Η Ελλάδα αναδείχθηκε ως οικονομική νικήτρια για το 2022, σύμφωνα με το βρετανική επίσημη εφημερίδα Economist. Αυτός ο τίτλος συνέβη σε δύσκολη συγκυρία, καθώς το έτος παρουσιάζει ένα υψηλό επίπεδο πληθωρισμού, περίπου 10% σε ετήσια βάση, που έχει προκαλέσει περικοπές στα εισοδήματα των νοικοκυρών στις ανεπτυγμένες χώρες.
Για να καταλάβει τις διαφορές μεταξύ των χωρών, ο Economist συγκέντρωσε δεδομένα από πέντε οικονομικούς και χρηματοοικονομικούς δείκτες, ειδικά το ΑΕΠ, το πληθωρισμό, το εύρος πληθωρισμού, την απόδοση της χρηματιστηριακής αγοράς και το δημόσιο χρέος σε 34 χώρες.
Οικονομικό πάρτι στη Μεσόγειο
Το βρετανικό περιοδικό κατέληξε στο συμπέρασμα ότι για πρώτη φορά εδώ και καιρό γίνεται οικονομικό πάρτι στη Μεσόγειο, ενώ η Ελλάδα βρίσκεται στην κορυφή της λίστας.
Άλλες χώρες που αναδύθηκαν από τα οικονομικά βάθη στα οποία βρέθηκαν στις αρχές της δεκαετίας του 2010, όπως η Πορτογαλία και η Ισπανία, έχουν επίσης υψηλή βαθμολογία. Καλές επιδόσεις πέτυχε και το Ισραήλ, παρά το πολιτικό χάος.
Στον αντίποδα, χαμηλές επιδόσεις κατέγραψε η Γερμανία. Επίσης, η Εσθονία και η Λετονία, που είχαν κερδίσει επαίνους την προηγούμενη δεκαετία για τις γρήγορες μεταρρυθμίσεις, πλέον υστερούν.
Ο πρώτος δείκτης που βρέθηκε στο μικροσκόπιο είναι το ΑΕΠ.
Η Νορβηγία, που βοηθήθηκε από τις υψηλές τιμές πετρελαίου και η Τουρκία, που δεν ακολουθεί τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, τα πήγαν καλύτερα από τις περισσότερες χώρες. Οι επιπτώσεις από την πανδημία της Covid-19 είναι επίσης μεγάλες. Χάρη στα εξαιρετικά αυστηρά lockdown και την κατάρρευση του εισερχόμενου τουρισμού, πριν από ένα χρόνο, μεγάλο μέρος της νότιας Ευρώπης ήταν σε δεινή θέση. Η περιοχή έπρεπε να έχει μια αξιοπρεπή χρονιά.
Η Ιρλανδία είχε πιθανώς μια ισχυρή χρονιά, αν και όχι τόσο ισχυρή όσο υποδηλώνουν τα νούμερα του ΑΕΠ. Οι δραστηριότητες μεγάλων πολυεθνικών εταιρειών, πολλές από τις οποίες είναι εγγεγραμμένες εκεί για φορολογικούς σκοπούς, διαστρεβλώνουν τα στοιχεία. Αντίθετα, τα νούμερα του ΑΕΠ της Αμερικής είναι παραπλανητικά αδύναμα: οι στατιστικολόγοι δυσκολεύονται να εξηγήσουν τον αντίκτυπο των τεράστιων πακέτων τόνωσης.
Ο πληθωρισμός
Το δεύτερο μέτρο είναι οι αλλαγές στο επίπεδο των τιμών από τα τέλη του 2021. Μακριά από την προσοχή του κόσμου, ορισμένες χώρες έχουν δει σχετικά χαμηλό πληθωρισμό. Στην Ελβετία οι τιμές καταναλωτή έχουν αυξηθεί μόλις κατά 3%. Η κεντρική τράπεζα, βοηθούμενη από ένα ισχυρό νόμισμα, ανταποκρίθηκε γρήγορα στην άνοδο των τιμών στις αρχές του έτους. Χώρες που έχουν μη ρωσικές πηγές ενέργειας —όπως η Ισπανία, που προμηθεύεται το φυσικό αέριο από την Αλγερία— τα κατάφεραν επίσης καλύτερα από το μέσο όρο. Όσοι εξαρτώνται από τον Βλαντίμιρ Πούτιν έχουν πραγματικά υποφέρει. Στη Λετονία οι μέσες τιμές καταναλωτή αυξήθηκαν κατά 20% φέτος.
Το τρίτο μέτρο σχετίζεται επίσης με τον πληθωρισμό. Υπολογίζει το μερίδιο των στοιχείων στο καλάθι του πληθωρισμού κάθε χώρας που έχουν αυξηθεί κατά περισσότερο από 2% το περασμένο έτος. Αυτό παρέχει μια ένδειξη του πόσο ο πληθωρισμός έχει εδραιωθεί, κάτι που υποδηλώνει και πόσο γρήγορα θα πέσει το 2023.
Για παράδειγμα, στην Ιταλία, οι τιμές καταναλωτή αυξήθηκαν κατά 11% φέτος. Ωστόσο, μόνο τα 2/3 του καλαθιού της έχουν πληθωρισμό πάνω από τον στόχο. Τάσεις για γρήγορη εξασθένιση του πληθωρισμού εμφανίζονται στην Ιαπωνία;. Σε πολύ δύσκολη θέση βρίσκεται η Βρετανία, κι αυτό επειδή η τιμή κάθε κατηγορίας στο καλάθι της ανεβαίνει γρήγορα.
Το δημόσιο χρέος
Ο τελευταίος δείκτης του Economist αφορά στη μεταβολή του καθαρού δημόσιου χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ. Βραχυπρόθεσμα, οι κυβερνήσεις μπορούν να αντιμετωπίσουν τις οικονομικές ρωγμές αυξάνοντας τις δαπάνες ή μειώνοντας τους φόρους. Αυτό όμως μπορεί να δημιουργήσει περισσότερο χρέος . Ορισμένες κυβερνήσεις έχουν ξοδέψει αρκετά χρήματα για να αντιμετωπίσουν τη συμπίεση του κόστους ζωής. Η Γερμανία έχει διαθέσει κεφάλαια ύψους 7% του ΑΕΠ για να βοηθήσει στο ενεργειακό κόστος, πράγμα που σημαίνει ότι ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ έχει αυξηθεί.
Άλλες χώρες δεν έχουν ακολουθήσει τη δημοσιονομική υπερβολή, βοηθώντας έτσι στη βελτίωση της δημοσιονομικής εικόνας. Το δημόσιο χρέος στις χώρες της Νότιας Ευρώπης φαίνεται να βρίσκεται σε καθοδική πορεία.