Ο ΓΓ του ΟΗΕ, Μπαν γκι-Μουν, σε έκθεσή του προς τη Γενική Συνέλευση για όλες τις ειδικές πολιτικές αποστολές του διεθνούς οργανισμού, μεταξύ αυτών και της Κύπρου εκφράζει την αισιόδοξη πρόβλεψη ότι ο αντικειμενικός στόχος για συνολική διευθέτηση του Κυπριακού μπορεί να επιτευχθεί, «με την προϋπόθεση ότι η τρέχουσα πολιτική βούληση των ηγετών και των αντίστοιχων κοινοτήτων τους κυριαρχήσει και ότι θα υπάρχει συνεχής υποστήριξη από τη διεθνή κοινότητα», εκφράζει.
Η έκθεση έχει ημερομηνία 4 Σεπτεμβρίου, όμως κυκλοφόρησε χθες, ενώ παρόμοιες αισιόδοξες προβλέψεις περιέχονται και σε παλαιότερες εκθέσεις, που κυκλοφορούν για να βοηθήσουν τη Γενική Συνέλευση στην έγκριση του προϋπολογισμού των Ηνωμένων Εθνών.
Το κεφάλαιο για την Κύπρο ξεκινά με μία συνοπτική περιγραφή των δραστηριοτήτων του Αλεξάντερ Ντάουνερ, από την ανάληψη των καθηκόντων του τον Ιούλιο του 2008, μέχρι την παραίτησή του και τα όσα καταγράφηκαν στο Κυπριακό.
Ο Γενικός Γραμματέας αναφέρει στην έκθεσή του πως μετά από μια περίοδο εντατικών συζητήσεων μεταξύ των δύο πλευρών, που ξεκίνησε το Σεπτέμβριο του 2013, οι ηγέτες συνέχισαν τις ολοκληρωμένες διαπραγματεύσεις το Φεβρουάριο του 2014, με την υιοθέτηση μιας κοινής δήλωσης που καθορίζει τις παραμέτρους μιας ενωμένης Κύπρου.
«Κατά την περίοδο από τον Ιανουάριο έως το Μάιο του 2014, οι ηγέτες συναντήθηκαν δύο φορές (το Φεβρουάριο και το Μάρτιο) και πέντε διμερείς συναντήσεις έλαβαν χώρα μεταξύ των Ηνωμένων Εθνών και των δύο ηγετών. Μετά την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων, οι διαπραγματευτές που διορίστηκαν από τους δύο ηγέτες, αντικατέστησαν τους αντιπροσώπους στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων τον Ιούλιο του 2014».
Προσθέτει ότι το Γραφείο του Ειδικού Συμβούλου θα συνεχίσει να διευκολύνει τις συνεδριάσεις των δύο διαπραγματευτών, οι οποίοι έχουν συμφωνήσει να συναντιούνται μια φορά την εβδομάδα.
«Οι διαπραγματευτές των δύο πλευρών ανταλλάσσουν έγγραφα σχετικά με θέματα που σχετίζονται με τα διάφορα κεφάλαια των διαπραγματεύσεων. Εκτός από τις κοινές συνεδριάσεις των διαπραγματευτών, τα Ηνωμένα Έθνη συνεχίζουν να προβαίνουν σε τακτικές εκ του σύνεγγυς συναντήσεις χωριστά με τις δύο πλευρές, προκειμένου να διευκολυνθούν οι συζητήσεις σχετικά με συγκεκριμένα θέματα».
Αναφερόμενος στο έργο των τεχνικών επιτροπών, είπε πως μεταξύ Ιανουαρίου και Μαΐου του 2014, διαμόρφωσαν τρία νέα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης στους τομείς της υγείας, της πολιτιστικής κληρονομιάς και των ραδιοτηλεοπτικών, τα οποία εγκρίθηκαν από τους ηγέτες και εφαρμόστηκαν. «Αναμένεται ότι οι τεχνικές επιτροπές θα συνεχίσουν να εφαρμόσουν περαιτέρω μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης κατά το υπόλοιπο διάστημα του 2014».
Η έκθεση καταγράφει την εντατική ενασχόληση μετά την παραίτηση Ντάουνερ, της αναπληρώτριας ειδικής συμβούλου με τις δύο πλευρές, προκειμένου να διατηρηθεί η δυναμική για την ειρηνευτική διαδικασία που αποκτήθηκε από την έκδοση της κοινής δήλωσης στο Φεβρουάριο 2014. Και προσθέτει ότι «με το διορισμό του νέου Ειδικού Συμβούλου του Γενικού Γραμματέα, τον Αύγουστο του 2014, αναμένεται ότι η διαδικασία θα συνεχιστεί με ανανεωμένο ρυθμό, με ένα συνδυασμό απευθείας και εκ του σύνεγγυς συναντήσεων μέχρι το τέλος του 2014, με ενδεχομένως συχνότερες διμερείς συναντήσεις μεταξύ των Ηνωμένων Εθνών και των δύο ηγετών».
Στο σχεδιασμό των δραστηριοτήτων του Γραφείου του Ειδικού Συμβούλου για το 2015, ο ΓΓ δεν προβλέπει οποιεσδήποτε σημαντικές αλλαγές στις προτεραιότητές του, τις δραστηριότητες και τις επιχειρησιακές απαιτήσεις για το 2015. Γράφει πως το Γραφείο «θα συνεχίσει να διευκολύνει τις συναντήσεις των δύο ηγετών, τους διαπραγματευτές και τους εμπειρογνώμονες, μέχρις ότου επιτευχθεί μια συνολική διευθέτηση και θα συνεχίσει την τακτική των εκ του σύνεγγυς συναντήσεων με τις δύο πλευρές χωριστά, και θα εμπλακεί με διάφορους συνομιλητές, συμπεριλαμβανομένων των εκπροσώπων των πολιτικών κομμάτων, της κοινωνίας των πολιτών και των ομάδων γυναικών, όπως και με τους περιφερειακούς και διεθνείς πρωταγωνιστές για την υποστήριξη της διαδικασίας».
Παράλληλα το Γραφείο του Ειδικού Συμβούλου θα συνεχίσει επίσης να διευκολύνει τις τεχνικές επιτροπές, συμπεριλαμβανομένων τυχόν νέων επιτροπών που θα δημιουργηθούν και θα υποστηρίξει μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης.
«Αν επιτευχθεί σημαντική πρόοδος το 2015, τα Ηνωμένα Έθνη πιθανόν να κληθούν να φιλοξενήσουν μια πολυμερή διάσκεψη για την αντιμετώπιση των τελικών θεμάτων των διαπραγματεύσεων που εκκρεμούν. Αν επιτευχθεί μια διευθέτηση το 2015, ο ρόλος του Γραφείου του Ειδικού Συμβούλου μπορεί να χρειαστεί να επαναπροσδιοριστεί, ενδεχομένως για να βοηθήσει στην εφαρμογή της συμφωνίας», υπογραμμίζει ο Μπαν γκι-Μουν.
Περιγράφοντας στα μέλη της ΓΣ του ΟΗΕ τα καθήκοντα που θα έχει ο Εσπεν Μπαρθ Άιντα, ο ΓΓ αναφέρει πως θα έχει ως βάση τη Γενεύη και θα επισκέπτεται τακτικά την Κύπρο για συναντήσεις με τις δύο πλευρές και διευκόλυνση των διαπραγματεύσεων. Ο Ειδικός Σύμβουλος επίσης θα κάνει περιφερειακές μετακινήσεις και ταξίδια στη Νέα Υόρκη για διαβουλεύσεις με τον Γενικό Γραμματέα και άλλους ανώτερους αξιωματούχους, όποτε απαιτείται.
«Στην κοινή δήλωση που συνήφθη στις 11 Φεβρουαρίου 2014, οι αρχηγοί των μερών συμφώνησαν σε μια πιο ολοκληρωμένη προσέγγιση και προσανατολισμένες σε αποτελέσματα διαπραγματεύσεις. Κατά συνέπεια, η εξειδικευμένη τεχνική εμπειρογνωμοσύνη εξωτερικών συμβούλων θα συνεχίσει να χρειάζεται για την επίλυση των διαφωνιών και για να διευκολυνθούν οι διαπραγματεύσεις σε όλα τα κεφάλαια. Ενώ το προσωπικό και οι διαμεσολαβητές του Γραφείου αναλαμβάνουν τη συνολική ευθύνη για το κάθε κεφάλαιο των διαπραγματεύσεων, οι σύμβουλοι παρέχουν εξειδικευμένη τεχνική εμπειρογνωμοσύνη, όταν χρειάζεται, για να συμβάλουν στην επίλυση των διαφωνιών και στη διαμόρφωση ιδεών για τις στρατηγικές εφαρμογής», διευκρινίζει ο Μπαν γκι-Μουν.
Στο κεφάλαιο των στόχων και εκτιμήσεων, σε σύγκριση με την περυσινή χρονιά, η έκθεση αναφέρει πως το 2013 έλαβαν χώρα 26 συναντήσεις των δύο ηγετών, φέτος αναμένει να λάβουν χώρα 40 και θέτει ως στόχο τις 60 για το 2015. Αντίστοιχα, σε σχέση με τους δύο συνομιλητές, το 2013 είχαμε 73 συναντήσεις, φέτος αναμένει ότι θα λάβουν χώρα 82, ενώ ο στόχος για το 2015 είναι οι 100.
Στις ομάδες εργασίες και τεχνικές επιτροπές είχαμε 202 συναντήσεις το 2013, με την πρόβλεψη για το 2014 να είναι οι 229 και το στόχο του 2015 οι 229.
Το 2013 συντάχθηκαν 100 έγγραφα με στόχο την υποβοήθηση των συγκλίσεων, η πρόβλεψη για φέτος είναι ο αριθμός να είναι ο ίδιος κι ο στόχος για το 2015 να ανέλθει στα 150.
Τέλος, τα στατιστικά στοιχεία για τα ΜΟΕ δείχνουν ότι το 2013 συμφωνήθηκαν από τους δύο ηγέτες 31, η φετινή πρόβλεψη μιλά για 37 και ο στόχος για το 2015 είναι 40.
Ο ΓΓ σημειώνει στην έκθεση ότι «ο αντικειμενικός στόχος αναμένεται να επιτευχθεί, με την προϋπόθεση ότι η τρέχουσα πολιτική βούληση των ηγετών και των αντίστοιχων κοινοτήτων τους κυριαρχήσει και ότι θα υπάρχει συνεχής υποστήριξη από τη διεθνή κοινότητα».
Βάσει των στοιχείων των ήδη δαπανηθέντων χρημάτων και του προϋπολογισμού για την επόμενη χρονιά, η παραίτηση του Αλεξάντερ και το ότι η θέση του παρέμεινε κενή για πέντε μήνες συνέβαλε στην εξοικονόμηση από τον οργανισμό κάποιων δεκάδων χιλιάδων δολαρίων, το 2014. Ενώ για το 2015 ζητά λιγότερα 205.100 δολάρια, με την εξήγηση ότι τα ταξίδια του νέου ειδικού συμβούλου (με έδρα τη Γενεύη αντί της Αυστραλίας του Ντάουνερ) θα στοιχίσουν λιγότερα και ταυτόχρονα έχουν μειωθεί οι απαιτήσεις για πυροσβεστικές δραστηριότητες, υπηρεσίες καθαρισμού και κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματος.