Έκθεση Ελεγκτικής για ΥΠΕΞ: Αδικαιολόγητα επιδόματα και ελλιπής έλεγχος

Έκθεση Ελεγκτικής για ΥΠΕΞ: Αδικαιολόγητα επιδόματα και ελλιπής έλεγχος

Το Γραφείο του Γενικού Ελεγκτή ενημερώνει ότι η Ειδική Έκθεση με θέμα “Έλεγχος Υπουργείου Εξωτερικών”, που ετοιμάστηκε από την Ελεγκτική Υπηρεσία, έχει αναρτηθεί σήμερα στην ιστοσελίδα της Υπηρεσίας, στη διεύθυνση:

http://www.audit.gov.cy/audit/audit.nsf/annualscg_gr/annualscg_gr?OpenForm

Μεταξύ άλλων στην έκθεση της Ελέγκτικής Υπηρεσίας καταγράφεται ο  «ελλιπής έλεγχος» των διπλωματικών αποστολών στο εξωτερικό, «ελλιπής στελέχωση» της μονάδας εσωτερικού ελέγχου και «αδικαιολόγητα επιδόματα» που πρέπει να μειωθούν ή να αναθεωρηθούν.

Τα σημαντικότερα ευρήματα της Ελεγκτικής Υπηρεσίας είναι:

  • Ελλιπής έλεγχος των Διπλωματικών Αποστολών στο Εξωτερικό, σε αντίθεση με τις Δημοσιονομικές και Λογιστικές Οδηγίες και τους Κανονισμούς Αποθηκών
  • Συχνή χρήση του οδηγού/κλητήρα στο Πεκίνο, πέραν των ωρών εργασίας του, με καταβολή υπερωριών και λανθασμένος υπολογισμός της υπερωριακής του αμοιβής τα Σαββατοκύριακα
  • Μεγάλη και αδικαιολόγητη καθυστέρηση στην αξιοποίηση του οικοπέδου στην Καμπέρα.
  • Σύναψη συμβάσεων για αγορά υπηρεσιών χωρίς να ακολουθηθούν οι νενομισμένες διαδικασίες της περί δημοσίων συμβάσεων νομοθεσίας.
  • Εκκρεμότητα στην τακτοποίηση των λογαριασμών Καταθέσεων και Προκαταβολών για μεγάλο χρονικό διάστημα.
  • Ελλιπής στελέχωση της Μονάδας Εσωτερικού Ελέγχου του Υπουργείου Εξωτερικών.
  • Ανεπαρκής αξιοποίηση των προνοιών του Προϋπολογισμού για διαφώτιση.
  • Παραχώρηση Επιδομάτων (κάποια επιδόματα δεν δικαιολογούνται και συστήσαμε τη μείωση και αναθεώρηση τους)
  • Μη έγκαιρη και συστηματική παρακολούθηση των καθυστερημένων εσόδων των Επίτιμων Προξενείων, με αποτέλεσμα να υπάρχουν καθυστερημένα έσοδα 15 ετών, με ορατό τον κίνδυνο μη είσπραξής τους.
  • Μη συμμόρφωση με τις διατάξεις ελέγχου του χρόνου προσέλευσης και αποχώρησης των υπαλλήλων στο Υπουργείο Εξωτερικών.

Στην έκθεση  αναφέρεται ότι ο ελλιπής έλεγχος αφορά τα έσοδα από θεωρήσεις αδειών εισόδου, μη μετάφραση τιμολογίων, μη επιστροφή των συμπληρωμένων διπλοτύπων στα Κεντρικά Γραφεία για έλεγχο, μη υπογραφή πιστοποιητικού παράδοσης και παραλαβής των περιουσιακών στοιχείων και των ταμειακών διαθεσίμων ή άλλων βιβλίων κατά την αλλαγή Πρέσβη, συχνή χρήση του οδηγού/κλητήρα στο Πεκίνο, πέραν των ωρών εργασίας του, με καταβολή υπερωριών και λανθασμένος υπολογισμός της υπερωριακής του αμοιβής τα Σαββατοκύριακα και μεγάλη και αδικαιολόγητη καθυστέρηση στην αξιοποίηση του οικοπέδου στην Καμπέρα.

Επιπρόσθετα η ΕΥ αναφέρει ότι έγινε σύμβαση για αγορά υπηρεσιών χωρίς να ακολουθηθούν οι νενομισμένες διαδικασίες της περί δημοσίων συμβάσεων νομοθεσίας και διαπίστωσε και εκκρεμότητα στην τακτοποίηση των λογαριασμών καταθέσεων και προκαταβολών για μεγάλο χρονικό διάστημα. Διαπίστωσε επίσης ανεπαρκή αξιοποίηση των προνοιών του Προϋπολογισμού για διαφώτιση και επισημαίνει ότι κάποια επιδόματα δεν δικαιολογούνται προχωρώντας σε συστάσεις για μείωση και αναθεώρησή τους.

Στην έκθεση γίνεται εξάλλου αναφορά για μη έγκαιρη και συστηματική παρακολούθηση των καθυστερημένων εσόδων των Επίτιμων Προξενείων, με αποτέλεσμα να υπάρχουν καθυστερημένα έσοδα 15 ετών, με ορατό τον κίνδυνο μη είσπραξής τους, μη συμμόρφωση με τις διατάξεις ελέγχου του χρόνου προσέλευσης και αποχώρησης των υπαλλήλων στο Υπουργείο Εξωτερικών και παράλειψη συμμόρφωσης με συστάσεις για την ανάγκη εκτέλεσης εργασιών συντήρησης/ ανακαίνισης του κτηρίου της Μόνιμης Αντιπροσωπίας της Κύπρου στη Νέα Υόρκη με αποτέλεσμα, όπως καταγράφεται, να υπάρχει απαράδεκτη καθυστέρηση στην προώθηση των απαραίτητων εργασιών.

Η ΕΥ αναφέρει συγκεκριμένα ότι μετά την πρόκληση της πυρκαγιάς στο κτήριο, τον Απρίλιο του 2018, δαπανήθηκαν/ δαπανούνται σημαντικά ποσά για προσωρινή στέγαση του προσωπικού της Πρεσβείας σε ενοικιαζόμενο κτήριο, μέχρι την εκτέλεση των εργασιών αποκατάστασης του κτηρίου.

Το συνολικό κόστος της ενοικίασης αναμένεται να υπερβεί το ποσό των $1.500.000, ενώ έχει προϋπολογιστεί δαπάνη ποσού περίπου $4.000.000 για την αγορά υπηρεσιών συμβούλων μελετητών, καθώς και την εκτέλεση εργασιών αποκατάστασης του κτηρίου.

Υποδείξαμε, αναφέρεται, την ανάγκη για δημιουργία κατάλληλων μηχανισμών παρακολούθησης και έγκαιρης αντιμετώπισης θεμάτων που αφορούν στα ιδιόκτητα κτήρια του κράτους στο εξωτερικό, όπως είναι η εκτέλεση εργασιών συντήρησης/ανακαίνισης. Επίσης, επισημάνθηκε ότι θα πρέπει να διενεργηθεί έρευνα για να διαπιστωθούν οι συνθήκες κάτω από τις οποίες προκλήθηκε η πυρκαγιά και να αποδοθούν τυχόν ευθύνες για το συμβάν.

Σε σχέση με την μη αξιοποίηση του παλαιού κτηρίου της Πρεσβείας της Κύπρου στην Αθήνα, το οποίο εξακολουθεί να παραμένει αχρησιμοποίητο/ανεκμετάλλευτο από τον Δεκέμβριο του 2011, η ΕΥ υπέδειξε ότι θα πρέπει να εξευρεθούν τρόποι αξιοποίησης του κτηρίου, το οποίο συνεχίζει να παραμένει αναξιοποίητο για 10 σχεδόν χρόνια, με τον πιο αποδοτικό, οικονομικό και αποτελεσματικό τρόπο.

Σύμφωνα με στοιχεία που λήφθηκαν από το ΥΠΕΞ, μέχρι τις 31.12.2019 λειτουργούσαν 48 διπλωματικές αποστολές (ΔΑ) και συγκεκριμένα 38 Πρεσβείες, πέντε Ύπατες Αρμοστείες, τέσσερεις Μόνιμες Αντιπροσωπείες και μία Αντιπροσωπεία (επιπλέον λειτουργούσαν ακόμη έξι Γενικά Προξενεία κάτω από ΔΑ).

Σημειώνει η ΕΥ ότι πέραν των ΔΑ λειτουργούν και άλλες αποστολές της Δημοκρατίας στο εξωτερικό, όπως Εμπορικά Κέντρα, Πολιτιστικά Κέντρα, Γραφεία Ναυτιλίας, Γραφεία Τουρισμού κ.λπ. που σε μερικές περιπτώσεις συστεγάζονται στα οικήματα των Πρεσβειών. Κατά το έτος 2019 καταβλήθηκαν ενοίκια για τα οικήματα των Πρεσβειών και των πρεσβευτικών κατοικιών, καθώς και έξοδα συντήρησης ύψους €6.066.872 και €145.629, σε σύγκριση με €5.965.600 και €146.364 για το 2018, αντίστοιχα.

Στην έκθεση μεταξύ άλλων και λεπτομερέστατη αναφορά σε απόσπαση του λειτουργού Χ από την Προεδρία στο Υπουργείο Εξωτερικών, την παραχώρηση αυξημένου ποσοστού γενικού επιδόματος εξωτερικού από 54% σε 68%, το οποίο αναθεωρήθηκε ξανά σε 70%, κατόπιν αιτήματος του ιδίου, με την αιτιολογία ότι είναι κάτοχος πτυχίου και στη συνέχεια την απόσπασή του στην Πρεσβεία της Αθήνας έως και το 2016, παρά το γεγονός ότι το Κέντρο ανέφερε ότι δεν μπορούσε να τεκμηριώσει την ανάγκη απόσπασης λειτουργού, στην Πρεσβεία της Αθήνας.

Η απόσπαση τερματίστηκε νωρίτερα και ο λειτουργός αποσπάστηκε εκ νέου στη Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Κυπριακής Δημοκρατίας στη Γενεύη ως το 2018. Για την απασχόλησή του στο εξωτερικό φαίνεται ότι δημιουργήθηκαν οι προϋποθέσεις/συνθήκες, για την άσκηση ειδικών καθηκόντων, αφού τερματίστηκε συμφωνία που είχε συνάψει η Πρεσβεία στον τομέα των μέσων μαζικής ενημέρωσης με επιτόπιο προσωπικό, στο οποίο δεν καταβάλλονταν επιδόματα.

Ο λειτουργός αποσπάστηκε πίσω στο ΥΠΕΞ για εκτέλεση ειδικών καθηκόντων και διαπιστώθηκε με βάση ευρήματα, αδικαιολόγητη απουσία του εν λόγω λειτουργού από την εργασία του και για άρνησή του να εκτελεί τα καθήκοντα που του ανατέθηκαν. Η ΕΥ επισημαίνει ότι ο εν λόγω λειτουργός, σε σύνολο 155 εργάσιμων ημερών, για την περίοδο 6.3.2019-22.10.2019, παρουσιάστηκε στο Υπουργείο μόνο 43 ημέρες, για 81 εργάσιμες ημέρες εξασφάλισε πιστοποιητικό άδειας ασθενείας (106 περιλαμβανομένων και Σάββατα/ Κυριακές και αργίες), 6 ημέρες απουσίαζε με άδεια ανάπαυσης και 25 εργάσιμες ημέρες απουσίαζε αδικαιολόγητα από την εργασία του.

Κινήθηκαν διαδικασίες και ο Γενικός Εισαγγελέας εισηγήθηκε η αρμόδια αρχή να δικάσει συνοπτικά τον Χ για συγκεκριμένα πειθαρχικά αδικήματα. Εν τέλει το Διοικητικό Δικαστήριο με απόφαση του ακύρωσε την απόσπαση του Χ στο Υπουργείο Εξωτερικών, για εκτέλεση ειδικών καθηκόντων και ζητήθηκε εκ νέου η νομική συμβουλή του Γενικού Εισαγγελέα για τον περαιτέρω χειρισμό της πειθαρχικής διαδικασίας. Επίσης με ξεχωριστή επιστολή ημερ. 8.4.2021 προς τον Γενικό Εισαγγελέα και τον Πρόεδρο Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας ζήτησε όπως μελετηθεί το ενδεχόμενο άσκησης έφεσης στην υπόθεση.

Επίσης η ΕΥ στην έκθεση αναφέρει ότι το Κράτος τα τελευταία τέσσερα έτη κατέβαλε εκπαιδευτικό επίδομα περίπου €3 εκ., ποσό εξαιρετικά υψηλό και προκλητικό, ειδικά υπό τις δύσκολες δημοσιονομικές συνθήκες που διέρχεται το Κράτος. Γίνονται συστάσεις για να αναθεώρηση του σχεδίου εκπαιδευτικού επιδόματος , να καθοριστούν πλαίσια και κριτήρια, όσον αφορά στο ανώτατο ύψος του επιδόματος που καταβάλλεται ετησίως ανά τέκνο, σε σχέση με το επίπεδο εκπαίδευσης (μέση, δημοτική, προδημοτική) και τη χώρα που υπηρετεί ο υπάλληλος, έχοντας πάντα γνώμονα ότι η χρήση του εκπαιδευτικού επιδόματος θα πρέπει να γίνεται με σύνεση, λογικότητα, και φειδώ.

Συστάσεις για προώθηση της έγκρισης του νέου Σχεδίου Επιδόματος Ενοικίου.

Για σκοπούς διαφάνειας και ενίσχυσης του συστήματος εσωτερικού ελέγχου, γίνεται εισήγηση όπως οι λειτουργοί που λαμβάνουν επίδομα ενοικίου προσκομίζουν, πέραν του ενοικιαστηρίου συμβολαίου που υποβάλλουν κατά τη σύναψη της συμφωνίας και τις αποδείξεις πληρωμής του ενοικίου και κατάθεσης τραπεζικού εμβάσματος για σκοπούς επιβεβαίωσης του ύψους αυτού.

Η τελική πρόταση του ΥΠΕΞ για νέο Σχέδιο Επιδόματος Ενοικίου εκκρεμεί ενώπιον του Υπουργείου Οικονομικών.
Σε ότι αφορά το γενικό επίδομα εξωτερικού (ΓΕΕ) και ειδικό επίδομα εξωτερικού (ΕΕΕ) αναφέρεται στην έκθεση ότι κατά την περίοδο 1.1.2019-31.12.2019 το συνολικό ποσό που καταβλήθηκε για ΓΕΕ ήταν €6.733.761.

Σε κάποιες περιπτώσεις, καταβάλλεται και ΕΕΕ ύψους 5% όπως π.χ. σε όλους τους δεύτερους τη τάξει διπλωματικούς υπαλλήλους που υπηρετούν σε αποστολή της οποίας προΐσταται Πρέσβης, στους διπλωματικούς υπαλλήλους που εκτελούν καθήκοντα Γενικού Προξένου ή Προξένου αλλά δεν εδρεύουν στην πόλη στην οποία εδρεύει ο οικείος Πρέσβης, στους διπλωματικούς υπαλλήλους που προΐστανται Αποστολής, αλλά δεν είναι Πρέσβεις. Η δαπάνη για το ΕΕΕ κατά το 2019 ανήλθε σε €65.517.

Συστήνεται και πάλι όπως επανεξεταστεί και επανακαθοριστεί το ύψος του ποσοστού του καταβαλλόμενου ΓΕΕ που παραχωρείται στους Αρχηγούς ΔΑ, στους οποίους παρέχεται δωρεάν κατοικία, όχημα για τη διακίνησή τους, επίδομα φιλοξενίας, υπηρεσίες οικιακής βοηθού, κάλυψη τηλεφωνικών εξόδων, καθώς και εκπαιδευτικό επίδομα.

Επίσης γίνεται σύσταση όπως το ΥΠΕΞ δημιουργήσει τους κατάλληλους μηχανισμούς, για να είναι σε θέση να παρακολουθεί και να ενεργεί έγκαιρα στην αντιμετώπιση θεμάτων που αφορούν στα ιδιόκτητα κτήρια των Διπλωματικών Αποστολών του Κράτους στο εξωτερικό, όπως είναι η εκτέλεση εργασιών συντήρησης/ανακαίνισής τους ή/και για έκτακτες περιπτώσεις.

Επίσης, η διοίκηση του ΥΠΕΞ να δημιουργήσει τέτοιους μηχανισμούς, ώστε να παρακολουθεί και ελέγχει τις ενέργειες και τις δαπάνες των διπλωματικών αποστολών τόσο γενικότερα όσο και ιδιαίτερα, σε ότι αφορά στα ιδιόκτητα κτήρια που διαθέτει η Κυπριακή Δημοκρατία στο εξωτερικό, λόγω της μη ύπαρξης τέτοιας εμπειρογνωμοσύνης στις Αποστολές.