Αβέρωφ και Άντρος συζήτησαν με Ερχιουμάν και Οεζεγίτ για την ομοσπονδία

Σε δικοινοτική συζήτηση που διοργάνωσε η Δικοινοτική Πρωτοβουλία Ειρήνης – Ενωμένη Κύπρος, με  τίτλο «Επανένωση μέσω της ομοσπονδίας – επανα-οικοδομώντας ένα ειρηνικό μέλλον για την Κύπρο» κύριοι ομιλητές ήταν ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου, ο ΓΓ του ΑΚΕΛ Άντρος Κυπριανού και οι ηγέτες των τουρκοκυπριακών κομμάτων CTP και TDP.

Οι τέσσερις πολιτικοί ηγέτες εξέφρασαν τη θέση τους υπέρ της λύσης του Κυπριακού σε ομοσπονδιακή βάση.

Ο Αβέρωφ Νεοφύτου επανέλαβε τη στήριξή του στην πρόταση του Προέδρου Αναστασιάδη για αποκέντρωση εξουσιών , ενώ ο  Άντρος Κυπριανού, κάλεσε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να διευκρινίσει ποιες εξουσίες και αρμοδιότητες από την κεντρική κυβέρνηση θα μεταφερθούν στις συνιστώσες πολιτείες, λέγοντας πως το κόμμα του δεν αντιτίθεται στο ενδεχόμενο αποκεντρωμένης ομοσπονδίας από θέση αρχής.

Στην ομιλία του ο Πρόεδρος του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου αναγνώρισε ότι χωρίς την πολιτική ισότητα και την αποτελεσματική συμμετοχή των Τουρκοκυπρίων δεν μπορεί να βρεθεί λύση, γι΄αυτό, είπε, στηρίζει την πρόταση του Προέδρου Αναστασιάδη για αποκέντρωση εξουσιών, με την κεντρική κυβέρνηση να διατηρεί όσες χρειάζεται εξουσίες που να διασφαλίζουν τη μία κρατική οντότητα. «Για μένα μια ισχυρή ομοσπονδία είναι αυτή που διασφαλίζει τη μία διεθνή προσωπικότητα, τη μία κυριαρχία, τη μία ιθαγένεια, τη μία οικονομία, το ένα νόμισμα, τις τέσσερις βασικές ελευθερίας, τη μία ΑΟΖ και τον ένα και μοναδικό εναέριο χώρο, είναι αυτά τα συστατικά που διασφαλίζουν την οντότητα μιας κυριαρχίας και μιας διεθνούς προσωπικότητας. Όλα τα υπόλοιπα πρέπει να τα συζητήσουμε και γιατί να μην αποδοθούν στις συνιστώσες πολιτείες μειώνοντας κατά πολύ τις πιθανότητες είτε αδιεξόδων είτε προβλημάτων στο επίπεδο της κεντρικής κυβέρνησης», είπε.

Απαντώντας σε ερώτηση, τόνισε ότι η αναφορά στην αποκεντρωμένη ομοσπονδία δεν περιλαμβάνει τους φυσικούς πόρους, σημειώνοντας πως η μία ΑΟΖ είναι αναπόσπαστο μέρος ενός κυρίαρχου κράτους και «δεν θα δεχτώ τη μοιρασιά αποκλειστικής ζώνης διότι αναγνωρίζω μέσω αυτής και δύο κυρίαρχες οντότητες». Σε ό,τι αφορά το Ταμείο Υδρογονανθράκων είπε πως δεν υπάρχει αναφορά σε Τουρκοκύπριους, αλλά ούτε και σε Ελληνοκύπριους, ούτε σε Μαρωνίτες, Λατίνους ή Αρμενίους, αλλά διασφαλίζει ότι τα έσοδα από το φυσικό αέριο είναι για τις μελλούμενες γενιές των Ελληνοκυπρίων και των Τουρκοκυπρίων.

Ο Πρόεδρος του ΔΗΣΥ είπε ότι θεωρεί «πολύ σοφό» το πλαίσιο Γκουτέρες, γιατί έβαλε μέσα στο ίδιο καλάθι πολύ συνοπτικά τις έγνοιες και των δύο κοινοτήτων αλληλένδετες και αντιμετώπισε τις ανησυχίες των Ελληνοκυπρίων για τα θέματα ασφάλειας και εκείνες των Τουρκοκυπρίων όσον αφορά την αποτελεσματική συμμετοχή.

Ειδικότερα αναφερόμενος στο θέμα της ασφαλείας, τόνισε ότι δεν θεωρεί ότι είναι πρακτικά εφαρμόσιμο από την πρώτη μέρα της λύσης να αποχωρήσει το σύνολο των τουρκικών στρατευμάτων, αλλά το μεγαλύτερο μέρος πρέπει να αποχωρήσει με την εφαρμογή της λύσης, είπε, και σε διάστημα μερικών εξαμήνων να αποχωρήσει το σύνολο. Πρόσθεσε πως αφότου λειτουργήσει η ομοσπονδιακή Κύπρος για μερικά χρόνια και εφαρμοστούν όλα όσα θα συμφωνηθούν, τότε στο επίπεδο των πρωθυπουργών των τριών εγγυητριών δυνάμεων με τη συμμετοχή των Κυπρίων να αποφασιστεί το μέλλον των αγημάτων της ΕΛΔΥΚ και της ΤΟΥΡΔΥΚ.

Ανέφερε ακόμα ότι μόνο η ελληνοκυπριακή πλευρά υπέβαλε γραπτές προτάσεις και για τα 6 σημεία του πλαισίου Γκουτέρες την 5η Ιουλίου 2017, συμπεριλαμβανομένων της εκ περιτροπής προεδρίας και της αποτελεσματικής συμμετοχής και απέρριψε τη θέση ότι το «ναυάγιο» στο Κραν Μοντάνα οφείλεται στο ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν δέχτηκε την πολιτική ισότητα.

Ο Πρόεδρος του ΔΗΣΥ προειδοποίησε ότι η επιδίωξη από οποιαδήποτε κοινότητα της ιδανικής λύσης οδηγεί στη χειρότερη λύση. «Η επιδίωξη του ιδανικού και του ιδεατού χειροτερεύει μέρα με τη μέρα ακόμα και το εφικτό. Είναι η διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία το πιο τέλειο μοντέλο; Φυσικά δεν είναι, αλλά είναι καλύτερο από οποιαδήποτε άλλη επιλογή είτε των δύο κρατών είτε της συνομοσπονδίας», σημείωσε.

Ο κ. Νεοφύτου είπε ότι «ζουν σε μια ουτοπία» όσοι στην ελληνοκυπριακή κοινότητα ελπίζουν ότι αν φύγει η ΔΔΟ από το τραπέζι θα επανέλθει το κράτος του ΄60 με τη διοίκηση του ΄64 αλλά και όσοι στην τουρκοκυπριακή κοινότητα θεωρούν ότι αν φύγει η ΔΔΟ από το τραπέζι θα υπάρξουν δύο αναγνωρισμένα κράτη. «Ούτε το ένα μπορεί να συμβεί ούτε το άλλο, μόνο δεινά περισσότερα θα ζούμε το σύνολο του λαού μας», είπε.

Ανέφερε ακόμα ότι «εάν νομίζουμε εμείς οι Ελληνοκύπριοι ότι μπορούμε να απαλλαχτούμε από τις τουρκικές εγγυήσεις του ΄60, να φύγουν όλα τα τουρκικά στρατεύματα και από την άλλη να μην αναγνωρίσουμε την πολιτική ισότητα, ζούμε σε ένα φανταστικό κόσμο» και πως ούτε οι Τουρκοκύπριοι μπορούν να πάρουν την πολιτική ισότητα με τις εγγυήσεις του ΄60 και παραμονή των τουρκικών στρατευμάτων, καθώς κάτι τέτοιο θα το απέρριπτε η συντριπτική πλειοψηφία των Ελληνοκυπρίων.

Τόνισε επίσης ότι με τη λύση του Κυπριακού, ολόκληρος ο κυπριακός λαός και η επικράτεια της Κυπριακής Δημοκρατίας θα είναι μέλος της ΕΕ και άρα εγγυήσεις όπως αυτές του ΄60 δεν έχουν θέση στη σημερινή εποχή και μπορούν κάλλιστα να αντικατασταθούν από ένα μηχανισμό παρακολούθησης και επίβλεψης της λύσης κάτω από την ομπρέλα των Ηνωμένων Εθνών.

Ο ΓΓ του ΑΚΕΛ Άντρος Κυπριανού είπε ότι το κόμμά του δεν είναι ενάντια στο ενδεχόμενο της αποκεντρωμένης ομοσπονδίας από θέση αρχής. «Αυτό το θέμα το είχαμε συμφωνήσει, δηλαδή το θέμα των εξουσιών και των αρμοδιοτήτων της κεντρικής κυβέρνησης και των συνιστωσών οντοτήτων» ανέφερε, προσθέτοντας πως «το ερώτημα είναι ποιες εξουσίες και αρμοδιότητες από την κεντρική κυβέρνηση θα μεταφερθούν στις συνιστώσες πολιτείες». Το ΑΚΕΛ, είπε, δεν αντιτάσσεται στην αποκεντρωμένη ομοσπονδία, ανέφερε όμως ότι ο Πρόεδρος κατέθεσε την πρόταση δίχως να γνωρίζει ποιο περιεχόμενο θα της προσδώσει. Δεν έχει καταφέρει ακόμα να διαμορφώσει το περιεχόμενο αυτού που ονομάζει αποκεντρωμένη ομοσπονδία, περιμένουμε να ακούσουμε τι θα προτείνει και είμαστε έτοιμοι να το συζητήσουμε, συμπλήρωσε.

Ο Άντρος Κυπριανού προειδοποίησε στην ομιλία του ότι αν εγκαταλείψουμε την ομοσπονδία η μεν πλειοψηφία των ελληνοκυπριακών κομμάτων θα μιλά για ενιαίο κράτος, η δε πλειοψηφία των τουρκοκυπριακών κομμάτων θα μιλά για δύο κράτη και θα ανοίξει ο δρόμος για τη διχοτόμηση και υπέδειξε ότι η διχοτόμηση μπορεί να έρθει είτε αφήνοντας τον χρόνο να περνά χωρίς ουσιαστικές διαπραγματεύσεις, είτε θέτοντας την επίσημα στο τραπέζι.

Είπε πως στο Κραν Μοντανά χάθηκε μια ιστορική ευκαιρία για τη λύση του Κυπριακού, υπενθυμίζοντας ότι το ΑΚΕΛ άσκησε έντονη κριτική στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για τη στάση του εκεί. Ο ΓΓ του ΑΚΕΛ, απαντώντας σε ερώτηση στο πλαίσιο της συζήτησης, έκανε λόγο για «έντονο καυγά» του ιδίου με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη, μετά από τον οποίο η ελληνοκυπριακή πλευρά κατέθεσε προτάσεις στο Κραν Μοντανά, επί του πλαισίου Γκουτέρες.

Όπως ανέφερε, η έκθεση του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ μετά τις αρνητικές εξελίξεις στην Ελβετία απάλλαξε την Τουρκία από κάθε ευθύνη και επέρριψε εξίσου ευθύνες για έλλειψη πολιτικής βούλησης στους ώμους των ηγετών των δύο κοινοτήτων.

Συνέχισε λέγοντας ότι ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ στην Έκθεσή του προς το Συμβούλιο Ασφαλείας του Σεπτεμβρίου 2017 δείχνει το δρόμο για να επιτευχθεί η επανέναρξη των διαπραγματεύσεων με στόχο τη λύση του Κυπριακού. «Ζητά από τους δύο ηγέτες να αποφασίσουν από κοινού ότι θα προχωρήσουν με την απαραίτητη πολιτική βούληση σε μια διαδικασία που να έχει νόημα. Δε μένει σε αυτή τη γενική τοποθέτηση αλλά καθορίζει και τι σημαίνει διαδικασία που να έχει νόημα: Να συνεχιστεί η προσπάθεια από εκεί που έμεινε στο Κρανς Μοντανά. Στο ουσιαστικό της μέρος να βασιστεί στις μέχρι στιγμής συγκλίσεις που είχαν επιτευχθεί όλα αυτά τα χρόνια, στο πλαίσιο Γκουτέρες και στον μηχανισμό εφαρμογής της λύσης. Στο δε διαδικαστικό μέρος, να γίνει πακετοποιημένη διαπραγμάτευση των έξι βασικών θεμάτων που εκκρεμούν, τα οποία και καθορίζει: Ασφάλεια και εγγυήσεις (στο τραπέζι της διάσκεψης), εδαφικό, περιουσιακό, αποτελεσματική συμμετοχή στα όργανα και αποφάσεις σε ομοσπονδιακό επίπεδο, ισότιμη μεταχείριση Ελλήνων και Τούρκων πολιτών, δηλαδή, στο δεύτερο τραπέζι, της διαπραγμάτευσης μεταξύ των ηγετών των δύο κοινοτήτων», εξήγησε ο ΓΓ του ΑΚΕΛ.

Εξέφρασε τη συμφωνία του κόμματός του με την πιο πάνω προσέγγιση, επισημαίνοντας ότι στο σημείο που έχουμε φτάσει, αυτή είναι η ενδεδειγμένη πορεία για να φθάσουμε σε αίσιο τέλος.

Ο Άντρος Κυπριανού είπε πως το ΑΚΕΛ θεωρεί ότι την κύρια ευθύνη για τη μη λύση του Κυπριακού την έχει η Τουρκία και πρόσθεσε ότι η κριτική του κόμματος στον κ. Αναστασιάδη επικεντρώνεται πέραν από τις παλινωδίες και τις αντιφάσεις, σε κάτι πιο σημαντικό, στην έλλειψη οράματος.

Εξέφρασε ανησυχία για τις δηλώσεις του Προέδρου για τον αγωγό Eastmed, σημειώνοντας πως το θέμα των φυσικών πόρων έχει συμφωνηθεί και παρέπεμψε στη σύγκλιση Χριστόφια – Ταλάτ από το 2010, με βάση την οποία Ε/κ και Τ/κ θα συνδιαχειρίζονται το θέμα των υδρογονανθράκων και πρόσθεσε πως το ΑΚΕΛ δεν ανησυχεί για το θέμα της μίας ψήφου, πρώτον γιατί δεν πειθαρχούν όλοι οι Τ/κ στις επιθυμίες της Τουρκίας και δεύτερον, γιατί υπάρχουν μηχανισμοί επίλυσης αδιεξόδων.

Αναφερόμενος στο Ταμείο Υδρογονανθράκων, είπε πως το ΑΚΕΛ από το 2015 είχε διατυπώσει πρόταση που προνοούσε για σύσταση ενός ταμείου στο οποίο θα κατατίθενται λεφτά για τους Τ/κ τα οποία θα τους αποδοθούν μετά τη λύση και σημείωσε ότι το θέμα βρίσκεται ενώπιον των οργάνων του κόμματος και θα συζητηθεί προκειμένου να διαμορφωθεί η τελική του θέση πριν από την Ολομέλεια της Βουλής που συνεδριάζει την Παρασκευή.

Ο πρόεδρος του CTP και «πρωθυπουργός» στο ψευδοκράτος, Τουφάν Ερχιουμάν, αναφέρθηκε στο θέμα της χαλαρής ομοσπονδίας, λέγοντας πως η τουρκοκυπριακή πλευρά τασσόταν πάντοτε υπέρ μιας τέτοιας λύσης, σε αντίθεση με την ελληνοκυπριακή πλευρά που αναζητούσε μια πιο δυνατή ομοσπονδιακή δομή και είπε πως ήταν ο Πρόεδρος Αναστασιάδης που «άνοιξε» το θέμα της πολιτικής ισότητας μετά την αποτυχία των διαπραγματεύσεων στο Κραν Μοντανά και άρχισε να μιλά για χαλαρή ομοσπονδία. Ανέφερε, ωστόσο, ότι δεν είναι γνωστό ποια είναι η ακριβής πρόταση του Προέδρου Αναστασιάδη και πως δεν έχει διασαφηνίσει ποιες εξουσίες θα παραμείνουν στη διακριτική ευχέρεια των συνιστωσών πολιτειών, καλώντας τον να πει εάν θέλει να διαπραγματευτεί τη χαλαρή ομοσπονδία ή τη συνομοσπονδία.

Είπε ακόμα ότι η πολιτική ισότητα διαφυλάσσει ένα λειτουργικό σύστημα και εάν γίνει αποδεκτή η ισότητα των Τουρκοκυπρίων το σύστημα θα είναι ισχυρό.

Για το ζήτημα των υδρογονανθράκων είπε ότι εάν η επιθυμία είναι να είναι καταλύτης για τη λύση και όχι πηγή αντιπαραθέσεων, πρέπει να ληφθούν συγκεκριμένα βήματα, τα οποία η τουρκοκυπριακή πλευρά έχει προτείνει, αλλά αγνοήθηκε, ενώ επανέλαβε ότι η συνέχιση των προσπαθειών της ελληνοκυπριακής πλευράς στο πεδίο των υδρογονανθράκων θα οδηγήσει σε σύγκρουση.

«Πρέπει να μοιραστούμε την εξουσία και τους φυσικούς πόρους», είπε ο Τουφάν Ερχιουμάν. «Η επίτευξη λύσης δεν είναι απόμακρος στόχος διότι γνωρίζουμε πού έχουμε συγκλίσεις και πού έχουμε εκκρεμή ζητήματα. Συνεπώς πρέπει να προχωρήσουμε από τις συγκλίσεις που έχουμε πετύχει» και αυτό χρειάζεται αποφασιστικότητα και πολιτική βούληση, κατέληξε.

Στη δική του ομιλία, ο ηγέτης του TDP και «υπουργός παιδείας» στα κατεχόμενα, Τζιεμάλ Οεζεγίτ είπε ότι η λύση πρέπει να λαμβάνει υπόψιν και να ευθυγραμμίζεται με το πλαίσιο Γκουτέρες, καθώς περιλαμβάνει σημαντικά σημεία για όλους και είναι πάρα πολύ σημαντικό για την τουρκοκυπριακή πλευρά, ανέφερε, να υπάρξει συμφωνία επί των σημείων που περιλαμβάνονται στο πλαίσιο. Για το θέμα της χαλαρής ομοσπονδίας είπε ότι το πρόβλημα βρίσκεται στο ότι οι δύο πλευρές την ερμηνεύουν διαφορετικά. «Ο κ. Γκουτέρες έχει καταθέσει το πλαίσιο και αυτό το πλαίσιο είχε υποβληθεί στα μέρη, εάν όμως υπάρχουν νέες προτάσεις τότε θα πρέπει να υποβληθούν επεξηγήσεις, προτάσεις, προκειμένου όλοι να αντιληφθούν τι λέγεται».

Είπε ακόμα ότι οι δύο κοινότητες δεν θα σταματήσουν να αναζητούν λύση του Κυπριακού, άρα δεν έχει κανένα νόημα να λέγεται ότι έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία και θα πρέπει να αναζητηθεί ένα νέο μοντέλο λύσης. «Θα επαναρχίσει η διαδικασία», είπε, ευχόμενος η συνάντηση των ηγετών στις 26 Φεβρουαρίου να σημάνει την έναρξη μιας βραχείας διαδικασίας που θα λάβει υπόψιν τις ήδη συμφωνημένες συγκλίσεις και που θα οδηγήσει σε λύση.

Στάθηκε ακόμα στο ζήτημα των υδρογονανθράκων, λέγοντας ότι θα μπορούσε να προκαλέσει μια σύγκρουση, η οποία θα μπορούσε να επηρεάσει και την Κύπρο. «Αυτή είναι μια μεγάλη μου ανησυχία κι αυτή είναι μια ανησυχία που μοιράζονται οι περισσότεροι Τουρκοκύπριοι επειδή λόγω της απουσίας λύσης δεν είμαστε σε θέση να πετύχουμε μια συμφωνία για το πώς να εκμεταλλευτούμε αυτούς τους κοινούς πόρους», είπε, ενώ ανέφερε ότι θα υπάρχει μία ΑΟΖ, την οποία θα συνδιαχειρίζονται Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι και άρα θα πρέπει να συζητηθούν τα θέματα της αποτελεσματικής συμμετοχής και της μίας ψήφου.

Από την πλευρά του, ο επικεφαλής της αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Κύπρο Ιερόθεος Παπαδόπουλος, ανέφερε ότι η ένταξη στην ΕΕ είναι η καλύτερη εγγύηση για την ασφαλή, ειρηνική και ευημερούσα συνύπαρξη όλων των Κυπρίων.

Σημείωσε σε χαιρετισμό του, πως η Κομισιόν στηρίζει τις προσπάθειες των Ηνωμένων Εθνών, καθώς και τις δύο κοινότητες, στην προσπάθεια εξεύρεσης λύσης, επισημαίνοντας πως η στήριξη ήταν στο ψηλότερο επίπεδο, από τον ίδιο τον Πρόεδρο της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, τον πρώτο Αντιπρόεδρο και την Ύπατη Εκπρόσωπο για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας.

Ο κ. Παπαδόπουλος είπε ακόμα ότι η πρόταση της Κομισιόν για τον προϋπολογισμό της Ένωσης 2021-2027 προβαίνει σε ανασκόπηση της χρηματοδότησης σε περίπτωση επανένωσης του νησιού, ενώ στο μεταξύ στηρίζει τις δικοινοτικές δράσεις, υποστηρίζει τις δικοινοτικές τεχνικές επιτροπές όπως την Επιτροπή για την πολιτιστική κληρονομιά, είναι βασικός δωρητής της ΔΕΑ και συνεχίζει να δίνει οικονομική βοήθεια στην τουρκοκυπριακή κοινότητα, με το εν λόγω ποσό να ξεπερνά το μισό δισεκατομμύριο ευρώ από 2006.

Πηγή: ΚΥΠΕ