Γ. Ελεγκτής κατά ΟΑΥ για τις συμβάσεις με ιδιωτικά νοσηλευτήρια
Ανακοίνωση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας αναφορικά με τις συμβάσεις του ΟΑΥ με νοσηλευτήρια για την παροχή ενδονοσοκομειακής φροντίδας υγείας στο πλαίσιο του ΓεΣΥ
Μετά την επιστολή μας ημερ. 30.8.2021 προς τον Οργανισμό Ασφάλισης Υγείας (ΟΑΥ), εκπρόσωποι του δημόσια ισχυρίστηκαν ότι ο ΟΑΥ δεν επιτρέπει σε ιδιωτικά νοσηλευτήρια να προσφέρουν υπηρεσίες σε δικαιούχους του ΓΕΣΥ μέσω ιατρών που δεν είναι ενταγμένοι στο ΓΕΣΥ. Ο ισχυρισμός αυτός του ΟΑΥ δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα και προς επίρρωση τούτου αναφέρουμε τα ακόλουθα:
(α) Στο άρθρο 9 του Μνημονίου Συναντίληψης ημερ. 3.2.2020 που υπέγραψαν ο τότε Υπουργός Υγείας, ο ΟΑΥ και ο Παγκύπριος Σύνδεσμος Ιδιωτικών Νοσηλευτηρίων (ΠΑΣΙΝ), ρητά προβλέπεται ότι:
«Άρθρο 9
ΜΕ ΠΟΙΟΥΣ ΙΑΤΡΟΥΣ ΣΥΜΜΕΤΕΧΕΙ ΤΟ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗΡΙΟ
Σε περίπτωση που κάποιος ιατρός, δεν παρέχει υπηρεσίες εντός του ΓεΣΥ ενώ το νοσηλευτήριο στο οποίο στεγάζεται έχει συμβληθεί με το ΓεΣΥ, τότε ο ιατρός συνεχίζει να παρέχει τις υπηρεσίες του μέσω του συγκεκριμένου νοσηλευτηρίου, απλά οι υπηρεσίες του θα θεωρούνται εκτός ΓεΣΥ και δεν θα αποζημιώνονται από το ΓεΣΥ.»
(β) Σε διευκρινιστικές απαντήσεις του ΟΑΥ που είναι αναρτημένες στην ιστοσελίδα του, αναφέρονται τα ακόλουθα:
«Οι υπηρεσίες που θα παρέχονται από ιατρούς που δεν θα συμμετέχουν στο ΓεΣΥ θα θεωρούνται υπηρεσίες που παρέχονται εκτός πλαισίου ΓεΣΥ, ανεξαρτήτως ότι παρέχονται σε περιβάλλον νοσηλευτηρίου που συμβλήθηκε με το ΓεΣΥ. Αυτές οι υπηρεσίες δεν θα αποζημιώνονται από το ΓεΣΥ (ούτε η αμοιβή του νοσηλευτηρίου ούτε η αμοιβή του ιατρού). Συνεπώς η αμοιβή για τις συγκεκριμένες υπηρεσίες θα συνεχίσει να γίνεται όπως σήμερα.»
(γ) Σε εγκύκλιο του ΟΑΥ ημερ. 23.7.2020 με τίτλο «Εγκύκλιος για την ενδονοσοκομειακή φροντίδα υγείας» ρητά αναφέρεται (σελ. 14) ότι (η υπογράμμιση δική μας):
«Ο θεράπων ιατρός υποχρεούται να είναι εγγεγραμμένος στο Σύστημα σύμφωνα με τις διατάξεις της παρούσας Εγκυκλίου για να λογίζεται ότι η ενδονοσοκομειακή φροντίδα υγείας παρέχεται στα πλαίσια του Συστήματος.
Νοείται ότι αν ο θεράπων ιατρός δεν έχει εγγραφεί στο Σύστημα η ενδονοσοκομειακή φροντίδα υγείας δεν παρέχεται στα πλαίσια του Συστήματος και δεν καλύπτεται από τον Οργανισμό.»
2. Από τα πιο πάνω είναι προφανές πως ο ΟΑΥ αποδέχεται όπως δικαιούχος του ΓΕΣΥ εισαχθεί σε ιδιωτικό νοσηλευτήριο που είναι ενταγμένο στο ΓΕΣΥ, αλλά θα κληθεί να καταβάλει ο ίδιος την αμοιβή του νοσηλευτηρίου αφού θα θεωρείται ότι οι Υπηρεσίες που έχει λάβει δεν παρέχονται στα πλαίσια του Συστήματος. Αυτό σημαίνει ότι ο ασθενής αυτός, καίτοι δικαιούχος του ΓΕΣΥ που νοσηλεύεται σε νοσηλευτήριο του ΓΕΣΥ, θα καταβάλει τα έξοδα ο ίδιος, ή η ιδιωτική ασφαλιστική εταιρεία στην οποία θα αναγκαστεί να προστρέξει ώστε να διασφαλίσει την κάλυψη του για τέτοιες περιπτώσεις.
3. Υπενθυμίζουμε ότι κατά τη συζήτηση που έγινε το 2016 ως προς τον τύπου του συστήματος υγείας που θα εφαρμοζόταν, υπήρχαν απόψεις, όπως του τότε Υπουργού Οικονομικών Χάρη Γεωργιάδη, ο οποίος εισηγείτο την υλοποίηση ενός μικτού ασφαλιστικού συστήματος (με την εμπλοκή δηλαδή και των ιδιωτικών εταιρειών ασφάλισης).
Οι απόψεις αυτές τελικά παραμερίστηκαν και τόσο η Κυβέρνηση όσο και η Βουλή των Αντιπροσώπων, σαφώς και ξεκάθαρα προώθησαν και τελικά ψήφισαν ένα νόμο που προβλέπει μονοασφαλιστικό σύστημα, καθολικό που θα παρέχει ισότιμη μεταχείριση των ασθενών. Αυτό καθιστά την ευθύνη του ΟΑΥ ακόμη μεγαλύτερη αφού είναι σαφές ότι στην πράξη, παρανόμως υλοποιεί ένα άτυπο πολυασφαλιστικό σύστημα, όπως αυτό που συνειδητά απέρριψε η Βουλή των Αντιπροσώπων.
4. Όπως είχαμε από τον Ιούλιο του 2020 επισημάνει στον ΟΑΥ, με βάση τον περί Ιδιωτικών Νοσηλευτηρίων (Έλεγχος Ίδρυσης και Λειτουργίας) Νόμο (Ν.90(I)/2001), κάθε ιδιωτικό νοσηλευτήριο αδειοδοτείται ως «μονάδα» και δεν υπάρχει η έννοια της «πτέρυγας» στο νόμο αυτό . Συνεπώς, εφόσον το εδάφιο 31(1) του περί ΓεΣΥ Νόμου προβλέπει ότι για την παροχή ενδονοσοκομειακής φροντίδας υγείας ο ΟΑΥ συμβάλλεται με δημόσια και ιδιωτικά νοσηλευτήρια, δεν μπορεί ο ΟΑΥ να συμβάλλεται με νοσηλευτήριο αλλά να παραμένει «πτέρυγα» του νοσηλευτηρίου που θα εξαιρείται από το πεδίο εφαρμογής της σύμβασης και των προνοιών του περί ΓεΣΥ Νόμου.
Επίσης, το άρθρο 31(5) του Νόμου, προβλέπει ότι τα νοσηλευτήρια δεν επιτρέπεται να αμείβονται από δικαιούχους για υπηρεσίες φροντίδας υγείας που καλύπτονται από τον Οργανισμό στο πλαίσιο του Συστήματος. Συνεπώς, όταν κάποιος δικαιούχος τύχει νοσηλείας σε συμβεβλημένο νοσηλευτήριο, είναι παράνομο να κληθεί να πληρώσει οτιδήποτε επειδή δήθεν ήταν σε «ιδιωτική πτέρυγα» του νοσηλευτηρίου.
Επιπρόσθετα, το άρθρο 22(5) του Νόμου προβλέπει ότι οι δυνάμει του άρθρου αυτού υπηρεσίες φροντίδας υγείας (που περιλαμβάνουν και την ενδονοσοκομειακή φροντίδα υγείας) παρέχονται μόνο από συμβεβλημένους με τον ΟΑΥ παροχείς υπηρεσιών φροντίδας υγείας της επιλογής των δικαιούχων. Η απαίτηση αυτή συνάδει και αποσκοπεί να διασφαλίσει το βασικό σκοπό του Νόμου, δηλαδή της ανάγκης το σύστημα να καταστεί λειτουργικό και να ανταποκρίνεται καλύτερα στις διαχρονικές ανάγκες της κοινωνίας, να είναι καθολικό και να παρέχει ισότιμη μεταχείριση των ασθενών. Συνεπώς, όταν κάποιος δικαιούχος τύχει νοσηλείας σε συμβεβλημένο νοσηλευτήριο, είναι παράνομο να κληθεί να πληρώσει οτιδήποτε επειδή δήθεν του παρείχαν υπηρεσίες (και) ιατροί που δεν είναι συμβεβλημένοι με το ΓεΣΥ.
5. Τα γράμμα και το πνεύμα του νόμου είναι σαφή και αναντίλεκτα. Πρόσφατα, στις 9.8.2021, ο Γενικός Εισαγγελέας ρητά και με εκτενή τεκμηρίωση γνωμάτευσε ότι:
«Η ενδονοσοκομειακή φροντίδα υγείας από συμβεβλημένο νοσηλευτήριο θα πρέπει να παρέχεται μέσω του Συστήματος διά συμβεβλημένου με το Σύστημα ιατρού μόνον» και,
«σε περίπτωση που η ενδονοσοκομειακή φροντίδα υγείας παρέχεται σε δικαιούχο από συμβεβλημένο νοσηλευτήριο διά μη συμβεβλημένου ιατρού, εξυπακούεται ότι το συμβεβλημένο νοσηλευτήριο θα αμείβεται από τον δικαιούχο, ενέργεια που παραβιάζει τις διατάξεις του άρθρου 31(5) του Νόμου και συνεπώς μη επιτρεπτή».
Επίσης γνωμάτευσε ότι «σε ένα μνημόνιο συναντίληψης δεν είναι δυνατόν να περιέχονται πρόνοιες αντίθετες με το νόμο», «είναι πρόδηλο ότι υπερέχει ο νόμος» (σημ. έναντι του μνημονίου), «η εξάσκηση ιδιωτικής ιατρικής και ιατρικής εντός ΓεΣΥ στο ίδιο νοσηλευτήριο για παροχή ιατρικής φροντίδας εντός του Συστήματος και η συνεπακόλουθη κατανομή αριθμού κλινών των νοσηλευτηρίων μεταξύ ασθενών που εξυπηρετούνται μέσω του ΓεΣΥ και αυτών που εξυπηρετούνται εκτός του Συστήματος δεν είναι επιτρεπτή από το Νόμο».
6. Το πρόβλημα γίνεται σοβαρότερο αφού ο ΟΑΥ εξακολουθεί, ακόμη και σήμερα, να αμείβει τα ιδιωτικά νοσηλευτήρια, αυτά στα οποία παρανόμως επιτρέπει να αμείβονται και από τους δικαιούχους του ΓΕΣΥ, με μη αντικειμενικά κριτήρια και με διαφορετικές αμοιβές για ίδιες παρεχόμενες υπηρεσίες. Για τούτο έχουμε ζητήσει από την Επιτροπή Προστασίας του Ανταγωνισμού να εξετάσει το θέμα, ενώ ενέργειες αναμένουμε και από τον αρμόδιο Υπουργό Υγείας αφού σαφώς πρόκειται για διασπάθιση δημοσίου χρήματος.
7. Ως εξωτερικοί ελεγκτές του ΟΑΥ έχουμε αναδείξει το πρόβλημα ως οφείλαμε και αυτή είναι η μόνη εξουσία μας. Εναπόκειται πλέον στις αρμόδιες αρχές και συνταγματικές εξουσίες του Κράτους να δράσουν ώστε να υπάρξει συμμόρφωση του ΟΑΥ με τις ρητές πρόνοιες της νομοθεσίας.