Ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Νομικών βρίσκονται νέα νομοσχέδια για τον Πόθεν Έσχες, αφού εγκαταλείφθηκε η θέση για περίληψη μόνο του κειμένου από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στην τροποποίηση του Συντάγματος και προωθείτει η συμπερίληψη περιορισμών για διασφάλιση της ιδιωτικής ζωής.
Σήμερα στη Βουλή τέθηκε προς προβληματισμό από τον Υπουργό Δικαιοσύνης η θέση ότι θα πρέπει να εξαιρεθούν οι δημόσιοι υπάλληλοι από τον πόθεν έσχες, καθώς υπόκεινται σε πειθαρχικές διαδικασίες και η θέση της Νομικής Υπηρεσίας είναι ότι θα πρέπει να εξετασθεί με μεγαλύτερη λεπτομέρεια η εξαίρεση των Επιτρόπων και Αξιωματούχων, που διέπονται από το ενωσιακό δίκαιο.
Η Κ. Επιτροπή συζήτησε εκ νέου τα νομοθετικά κείμενα υπό το φως των θέσεων του Υπουργείου Δικαιοσύνης και της Νομικής Υπηρεσίας όπως διαμορφώθηκαν μετά από σύσκεψη του Υπουργού Δικαιοσύνης με τον Γενικό Εισαγγελέα, οι οποίοι παρέστησαν στη συνεδρία.
Ο Υπουργός Δικαιοσύνης Ιωνάς Νικολάου είπε στην Επιτροπή ότι θέση του Υπουργείου είναι όπως η τροποποίηση του Συντάγματος διαλαμβάνει το κείμενο που περιελήφθη στο νομοσχέδιο που κατατέθηκε την 4η Μαρτίου το 2013.
Συγκεκριμένα, να περιληφθεί τόσο στο προοίμιο όσο και στο κείμενο με το οποίο θα τροποποιηθεί το άρθρο 15, ώστε να καθίσταται συνταγματικά αποδεκτή, η αποκάλυψη και ο έλεγχος των περιουσιακών στοιχείων για τη διασφάλιση της διαφάνειας στη δημόσια ζωή ή για τη λήψη μέτρων για την πρόληψη και την καταπολέμηση της διαφθοράς στη δημόσια ζωή κατά τον τρόπο με τον οποίο θα ορίζει ο νόμος που θα ψηφιστεί.
Ο Γενικός Εισαγγελέας Κώστας Κληρίδης είπε ότι εγκαταλείπουμε την περίληψη μόνο του κειμένου της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
Ο κ. Κληρίδης ανέφερε επίσης ότι από τον κατάλογο των υποκειμένων σε έλεγχο πρέπει να αφαιρεθούν τα μέσα ενημέρωσης και εισηγήθηκε όπως στην έκθεση της Επιτροπής Νομικών περιληφθούν τα δικαιολογητικά για την παρέμβαση στη ιδιωτική ζωή.
Ο Υπουργός Δικαιοσύνης είπε επίσης στην Επιτροπή πως σε ό,τι αφορά τη δημόσια διοίκηση, γενικά ο έλεγχος, ενδεχομένως να παρουσιάζει πρόβλημα. Πρόσθεσε ότι από τις μελέτες που εξέτασε διαπίστωσε διιστάμενες απόψεις. Ανέφερε πως διατυπώνεται η θέση ότι για τους δημοσίους υπαλλήλους υπάρχουν οι πειθαρχικές διαδικασίες και δεν υφίσταται ανάγκη για ρύθμιση. Διευκρίνισε ότι απλά ενημερώνει την Επιτροπή χωρίς να σημαίνει ότι υιοθετεί αυτή τη θέση.
Επίσης, διατύπωσε τη θέση ότι η συμμετοχή στο Συμβούλιο καθορισμού των ελεγκτών, του Προέδρου της Βουλής, μπορεί να παρουσιάζει συνταγματικό κώλυμα, καθώς δεν μπορεί να βάλεις τον ηγούμενο της νομοθετικής εξουσίας σε θέση άσκησης διοικητικής εξουσίας.
Η θέση του Υπουργείου, συνέχισε, είναι ότι στο Συμβούλιο θα συμμετέχουν ο Υπουργός Οικονομικών και ο Γενικός Ελεγκτής και ο Πρόεδρος της Βουλής να συμμετέχει στο πεδίο του ελέγχου για τους Βουλευτές.
Ο κ. Νικολάου ανέφερε ακόμα ότι από την έρευνα που έγινε, φαίνεται ότι η δημοσιοποίηση των περιουσιακών στοιχείων πρέπει να είναι για όλα τα ειδικώς πολιτικώς εκτεθειμένα πρόσωπα.
Στην Επιτροπή Νομικών αναφέρθηκε επίσης ότι με βάση τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης είναι ανεκτός ένας εντονότερος έλεγχος προς όσους εκουσίως ανέλαβαν την άσκηση δημοσίου καθήκοντος.
Ο Υπουργός Δικαιοσύνης διατύπωσε επίσης τη θέση ότι πρέπει να περιοριστεί ο κατάλογος δημοσιοποίησης των περιουσιακών στοιχείων στην οποία σίγουρα θα υποχρεούνται ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, οι Βουλευτές και οι Υπουργοί.
