχει ο κάθε εποπτευόμενος οργανισμός.

Τα άλλα πέντε εποπτικά εργαλεία / μέθοδοι που εφαρμόζει η ΕΚΚ είναι:

Επιτόπιοι και εξ αποστάσεως έλεγχοι: Στην αρχή κάθε έτους, η ΕΚΚ, βάσει των στρατηγικών της επιδιώξεων και των πληροφοριών που έχει ενώπιόν της, καταρτίζει σχέδιο δράσης για τους επιτόπιους ελέγχους και τους ελέγχους βάσει εγγράφων που θα πραγματοποιηθούν κατά τη διάρκεια του έτους.

Συνεχής εποπτεία: Διαδικτυακή επιτήρηση σε πραγματικό χρόνο της ρυθμιζόμενης αγοράς, χρησιμοποιώντας σύγχρονα ηλεκτρονικά συστήματα παρακολούθησης, ανάλυση / έλεγχο των ιστορικών δεδομένων από τις βάσεις δεδομένων που διατηρούνται (εντολές, συναλλαγές και πληροφορίες μετόχων) και καθημερινή και συνεχής εξέταση δημοσιεύσεων και ανακοινώσεων στα μέσα μαζικής ενημέρωσης.

Καταγγελίες/Ενδείξεις: Αξιολόγηση κάθε πληροφορίας / καταγγελίας που έρχεται στην αντίληψη της ΕΚΚ όσον αφορά εποπτευόμενους οργανισμούς, η οποία ενδέχεται να οδηγήσει σε μια σειρά από δράσεις, συμπεριλαμβανομένης και της πλήρους διερεύνησης των διαθέσιμων στοιχείων μέσω επιτόπιας έρευνας.

Κατευθυντήριες Γραμμές/Εγκύκλιοι: Με βάση τα ευρήματα των επιτόπιων και εξ αποστάσεως ελέγχων, η ΕΚΚ εκδίδει οδηγίες / κατευθυντήριες γραμμές / εγκύκλιους προς τους εποπτευόμενους οργανισμούς σχετικά με την ορθή εφαρμογή της νομοθεσίας.

 Ανοικτή και συνεχής επικοινωνία: Η EKKδιατηρεί ανοικτά κανάλια επικοινωνίας με τους εποπτευόμενούς της οργανισμούς, επιλύοντας απορίεςκαι δίνονταςδιευκρινήσεις για την εφαρμογή της νομοθεσίας και των κανονισμών, με στόχο τη διασφάλιση τηςσυμμόρφωσής τους με τις υποχρεώσεις τους. Η ΕΚΚ πραγματοποιεί επίσης συναντήσεις με τους εποπτευόμενούς της οργανισμούς, για να τους επισύρει την προσοχή για μέτρα που πρέπει να λάβουν, αλλά και για να ακούσει τις απόψεις και τυχόν προβλήματα που αντιμετωπίζουν.

Αναλόγως των παραβάσεων που εντοπίζονται, η ΕΚΚ μπορεί να επιβάλει διοικητικές κυρώσεις οι οποίες μπορεί να περιλαμβάνουν επίπληξη, χρηματικό πρόστιμο, αναστολή ή ακόμη και ανάκληση άδειας λειτουργίας (μερική ή ολική). Στη νομοθεσία υπάρχουν και ποινικά αδικήματα για τα οποία προβλέπεται μέχρι 10 χρόνια φυλάκιση ή/και πρόστιμο μέχρι €170.000. Σε περιπτώσεις όπου ενδέχεται να υπάρχουν και ποινικά αδικήματα, η ΕΚΚ διαβιβάζει τα πορίσματά της στη Νομική Υπηρεσία για περαιτέρω ενέργειες. H ΕΚΚ έχει επιβάλει διοικητικές κυρώσεις σε εποπτευόμενους της οργανισμούς, οι οποίες ανήλθαν σε €1,2 εκ. το 2013, €8,2 εκ. το 2014 και €45 χιλ. μέχρις στιγμής το 2015.

Η διερεύνηση ενδεχόμενων παραβάσεων και οι διοικητικές ποινές που επιβάλλει η ΕΚΚ στις περιπτώσεις που διαπιστώνονται παραβάσεις, λειτουργούν όχι μόνο ως μέσο τιμωρίας των ενόχων των παραβάσεων, αλλά και ως αντικίνητρο προς όσους προτίθενται να προβούν σε ανορθόδοξες κινήσεις. Το «name&shame» για κάποιες εταιρείες και άτομα είναι δυσμενέστερη τιμωρία και από το χρηματικό πρόστιμο. Υπάρχουν περιπτώσεις εταιρειών, ιδίως ξένων συμφερόντων, που θα προτιμούσαν σαφώς μεγαλύτερο πρόστιμο παρά να δημοσιοποιηθεί το όνομα τους σε συνάρτηση με παράβαση των νομοθεσιών της κεφαλαιαγοράς.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η ΕΚΚ δεν έχει οποιαδήποτε εξουσία να υποχρεώσει εποπτευόμενούς της οργανισμούς να προβούν σε αποκατάσταση των ζημιών πουτυχόν έχουν υποστεί πελάτες τους. Ωστόσο, οποιεσδήποτε αποζημιώσεις που τυχόν έχουν δοθεί λαμβάνονται υπόψη ως ελαφρυντικός παράγοντας, κατά τη λήψη απόφασης για επιβολή μέτρων από το Συμβούλιο της ΕΚΚ.

Με την έναρξη, στις 17 Φεβρουαρίου 2015, της επιχειρησιακής λειτουργίας του Ενιαίου Φορέα Εξώδικης Επίλυσης Διαφορών Χρηματοοικονομικής Φύσεως, γνωστού ως «Χρηματοοικονομικός Επίτροπος», ανοίγει πλέον ο δρόμος για να μπορέσουν οι παραπονούμενοι να επιτύχουν μία εξώδικη διευθέτησητου παραπόνου τους.Επομένως, οι παραπονούμενοι προτρέπονται να απευθύνονται στον Χρηματοοικονομικό Επίτροπο για εξώδικη επίλυση χρηματοοικονομικής φύσεως παραπόνων/καταγγελιών.

Ταυτόχρονα, η ΕΚΚ καταβάλλει συνεχείς προσπάθειες για περαιτέρω ενδυνάμωση του εποπτικού της ρόλου. Πρόσφατα, προχώρησε με προκήρυξη προσφορών για αγορά υπηρεσιών, με σκοπό την ενίσχυση της παρακολούθησης και του ελέγχου της συμμόρφωσης των εποπτευόμενων της οργανισμών και τη διενέργεια περισσότερων ελέγχων σε όλους τους τομείς εποπτείας, ενώ εντός του έτους, αναμένεται επίσης να προκηρυχθούν 10 νέες θέσεις λειτουργού.

*Η Δήμητρα Καλογήρου είναι Πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Κύπρου.