Τρεις μέρες πριν από το δημοψήφισμα της Κυριακής για απόσχιση ή όχι από την Ουκρανία, οι επιλογές που προτείνονται από τις τεράστιες αφίσες οι οποίες κοσμούν τους κεντρικούς δρόμους της Κριμαίας είναι από τη μία, η προστάτιδα Ρωσία, από την άλλη μια Ουκρανία σταμπαρισμένη μ΄ έναν αγκυλωτό σταυρό.
Στη μία αφίσα, η χερσόνησος της Μαύρης Θάλασσας εμφανίζεται με κόκκινο χρώμα, περικυκλωμένη από συρματοπλέγματα και σημαδεμένη μ΄ έναν αγκυλωτό σταυρό. Στην άλλη, ο ίδιος χάρτης είναι τρίχρωμος, διακοσμημένος με τη ρωσική σημαία. “Στις 16 Μαρτίου επιλέγουμε”, γράφει από κάτω το σλόγκαν.
Η Μόσχα και οι νέες φιλορωσικές αρχές της Κριμαίας επικαλούνται με επιμονή τη “ναζιστική” ή “φασιστική” απειλή για να επιτεθούν στο Κίεβο. Η προπαγάνδα αυτή υπενθυμίζει τη συνεργασία των Ουκρανών εθνικιστών με τη Γερμανία κατά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Τρεις εβδομάδες αφότου ένοπλοι άνδρες έθεσαν υπό τον έλεγχό τους το τοπικό κοινοβούλιο και εγκατέστησαν μια φιλορωσική κυβέρνηση, οι ψηφοφόροι της Κριμαίας καλούνται την Κυριακή να ψηφίσουν υπέρ της ένωσης με τη Ρωσία. Η Κριμαία ανήκε διοικητικά στη Ρωσία μέχρι το 1954, τη χρονιά που ο τότε ηγέτης της πρώην Σοβιετικής Ένωσης Νικίτα Χρουτσόφ τη “δώρισε” στην Ουκρανία.
Κανείς δεν αμφιβάλει για το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, δεδομένου ότι το 60% των κατοίκων της χερσονήσου είναι ρωσικής καταγωγής.
Η κυβέρνηση της Συμφερόπολης διαβεβαιώνει ότι το δημοψήφισμα είναι σύννομο και θα διεξαχθεί με απόλυτη διαφάνεια. “Όλοι οι ψηφοφόροι θα μπορέσουν να εκφράσουν την άποψή τους με δημοκρατικό τρόπο” τόνισε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Ρουστάμ Τεμιργκάλιεφ σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε την Τετάρτη. “Είμαστε βέβαιοι ότι η Ρωσική Ομοσπονδία θα μας δεχτεί μετά την ψηφοφορία αυτή”, πρόσθεσε.
Οι ψηφοφόροι καλούνται να επιλέξουν μεταξύ δύο ερωτημάτων: “Εγκρίνετε την επανένωση της Κριμαίας με τη Ρωσία ως μέλους της Ομοσπονδίας της Ρωσίας;” και “Εγκρίνετε την επαναφορά του Συντάγματος της Κριμαίας του 1992 ως τμήματος της Ουκρανίας;”. Το Σύνταγμα του 1992, που καταργήθηκε πολύ σύντομα, υιοθετήθηκε μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ τον αμέσως προηγούμενο χρόνο και καθόριζε το καθεστώς της χερσονήσου. Προέβλεπε ότι η Κριμαία θα είναι ανεξάρτητο κράτος στους κόλπους της Δημοκρατίας της Ουκρανίας.
Η κυβέρνηση που ανέλαβε τα ηνία στο Κίεβο τον Φεβρουάριο μετά την ανατροπή του φιλορώσου προέδρου Βίκτορ Γιανουκόβιτς, με την υποστήριξη της Δύσης, έχει χαρακτηρίσει παράνομο το δημοψήφισμα τονίζοντας ότι μοναδικός στόχος του είναι να νομιμοποιήσει την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Μόσχα.
Στη χερσόνησο δεν έγινε καμία δημόσια εκστρατεία υπέρ του “όχι”. Οι ηγέτες της μειονότητας των Τατάρων —υπολογίζονται στο 12-15% του πληθυσμού— έχουν καλέσει τους υποστηρικτές τους να μποϊκοτάρουν το δημοψήφισμα ενώ όσοι υποστηρίζουν την παραμονή της Κριμαίας στους κόλπους της Ουκρανίας συχνά δέχονται απειλές και προσπαθούν να φέρονται διακριτικά. Ο 52χρονος Εβγκένι, μέλος του φιλοευρωπαϊκού κινήματος της Μαϊντάν που μίλησε στο Γαλλικό Πρακτορείο αρνούμενος να αποκαλύψει το επώνυμό του, είπε ότι “δεν υπάρχει κανένας λόγος να πάει να ψηφίσει την Κυριακή” γιατί το δημοψήφισμα αυτό “είναι μια παράνομη απόπειρα να δικαιολογηθεί η ρωσική κατοχή”.