Το 1991 η ΕΕ υιοθέτησε την Οδηγία 91/271/ΕΟΚ για την επεξεργασία των Αστικών Λυμάτων η οποία είχε πρόνοιες για:
- . Εγκατάσταση δικτύων συλλογής και σταθμών επεξεργασίας λυμάτων δευτεροβάθμιας ή ισοδύναμης, στους οικισμούς με ισοδύναμο πληθυσμό μεγαλύτερο από 2000
- . Παρακολούθηση και αυστηρότερη επεξεργασία σε ευαίσθητες περιοχές που υπόκεινται σε ευτροφισμό
- . Παρακολούθηση των απορρίψεων του επεξεργασμένου νερού και της λάσπης
Με την ένταξη μας στην ΕΕ εμείς σαν κράτος αναλάβαμε και την εναρμόνιση μας με μια σειρά από Οδηγίες. Όσον αφορά το θέμα των λυμάτων, η συμφωνία που κάναμε τότε ήταν ότι μέχρι το 2012 θα κάναμε όλα όσα έπρεπε για να συμμορφωθούμε με την Οδηγία.
Αυτά λέγαμε τότε στις Βρυξέλλες, εδώ όμως το τι έκανε το κράτος, ήταν να προγραμματίσει τη συμμόρφωση μέχρι το 2027 αντί μέχρι το 2012, άσχετα αν είχαμε και υποχρέωση να κάνουμε και εκθέσεις.
Το 2019, δηλαδή 7 χρόνια μετά την τελευταία ημερομηνία που συμφωνήσαμε, η ΕΕ μας απείλησε με δικαστήριο αν οι απαντήσεις που δίναμε δεν ήταν ικανοποιητικές. Μας πήραν δικαστήριο και μας καταδίκασαν (Υπόθεση C-248/19), το θέμα μάλιστα συζητήθηκε και στη Βουλή αλλά κανένας δεν είχε μια καλή δικαιολογία γιατί όλη αυτή η καθυστέρηση.
Και φυσικά εμείς μετά την καταδίκη, αντί να επισπεύσουμε τις διαδικασίες και την εκτέλεση των έργων, κάναμε σχεδιασμό για επέκταση ακόμη 2 χρόνια, δηλαδή να συμπληρωθούν τα έργα το 2029. Έργα που είπαμε ότι θα κάναμε το 2012!
Όπως είναι φυσικό, 4 χρόνια μετά την πρώτη προειδοποίηση η ΕΕ θα μας πάρει και πάλι δικαστήριο και όλοι αναμένουν ότι αυτή τη φορά, η ποινή θα ανέρχεται σε εκατοντάδες εκατομμύρια.
Τα αποχετευτικά συστήματα θεωρούνται ως ένα από τα πιο μεγάλα περιβαλλοντικά και υγειονομικά έργα που γίνονται σε μια πόλη. Προστατεύουν τα υπόγεια νερά, δεν ρέουν λύματα από υπερχειλίσεις στους δρόμους, μειώνονται τα έξοδα των πολιτών για κενώσεις βόθρων, η επεξεργασία τους δίνει άφθονο νερό στη γεωργία και προστατεύονται τα εδάφη από νιτρικά.
Όλα αυτά είναι πλεονεκτήματα τα οποία άρχισε τώρα το Ευρωκοινοβούλιο να επανεξετάζει για να αναβαθμίσει και να βελτιώσει την αντίστοιχη Οδηγία και να συζητούν μάλιστα την επέκταση των ωφέλιμων αυτών δικτύων αποχετεύσεων σε οικισμούς των 1000 πολιτών!
Μέχρι τώρα η υποχρέωση μας ήταν για αποχετευτικό σε οικισμούς από 2000 πολίτες και άνω και όπως καταλαβαίνουμε όλοι, η αλλαγή αυτή θα μας αυξήσει το πρόβλημα, αφού θα μας επεκτείνει τις υποχρεώσεις, τη στιγμή που εμείς ακόμη δεν υλοποιήσαμε τις υποχρεώσεις μας του 2012!!
Μια άλλη αλλαγή που συζητούν είναι η υποχρέωση των συστημάτων αποχέτευσης να λειτουργούν εξ ολοκλήρου με ενέργεια από ΑΠΕ. Ο λόγος που τίθεται αυτός ο όρος είναι επειδή τα συστήματα αποχέτευσης είναι από τους μεγαλύτερους καταναλωτές ενέργειας λόγω των πολλών αντλιών που έχουν, τις μεγάλες αποστάσεις που καλύπτουν οι αγωγοί και την ενεργοβόρα διαδικασία επεξεργασίας των λυμάτων.
Ακόμη δύο θέματα που συζητούν να αλλάξουν, είναι η ανάκτηση θρεπτικών στοιχείων για εμπλουτισμό των εδαφών και το πιο καυτό από όλα, είναι η συζήτηση για το ποιος θα αναλάβει τα ψηλά έξοδα αφαίρεσης φαρμακευτικών ουσιών από τα επεξεργασμένα λύματα. Με βάση την αρχή “ο ρυπαίνων πληρώνει” θέλουν να περάσουν τα έξοδα στις φαρμακοβιομηχανίες οι οποίες φυσικά αντιδρούν πολύ έντονα.
Είναι η ανικανότητα μας να προγραμματιστούμε; Θεωρούμε ότι είμαστε έξυπνοι και θα ξεγελάσουμε; Δεν μας νοιάζει ας τα κάνουν οι επόμενοι; Ότι και να είναι, πρέπει κάποια στιγμή αυτό να σταματήσει, γιατί δεν συμβαίνει μόνο τώρα, έχουμε τα ίδια και χειρότερα με τα θέματα ενέργειας, με τις υποχρεώσεις μας για το κλίμα, το κυκλοφοριακό και τόσα άλλα..
Χαράλαμπος Θεοπέμπτου
Βουλευτής,
Πρόεδρος
Κίνημα Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών