Έναρξη εφαρμογής του συστήματος αδειών FLEGT από την Ινδονησία για να συνοδεύουν αποστολές ξυλείας και προϊόντων ξυλείας προς στην Ευρωπαϊκή Ένωση
Του Πέτρου Πέτρου*
Λόγω της αυξανόμενης ζήτησης ξυλείας και προϊόντων ξυλείας παγκοσμίως, σε συνδυασμό με τις ελλείψεις που παρατηρούνται σε επίπεδο θεσμών και διακυβέρνησης στον τομέα των δασών σε χώρες που παράγουν ξυλεία, η παράνομη υλοτομία και το συναφές εμπόριο προκαλούν ανησυχία σε διεθνές επίπεδο.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), η οποία εισάγει μεγάλες ποσότητες ξυλείας από περιοχές όπου λαμβάνει χώρα η παράνομη υλοτομία, ανταποκρινόμενη στις ανησυχίες για τις επιπτώσεις του φαινομένου, υιοθέτησε το 2003 το Σχέδιο Δράσης FLEGT, το οποίο καθορίζει μια σειρά μέτρων διαθέσιμων στην ΕΕ και στα Κράτη Μέλη (ΚΜ) για αντιμετώπιση του προβλήματος.
Ένα από τα σημαντικότερα μέτρα είναι η δημιουργία ενός συστήματος χορήγησης αδειών FLEGT, για να συνοδεύουν τις αποστολές ξυλείας από τρίτες χώρες, οι οποίες θα συνάψουν διμερείς εθελοντικές συμφωνίες με την ΕΕ. Οι άδειες αυτές θα βεβαιώνουν ότι η ξυλεία έχει συγκομιστεί νόμιμα σύμφωνα με τη σχετική εθνική νομοθεσία της χώρας παραγωγής.
Το 2005 το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εξέδωσε τον Κανονισμό (ΕΚ) 2173/2005 που θεσπίζει το νομικό πλαίσιο για τις εισαγωγές ξυλείας στην ΕΕ από χώρες που θα συνάψουν διμερείς συμφωνίες. Το 2008 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε τον Κανονισμό (ΕΚ) 1024/2008 που καθορίζει τα λεπτομερή μέτρα για την εφαρμογή του πιο πάνω Κανονισμού.
Η Κυπριακή Δημοκρατία έχει εναρμονιστεί με τους Κανονισμούς αυτούς, αφού έχει προχωρήσει στην ψήφιση του Νόμου 125(Ι) του 2010 «περί της Εφαρμογής του Εθελοντικού Συστήματος Αδειών FLEGT για τις Εισαγωγές Ξυλείας στην ΕΕ». Με βάση τον Νόμο αυτό, το Τμήμα Δασών έχει οριστεί ως η Αρμόδια Αρχή για τον έλεγχο των αδειών FLEGT, για τον φυσικό έλεγχο των αποστολών και σε στενή συνεργασία με το Τμήμα Τελωνείων, για την εφαρμογή των προνοιών των Κανονισμών (ΕΚ) 2173/2005(ΕΚ), 1024/2008 και της εθνικής νομοθεσίας.
Μετά τη δημοσίευση του Κατ’ Εξουσιοδότηση Κανονισμού (ΕΕ) 2016/1387 της Επιτροπής της 9ης Ιουνίου, 2016, για την τροποποίηση των παραρτημάτων I και ΙΙΙ του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2173/2005 του Συμβουλίου, η Ινδονησία καθίσταται η πρώτη χώρα η οποία θα μπορεί να εκδίδει άδειες FLEGT, για να συνοδεύουν τις αποστολές ξυλείας και προϊόντων ξυλείας προς την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η ημερομηνία έναρξης της έκδοσης αδειών FLEGT από την Ινδονησία είναι η 15η Νοεμβρίου, 2016. Τα προϊόντα ξυλείας τα οποία απαιτούν άδεια FLEGT καθορίζονται στα παραρτήματα II και III του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2173/2005 του Συμβουλίου. Η ξυλεία και τα προϊόντα ξυλείας τα οποία θα καλύπτονται με επικυρωμένη άδεια FLEGT, θεωρούνται ότι πληρούν τις πρόνοιες του Κανονισμού για την Ξυλεία (ΕΕ) 995/2010 (EUTR) και έτσι δεν απαιτείται η ανάπτυξη συστήματος δέουσας επιμέλειας για τα προϊόντα αυτά.
Η άφιξη αποστολής στην Κύπρο που θα συνοδεύεται με άδεια FLEGT θα πρέπει να γνωστοποιείται εκ των προτέρων στην Αρμόδια Αρχή. Ο Εισαγωγέας θα πρέπει, τουλάχιστον 5 ημέρες πριν την άφιξη της αποστολής, να υποβάλει την άδεια FLEGT ηλεκτρονικά, μέσω του ηλεκτρονικού συστήματος FLEGIT. Επιπρόσθετα, θα πρέπει να γνωστοποιεί τουλάχιστον 12 ώρες προηγουμένως στην Αρμόδια Αρχή την άφιξη της αποστολής με τη συμπλήρωση και αποστολή του Εντύπου Τ.Δ. 809 στο τηλεομοιότυπο με αριθμό 25560994 (Γραφείο Τμήματος Δασών στο Λιμάνι Λεμεσού).
Ο Εισαγωγέας (ή ο Εκτελωνιστής που τον εκπροσωπεί) θα υποβάλλει στον αρμόδιο Επιθεωρητή FLEGT του Τμήματος Δασών που βρίσκεται στο λιμάνι Λεμεσού, την πρωτότυπη άδεια FLEGT (η οποία θα συνοδεύει την αποστολή), τα έγγραφα του συστήματος «Θησέας», καθώς και τα άλλα απαραίτητα έγγραφα. Ο Επιθεωρητής FLEGT θα επαληθεύει την εγκυρότητα της πρωτότυπης άδειας FLEGT και με φυσικό έλεγχο θα διαπιστώνει κατά πόσο αυτή ανταποκρίνεται στην αποστολή. Η διαδικασία διασάφησης της αποστολής από το Τμήμα Τελωνείων δεν μπορεί να ολοκληρωθεί πριν από τη λήψη σφραγισμένου αντιγράφου της άδειας FLEGT ως αποδεκτής από την Αρμόδια Αρχή. Νοείται ότι η αποστολή θα αποδεσμεύεται για ελεύθερη κυκλοφορία μόνο όταν ολοκληρωθεί η διαδικασία διασάφησης από το Τμήμα Τελωνείων.
Στην περίπτωση που άδεια FLEGT απορριφθεί από την Αρμόδια Αρχή ή όταν η αποστολή δεν συνοδεύεται από άδεια FLEGT, αυτή θα κατάσχεται από το Τμήμα Τελωνείων και θα εφαρμόζονται οι διατάξεις της τελωνειακής νομοθεσίας.
*Συντηρητής Δασών, στο Τμήμα Δασών
Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος