Το φορτίο στο Μαρί, ήταν «ωρολογιακή βόμβα» και ήταν λάθος η επιλογή του χώρου φύλαξης….
Οι δύο εμπειρογνώμονες, που κατέθεσαν στη δίκη για τη φονική έκρηξη, ενώπιον του Μόνιμου Κακουργιοδικείου στη Λάρνακα, ήταν σαφείς ότι δεν ελήφθη υπόψη το συμπέρασμα της επιθεώρησης που έγινε στο διογκωμένο εμπορευματοκιβώτιο τον Ιούλιο του 2011 και, συνεπώς δεν έγιναν και οι απαιτούμενες ενέργειες για την απομάκρυνσή του.
Οι δύο εμπειρογνώμονες , οι οποίοι συμμετείχαν στην ομάδα που ήρθε στην Κύπρο στις 12 Ιουλίου 2011 για να ερευνήσουν τα αίτια της έκρηξης, τόνισαν επίσης ότι την ώρα που εκδηλώθηκε η πυρκαγιά έπρεπε να δοθούν οδηγίες για εκκένωση της ναυτικής βάσης και ότι οι Πυροσβέστες της ΕΜΑΚ έπρεπε να ενημερωθούν για το περιεχόμενο των εμπορευματοκιβωτίων για να γνωρίζουν τι θα έπρεπε να κάνουν σε περίπτωση πυρκαγιάς.
Ο Πλοίαρχος Ιωάννης Δρυμούσης, Διοικητής Ταχέων Σκαφών του Ελληνικού Ναυτικού, τον επίδικο χρόνο υπηρετούσε ως Υποδιοικητής στο Επιτελικό Γραφείο του Αρχηγείου του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού, κατέθεσε ότι για τα αίτια της φωτιάς μέσα στο εμπορευματοκιβώτιο η Επιτροπή αποφάνθηκε ότι «δεν διαπιστώθηκε καιόμενη υπεδάφια βλάστηση τόσο στη περίμετρο του κρατήρα όσο και πιο μακριά από αυτόν, η καύση της οποίας να έχει κατεύθυνση προς το σημείο που βρίσκονταν τοποθετημένα τα εμπορευματοκιβώτια με τα εκρηκτικά με αποτέλεσμα την ανάφλεξη και την έκρηξη τους». Κατέθεσε επίσης ότι «για την επιλογή του χώρου έπρεπε να ληφθεί υπόψη η απόσταση ασφαλείας ζωτικών περιοχών επηρεαζόμενες από έκρηξη που για τη συγκεκριμένη περίπτωση εκτιμάται ότι είναι περίπου 7,5 χιλιόμετρα».
Ήταν λάθος και ο τρόπος φύλαξής τους, χωρίς να υπάρχουν οι απαραίτητοι διάδρομοι ανάμεσα τους ,εκτεθειμένα στις καιρικές και περιβαλλοντικές συνθήκες από την ημερομηνία παραλαβής τους και ο χρόνος αποθήκευσης σε εμπορευματοκιβώτια δεν πρέπει να υπερβαίνει το χρονικό διάστημα των 90 ημερών και κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις. Η πυρκαγιά οφειλόταν σε αυτανάφλεξη του περιεχομένου των εμπορευματοκιβωτίων λόγω « αλλοίωσης, αποσταθεροποίησης και αποσύνθεσης των πυρίτιδων» και επειδή δεν υπήρχαν τα προβλεπόμενα μέτρα ασφαλείας, «εναποθήκευσης και συντήρησης του φορτίου αφού δεν εφαρμόστηκαν οι κανονισμοί εναποθήκευσης πυρομαχικών για την επιλογή του χώρου εναποθήκευσης – φύλαξης των εκρηκτικών υλών, δεν ελήφθη σοβαρά υπόψη το γεγονός της διόγκωσης του εμπορευματοκιβωτίου που έγινε στις 4/7/2011 ενώ δεν τηρήθηκαν οι κανόνες και οι διαταγές που προβλέπουν την εκκένωση προσωπικού και μέσων σε περίπτωση πυρκαγιάς σε χώρους που φυλάσσονται πυρομαχικά».
Η εκτίμηση του κ. Δρυμούση είναι ότι «αν λαμβάνονταν όλα τα άμεσα μέτρα εγώ προσωπικά νομίζω ότι δεν θα είχε γίνει η έκρηξη της 11ης Ιουλίου 2011» .
Ο Χρήστος Καλογερόπουλος, αναπληρωτής Διευθυντής στην Υπηρεσία Αντιμετώπισης Εγκλημάτων Οπλισμού του Πυροσβεστικού Σώματος στην Ελλάδα, είδε τα βίντεο που τράβηξε με το κινητό του τηλέφωνο ο ΕΠΥ Δημήτρης Δούλας ο οποίος την ημέρα της έκρηξης υπηρετούσε στο πολεμικό πλοίο «Κερύνεια» και είπε ότι «το βίντεο που είναι τραβηγμένο μία ώρα πριν την έκρηξη έχουν δημιουργηθεί ανεξάρτητες εστίες φωτιάς που εξελίσσονται. Έχουν ήδη σημειωθεί δύο εκρήξεις και το μέτωπο της φωτιάς μεγαλώνει με κίνδυνο να μεταφερθεί η φωτιά στην ΑΗΚ και στη ναυτική βάση».
Στην συνέχεια προβλήθηκε το βίντεο που τράβηξε με το κινητό του τηλέφωνο ο εκ των θυμάτων της έκρηξης, του πυροσβέστη Γιώργου Γιακουμή. Ο μάρτυρας είπε ότι «η φλόγα είναι ασύγκριτα μεγαλύτερη, δεν υπάρχει καμία σύγκριση με το προηγούμενο βίντεο και συνεχώς μεγαλώνει. Όλη η επιφάνεια των εμπορευματοκιβωτίων καίγεται και οι εκρήξεις συνεχίζονται, η φλόγα μεγαλώνει όπως και η επικινδυνότητα».
Ο κ. Καλογερόπουλος υποστήριξε ότι «έπρεπε να απομακρυνθεί και να απομονωθεί άμεσα το συγκεκριμένο εμπορευματοκιβώτιο. Ειδικοί πραγματογνώμονες έπρεπε να εξετάσουν γιατί έγινε αυτό που έγινε και για την υπόλοιπη στοιβάδα θα μπορούσε να γίνει ψύξη με την ρίψη νερού». Ενώ υποστήριξε ότι αν είχαν ληφθεί τα απαραίτητα μέτρα ασφαλείας «100%, δεν θα γινόταν η καταστροφή».