Απάντηση προς τον Υπουργό Οικονομικών Χάρη Γεωργιάδη, έστειλε η Ελεγκτική Υπηρεσία για το θέμα του αυτοκινητόδρομου Πάφου – Πόλης Χρυσοχούς.
Συγκεκριμένα, η Υπηρεσία απάντησε δηλώσεις του Υπουργού Οικονομικών στην εφημερίδα “Πολίτης” σχετικά με το θέμα.
Ακολουθεί η σχετική απάντηση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας:
“Ο λόγος που το έργο δεν είναι βιώσιμο είναι γιατί επιλέχθηκε η κατασκευή ενός αυτοκινητόδρομου, ενώ τούτο δεν δικαιολογείται από τα κυκλοφοριακά δεδομένα. Συγκεκριμένα, ο Ετήσιος Μέσος Ημερήσιος Όγκος Κυκλοφορίας (Annual Average Daily Traffic – AADT) κατά το 2014 ήταν 6.801 οχήματα ανά ημέρα. Κατά τον μήνα Αύγουστο του 2014 καταγράφηκαν οι μεγαλύτερες τιμές του κυκλοφοριακού φόρτου. Στις 15 Αυγούστου 2014 χρησιμοποίησαν τον δρόμο 10.944 οχήματα και στη χειρότερη ώρα της ημέρας αυτής (περί το μεσημέρι) χρησιμοποίησαν τον δρόμο περίπου 780 οχήματα. Στις 25 Αυγούστου 2014 η ώρα 6 το απόγευμα παρατηρήθηκε η μεγαλύτερη ωριαία κυκλοφορία αιχμής που έφθασε τα 830 οχήματα. Η μέση τιμή κατά τον μήνα αυτό ήταν περί τις 9.000 οχήματα ανά ημέρα.
Το Πρότυπο του Τμήματος Δημοσίων Έργων αναφέρει τον αριθμό 13.000 οχήματα ανά ημέρα ως το εύρος του Ετήσιου Μέσου Ημερήσιου Όγκου Κυκλοφορίας (AADT), εντός του οποίου η κατηγορία του δρόμου [Κατηγορία Α – Class A, 2 λωρίδων κυκλοφορίας] είναι πιθανό να είναι οικονομική και να λειτουργεί ικανοποιητικά. Σημειώνουμε ότι η αντίστοιχη τιμή για αυτοκινητόδρομο [Motorway] είναι 41.000 οχήματα ανά ημέρα, τιμή η οποία προφανώς είναι πολύ μεγαλύτερη από τον κυκλοφοριακό φόρτο του υπό εξέταση δρόμου (6.801 οχήματα ανά ημέρα).
Στη βάση των πιο πάνω, υποδείξαμε στον Υπουργό Οικονομικών ότι τα στοιχεία αυτά αναδεικνύουν την αναγκαιότητα μιας πλήρους μελέτης των εναλλακτικών λύσεων (option analysis), που προφανώς δεν μπορεί να βασίζεται σε μια εκ προοιμίου απόφαση για κατασκευή αυτοκινητόδρομου, προσέγγιση που φαίνεται να έχει υιοθετήσει το Τμήμα Δημοσίων Έργων στο Σημείωμα Έργου.
Ο δρόμος που προωθείται σήμερα θα είναι 2 λωρίδων, αλλά με γεωμετρικά χαρακτηριστικά αυτοκινητόδρομου, και τούτο ως μέρος ενός συνολικού σχεδιασμού που προβλέπει ότι στο μέλλον (δεν καθορίζεται πότε), θα κατασκευαστεί το πλήρες έργο που θα περιλαμβάνει τον αυτοκινητόδρομο 4 λωρίδων κυκλοφορίας, συνολικού κόστους €260εκ. (με σημερινές τιμές). Το κόστος του έργου που θα προωθηθεί στην παρούσα φάση θα κυμαίνεται μεταξύ €68εκ. και €81,5εκ., ανάλογα με την εναλλακτική λύση που θα επιλεχθεί. Για τα πιο πάνω στοιχεία υποδείξαμε στον Υπουργό Οικονομικών ότι η απόφαση να κατασκευαστεί δρόμος 2 λωρίδων με γεωμετρικά χαρακτηριστικά αυτοκινητόδρομου, σημαίνει ότι χρησιμοποιήθηκαν παράμετροι σχεδιασμού υψηλών απαιτήσεων (ταχύτητα μελέτης, ελάχιστες ακτίνες στην οριζοντιογραφία, ελάχιστες ακτίνες στις κατακόρυφες καμπύλες, μέγιστη κατά μήκος κλίση κ.λπ.), που αντιστοιχούν σε αυτοκινητόδρομο και όχι σε δρόμο Κατηγορίας Α, 2 λωρίδων κυκλοφορίας. Τούτο, αφενός αυξάνει σημαντικά το κόστος κατασκευής, ειδικά σε μη πεδινές περιοχές, όπως στη συγκεκριμένη περίπτωση, και αφετέρου καθιστά τον δρόμο λιγότερο ασφαλή, παρά αν είχε σχεδιαστεί με γεωμετρικά χαρακτηριστικά κατάλληλα για την κατηγορία του, αφού σε ένα δρόμο με τόσο «άνετα» γεωμετρικά χαρακτηριστικά οι οδηγοί θα αναπτύσσουν πολύ μεγάλες ταχύτητες (ως εάν να οδηγούσαν σε αυτοκινητόδρομο), αυξάνοντας έτσι σημαντικά τους κινδύνους για τροχαίες συγκρούσεις.
Ο Υπουργός Οικονομικών ισχυρίστηκε ότι δήθεν δεν απαιτείται Έκθεση Αξιολόγησης Έργου «αφού ήδη πάρθηκε πολιτική απόφαση για υλοποίηση του έργου». Εκφράσαμε την άποψη ότι η θέση αυτή συγκρούεται κάθετα με τον Νόμο Πλαίσιο, του οποίου μάλιστα ο νομοθέτης έθεσε τον Υπουργό ως θεματοφύλακα. Επίσης, ο ισχυρισμός αυτός του Υπουργού συγκρούεται με τις Οδηγίες που ο ίδιος είχε εκδώσει και οι οποίες έχουν εγκριθεί από το Υπουργικό Συμβούλιο.
Στη βάση όλων των πιο πάνω εκφράσαμε την άποψη ότι ο Υπουργός όφειλε, ασκώντας τις εξουσίες που του παρέχει ο Νόμος Πλαίσιο, και ενεργώντας κατά τρόπο σύννομο ως οφείλει, να απορρίψει αμελλητί το έργο και να ζητήσει από το Τμήμα Δημοσίων Έργων την επανεξέταση του όλου θέματος, ώστε το έργο να καταστεί οικονομικά βιώσιμο, ως αναγκαία προϋπόθεση για την προώθηση του.
Υπενθυμίζουμε τις πάμπολλες αναφορές του Υπουργού, το τελευταίο έτος, για μη επιστροφή στις κακές πρακτικές του παρελθόντος, μία εκ των οποίων αναφορών παραθέτουμε αυτούσια (εφημερίδα «Πολίτης» 21.8.2016):
«Πράγματι, από την πρώτη ημέρα εξόδου της χώρας μας από το μνημόνιο εκδηλώνονται αυτές οι τάσεις από οργανωμένα σύνολα, από πολιτικά κόμματα, από συνδικαλιστικές οργανώσεις, ακόμη και ενδοκυβερνητικά. Για επιστροφή δηλαδή στις ανεύθυνες πρακτικές του παρελθόντος. Ως υπουργός Οικονομικών αντιμετωπίζω αφόρητη πίεση από πολλές κατευθύνσεις για αύξηση δημόσιων δαπανών πέραν των δυνατοτήτων μας. Δεν θα κουραστώ, όμως, να επαναλαμβάνω και να προειδοποιώ πως εάν κάτι τέτοιο συμβεί, τότε θα κινδυνέψουμε ξανά. Το υπουργείο Οικονομικών, με απόλυτα τεκμηριωμένο τρόπο, καθορίζει τα όρια τα οποία τυγχάνουν έγκρισης από το Υπουργικό Συμβούλιο και αποτελούν τη βάση κατάρτισης του προϋπολογισμού. Εντός αυτών των ορίων μπορούμε να πραγματοποιήσουμε πράγματι κάποιες κινήσεις, αλλά παραβίασή τους θα μας οδηγούσε ξανά στις πολιτικές των ελλειμμάτων, και αργά ή γρήγορα στις πολιτικές της επιβολής νέων φόρων και επιβαρύνσεων στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Αυτοί πάντοτε πληρώνουν τον λογαριασμό.»
Η Υπηρεσία μας επαναλαμβάνει τη θέση ότι η υλοποίηση του υπό αναφορά έργου, όπως προωθείται σήμερα, συνιστά διασπάθιση δημόσιου χρήματος, στη βάση μιας απόφασης που συγκρούεται με τις αποδεκτές και νομοθετικά προβλεπόμενες διαδικασίες αξιολόγησης και επιλογής δημόσιων αναπτυξιακών έργων σύμφωνα με τέτοιες βέλτιστες πρακτικές και μεθοδολογίες. Αυτή είναι η άποψη μας, την οποία έχουμε κάθε δικαίωμα να εκφράσουμε, αφού ο έλεγχος των δημοσίων δαπανών εμπίπτει στον πιο σκληρό πυρήνα των συνταγματικά κατοχυρωμένων αρμοδιοτήτων μας.
Εκφράζουμε, δε, λύπη για το γεγονός ότι, όπως μας ενημέρωσε ο Υπουργός Οικονομικών χθες, το Υπουργικό Συμβούλιο κατά τη συνεδρία του στις 13 Σεπτεμβρίου 2017 έκρινε τις αναφορές μας ως ευρισκόμενες εκτός της αρμοδιότητας μας. Είναι αξιοσημείωτο ότι για το ίδιο έργο, και μάλιστα στις εποχές που δεν υπήρχε κανένα νομοθετικό πλαίσιο για τη διαδικασία επιλογής και προώθησης επενδυτικών έργων, η Ελεγκτική Υπηρεσία εισηγείτο για μεγάλο αριθμό ετών (2005 – 2012) «όπως εξεταστεί η μείωση του κόστους σε λογικά επίπεδα, πράγμα που μπορεί να επιτευχθεί μόνο με διαφοροποίηση της φιλοσοφίας σχεδιασμού του έργου, με στόχο ο συντελεστής εσωτερικής απόδοσης να ανέλθει τουλάχιστον σε 10%», χωρίς ποτέ να προβληθεί από οποιαδήποτε Κυβέρνηση η άποψη ότι οι εισηγήσεις αυτές βρίσκονταν εκτός των αρμοδιοτήτων της Ελεγκτικής Υπηρεσίας.
Η επιστολή μας προς τον Υπουργό Οικονομικών ημερομηνίας 12 Σεπτεμβρίου 2017 επισυνάπτεται. Η απάντηση του, που λάβαμε χθες, είναι αυτή που δημοσιεύεται σήμερα στην εφημερίδα «Πολίτης»”.