Δεν έχει περάσει πολύς καιρός από τότε που οι εταιρείες ανάπτυξης ακινήτων και οι κατασκευαστικοί όμιλοι προετοιμάζονταν για τα χειρότερα. Η πανδημία είχε οδηγήσει τα περισσότερα μέρη του κόσμου σε lockdown, οι επιχειρήσεις έκλειναν δεξιά κι αριστερά με εκατομμύρια ανέργους, οδηγώντας την αγορά ακινήτων σε κρίση, αναφέρει το CNN Business.
«Πέρυσι πιστεύαμε πως θα ζούσαμε ένα νέο 2008», ανέφερε η Κέιτ Έβερετ-‘ΑΑλλεν, της Knight Frank, του μεγαλύτερου ανεξάρτητου συμβουλευτικού ομίλου της Μ. Βρετανίας στο real estate.
«Ο φόβος μας ήταν πως οι τιμές των ακινήτων θα καταρρεύσουν, όπως έχουν κάνει και στο παρελθόν. Mια αύξηση στις χρεοκοπίες και την ανεργία θα μειώσει τα διαθέσιμα εισοδήματα και θα δυσκολέψει τα νοικοκυριά. Αυτοί που έχουν την πολυτέλεια ενός δεύτερου ακινήτου μπορεί να χρειαστεί να το πουλήσουν έτσι ώστε να “οχυρώσουν” τα οικονομικά τους. Παρόλα αυτά, τίποτα από τα παραπάνω δε συνέβη», υπογράμμισε η Έβερετ-Άλλεν.
Αντιθέτως, οι τιμές των ακινήτων επέδειξαν αύξηση τη στιγμή που η παγκόσμια οικονομία επέδειξε τη μεγαλύτερη κατάρρευση από τη μεγάλη κρίση του 1929. Από τη Νέα Ζηλανδία, στις ΗΠΑ, τη Γερμανία, την Κίνα και το Περού, υπάρχει το ίδιο φαινόμενο: οι τιμές των ακινήτων αυξάνονται και πολλοί αγοραστές πανικοβάλλονται.
Εκ των 37 χωρών που αποτελούν τον ΟΟΣΑ, οι πραγματικές τιμές ακινήτων αυξήθηκαν κατά σχεδόν 7% μεταξύ του τέταρτου τριμήνου του 2019 και του τέταρτου τριμήνου του 2020. Συμφωνα με την Εβερετ-Αλλεν, αυτό δεν πρόκειται για φούσκα. Το κόστος δανεισμού παραμένει χαμηλό και -όταν ξανανοίξουν τα σύνορα- οι ξένοι επενδυτές θα προσδώσουν νέα κίνητρα στην αγορά ακινήτων.
Η επίδραση του Covid
Οι κυβερνήσεις ανά τον πλανήτη έχουν βοηθήσει με τρισεκατομμύρια σε βοήθεια επιχειρήσεων και εργαζομένων. Οι μειώσεις των επιτοκίων σήμαιναν πως οι αποπληρωμές των ενυπόθηκων μπορούσαν να συνεχιστούν, ενώ οι προσωρινές μειώσεις στη φορολογία οδήγησαν ορισμένες αγορές σε ανάπτυξη.
Αυτά τα μέτρα προστάτεψαν την αγορά ακινήτων από την “παλίρροια” του κορωνοϊού, αλλά η ίδια η πανδημία έχει αυξήσει τις τιμές. Τη στιγμή που ο καθένας ήθελε να μετατρέψει το σπίτι του σε χώρο εργασίας ή ακόμη και χώρο μάθησης, πολλοί επικεντρώθηκαν στην αγορά μεγαλύτερων ακινήτων. Οι πλουσιότεροι -που μπορούν- έχουν φύγει από τις πόλεις, οδηγώντας σε αποκέντρωση, αφού δεν χρειάζεται πια να πηγαίνουν στο γραφείο.
«Οποιοδήποτε ακίνητο με γραφείο το οποίο βρίσκεται σε κοντινή απόσταση από το Λονδίνο έχει επιδείξει αύξηση της τιμής του κατά 10%», σύμφωνα με τον Ντάνιελ Χάρινγκτον της Fine & Country.
Eνα trend το οποίο έχει παρατηρήσει ο ίδιος στις πρωτεύουσες όπως το Λονδίνο και το Παρίσι είναι πως τα πλούσια στελέχη επιχειρήσεων πωλούν τα σπίτια τους στο κέντρο της πόλης για κάτι μεγαλύτερο και φθηνότερο εκτός αυτής, δίνοντάς τους την ευκαιρία να αγοράσουν ένα μικρό διαμέρισμα στο κέντρο και ένα δεύτερο, παραθεριστικό ακίνητο.
Αυτό οδηγεί σε αύξηση της εγχώριας ζήτησης για τα ακίνητα σε περιοχές όπως η Γαλλική Ριβιέρα, οι οποίες συνήθως κατακλύζονται από ξένους επενδυτές.
Οι τιμές των ακινήτων στη Βρετανία αυξήθηκαν κατά 8,5% το 2020, παρά τη χειρότερη κρίση εδώ και τρεις αιώνες. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη ετήσια αύξηση σύμφωνα με τη βρετανική στατιστική υπηρεσία.
Το φαινόμενο αυτό δεν ισχύει μόνο στη Βρετανία, αλλά και στις ΗΠΑ, όπου ο αριθμός των πωλήσεων ακινήτων έφτασε σε ρεκόρ υψηλό το 2020 από το 2006, σύμφωνα με στοιχεία. Οι τιμές των ακινήτων αυξήθηκαν κατά 9% το 2020 και συνεχίζουν, με τη μέση τιμή να φτάνει το ιστορικό $329.100 τον Μάρτιο.
Από το Ωκλαντ της Νέας Ζηλανδίας, στη Σαγκάη, το Μόναχο και το Μαϊάμι, οι τιμές των ακινήτων αυξάνονται. Στη Γερμανία, τα ακίνητα πωλούνται μέσα σε μόλις δύο εβδομάδες, σύμφωνα με τον Μάικλ Χέμινγ της Fine & Country.
Στην Πορτογαλία, οι ξένοι επενδυτές έχουν αρχίσει να “αρπάζουν” τα ακίνητα χωρίς καν να τα βλέπουν από κοντά. Οι τιμές αυξήθηκαν κατά 6% το τέταρτο τρίμηνο του 2020. Παρά την απουσία τουριστών και ξένων επενδυτών, οι γενικά στιβαρές αγορές ακινήτων όπως η Βραζιλία, η Βρετανία, η Γαλλία και το Βέλγιο, έχουν ήδη σπάσει τα ρεκόρ πωλήσεων, σύμφωνα με τον Τσαρλς Ρόμπερτς της Fine & Country Πορτογαλίας, ο οποίος πρόσφατα πούλησε διαμέρισμα δυτικά της Λισσαβόνας αξίας $4,2 εκατ σε νοτιοαφρικανό που δεν έχει επισκεφθεί ποτέ την πόλη.
Ακόμη και στην Ινδία, οι τιμές μειώθηκαν λόγω της κατάρρευσης του ΑΕΠ κατά 6,9% πέρυσι, αλλά μετά το πρώτο lockdown, έχουν αρχίσει να επανέρχονται.
Οι ρυθμιστές
Σε αρκετές περιοχές, οι κυβερνήσεις προσπαθούν να προστατεύσουν την αγορά ακινήτων τους. Στη Νέα Ζηλανδία, όπου η μέση τιμή ακινήτων αυξήθηκε κατά 24% τον Μάρτιο σε νέο υψηλό ρεκόρ, η κυβέρνηση καλείται να ελέγξει την κατάσταση. Τον Μάρτιο, μάλιστα, οι ρυθμιστές ανακοίνωσαν μέτρα τα οποία ελπίζουν να «περιορίσουν το ενδιαφέρον των επενδυτών» και να μειώσουν την αύξηση των τιμών.
Στην Κίνα, όπου τα ακίνητα στις μεγαλουπόλεις όπως Πεκίνο, Σενζέν, Σαγκάη και Γκουανγκζού επέδειξαν τιμολογική αύξηση 12% τον Μάρτιο σε σχέση με το προηγούμενο έτος, η κυβέρνηση προσπαθεί κι αυτή να περιορίσει την καλπάζουσα ανάπτυξη, μέσω πλαφόν και περιορισμών στις αγοραπωλησίες, σύμφωνα με την Μισέλ Λαμ, οικονομολόγο της Societe Generale. Παρόλα αυτά, η Societe Generale αναμένει πως οι τιμές θα παραμείνουν υψηλές λόγω των θετικών μέτρων προστασίας της οικονομίας και της ζήτησης για ακίνητα σε αστικά κέντρα.
Σε άλλες χώρες, εξετάζεται αύξηση της φορολογίας ακινήτων για να μετριάσουν το φαινόμενο.
Το φαινόμενο θα συνεχιστεί
Οι αναλυτές δεν αναμένουν μια διορθωτική κίνηση στις τιμές των ακινήτων. Η παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη αναμένεται να είναι πολύ δυναμικότερη φέτος, λόγω των εμβολιασμών και του τέλους των lockdowns. Επίσης, τα επιτόκια αναμένεται να παραμείνουν σχετικά χαμηλά, ιδιαίτερα στις ΗΠΑ και την Ευρώπη. Οι κεντρικές τράπεζες, έχουν, επίσης, υπογραμμίζει πως θα συνεχιστούν τα μέτρα στήριξης, έτσι ώστε να δώσουν μια ώθηση στην ανάκαμψη της πληγείσας από τον κορωνοϊό παγκόσμιας οικονομίας, κάτι που σημαίνει πως οι τιμές των ακινήτων αναμένεται να παραμείνουν σε αυξημένα επίπεδα