Η νομική υπηρεσία είπε πως θα πρέπει να εξαιρεθούν από τον έλεγχο οι αξιωματούχοι και οι επίτροποι που διέπονται από το ενωσιακό δίκαιο, διατυπώνοντας τη θέση πρέπει να γίνει σεβαστή η ανεξαρτησία ως προς την ενάσκηση των καθηκόντων τους, όπως και σε ό,τι αφορά τους δικαστές.
Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ Αριστος Δαμιανού εξέφρασε λύπη για το πισωγύρισμα που υπήρξε στο πόθεν έσχες.
Πρόσθεσε ότι η Επιτροπή Νομικών στέλνει εντός της ημέρας επιστολή προς τον Υπουργείο Δικαιοσύνης με την οποία διατυπώνεται η παράκληση όπως το Υπουργείο και η Νομική Υπηρεσία προβούν άμεσα σε νομοτεχνική επεξεργασία και στα σημεία που υπάρχει διαφωνία μεταξύ Υπουργείου Δικαιοσύνης και Νομικής Υπηρεσίας να βρεθεί η αναγκαία σύγκλιση.
Αναφέροντας ότι ήδη υπήρξε καθυστέρηση την ώρα που είναι καταγεγραμμένη η κοινωνική πιεστική ανάγκη για αποτελεσματικό πόθεν, είπε η αρχική θέση ήταν ότι πρέπει να υπάρχει αυτοματοποιημένη δημοσιοποίηση, η νομική υπηρεσία εξέφρασε επιφυλάξεις.
Συνεχίζοντας, είπε ότι η θέση της Βουλής σε πολύ μεγάλο βαθμό και της Κυβέρνησης σε λιγότερο, ήταν ότι πρέπει να διευρυνθεί ο κατάλογος δημοσιοποίησης στοιχείων, στην οποία η νομική υπηρεσία εκφράζει προβληματισμό, μέχρι και ένσταση.
Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ ανέφερε ότι προκλήθηκε πολύ μεγάλη δυσκολία προς τη Βουλή καθώς η θέση της νομικής υπηρεσία είναι ότι πρέπει να περιληφθεί στην Εκθεση της Επιτροπής Νομικών για κάθε θεσμό που θα ελέγχεται, να δικαιολογείται η πιεστική ανάγκη για τον έλεγχο.
Απαντώντας σε ερώτηση, ο κ. Δαμιανού ανέφερε ότι οι θέσεις του Γενικού Εισαγγελέα είναι σεβαστές, αλλά πολιτική πρόθεση ήταν και παραμένει ουδείς να βρίσκεται υπεράνω και έξω από το νόμο, από όσους ασκούν εξουσία και έχουν επιρροή στη δημόσια ζωή, διαχειρισμένοι δημόσιο χρήμα ή εκφράζουν δημόσιο λόγο.
Ο κ. Δαμιανού αποτόλμησε την εκτίμηση -όπως ανέφερε- ότι η συνολική θέση της Επιτροπής Νομικών θα είναι ότι θα προχωρήσει για να ελεγχθούν στο μέγιστο βαθμό τα δημοσίως εκτεθειμένα πρόσωπα και ας τολμήσουν να προσβάλουν στο Δικαστήριο τη συνταγματικότητα του νόμου.
“Στο κάτω – κάτω ο καθένας λογοδοτεί στην κοινωνία”, ανέφερε.
Σε ό,τι αφορά τους επιτρόπους και Αξιωματούχους που διέπονται από το ενωσιακό δίκαιο, ο κ. Δαμιανού ανέφερε ότι “δεν πρόκειται να δεχτούμε ότι Κύπριοι πολίτες που λογοδοτούν και σε θεσμούς της ΕΕ, ότι θα παραμείνουν εκτός του νομίμου ελέγχου εντός Κύπρου”.
Απαντώντας σε άλλη ερώτηση ανέφερε ότι η Κυβέρνηση αποπειράται να μειώσει την εμβέλεια της διαφάνειας, προσθέτοντας ότι σήψη και διαφθορά δεν υπάρχει μόνο στο πολιτικό προσωπικό αλλά είναι απλωμένη σε ολόκληρη την κοινωνία και δεν περιοριστεί μόνο στα πολιτικά πρόσωπα.
Αναφορικά με το πόθεν έσχες στη δικαστική εξουσία είπε πως οι σύγχρονες τάσεις κατευθύνουν στο σεβασμό της διάκρισης των εξουσιών, αλλά να ελέγχονται όλες οι εξουσίες.
Ο Πρόεδρος των Οικολόγων Γιώργος Περδίκης ανέφερε ότι θα καταθέσει τροπολογία που θα διαλαμβάνει τη δημοσιοποίηση του πόθεν έσχες και του ελέγχου του πόθεν έσχες όλων των ελεγχόμενων προσώπων, όπως συμβαίνει στις περισσότερες προοδευμένες δημοκρατικά χώρες του κόσμου και της Ευρώπης.