Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, διδάσκαλος και μάρτυρας

Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος τιμάται από την Εκκλησία μας, σήμερα Κυριακή 27 Ιανουαρίου.

Ο μεγάλος Πατέρας και Διδάσκαλος της Ορθόδοξης Εκκλησίας γεννήθηκε το 347 μ.Χ. στην Αντιόχεια της Συρίας.

Πρέ­πει να γνωρίζουμε ότι ο Άγιος κοιμήθηκε στις 14 Σεπτεμ­βρίου, αλλά για τη μεγάλη εορτή της υψώσεως του τιμίου Σταυρού, η μνήμη του μετατίθεται στις 13 Νοεμ­βρίου. Η σημερινή δεύτερη εορτή της μνήμης του αγίου Ιεράρχη γίνεται σε ανάμνηση της ανακομιδής των λει­ψάνων του στην Κωνσταντινούπολη από τον τόπο της εξορίας, όπου απέθανε. Αυτή η ανακομιδή έγινε τριάν­τα χρόνια μετά το θάνατό του, από το διάκονο και διά­δοχο του αγίου Χρυσοστόμου, αρχιεπίσκοπο Πρόκλο στα 438, όταν αυτοκράτορας ήταν ο Θεοδόσιος ο Μικρός.

Πατέρας του ήταν ο στρατηγός Σεκούνδος και μητέρα του η Ανθούσα, μια ευσεβέστατη, ενάρετη και μορφωμένη χριστιανή. Γρήγορα έμεινε ορφανός από πατέρα, και η μητέρα του – χήρα τότε 20 ετών – τον ανέθρεψε και τον μόρφωσε κατά τον καλύτερο χριστιανικό τρόπο.

Ήταν ευφυέστατο μυαλό και σπούδασε πολλές επιστήμες στην Αντιόχεια – κοντά στο διάσημο τότε ρήτορα Λιβάνιο – αλλά και στην Αθήνα.

Όταν αποπεράτωσε τις σπουδές του, επανήλθε στην Αντιόχεια και αποσύρθηκε στην έρημο και σε ένα από τα πολλά μοναστήρια στα γύρω βουνά της Αντιόχειας για πέντε χρόνια, όπου ασκήτευσε προσευχόμενος και μελετώντας τις Αγίες Γραφές.

Ασθένησε όμως και επέστρεψε στην Αντιόχεια, όπου χειροτονήθηκε διάκονος – το 381, σε ηλικία 34 ετών – από τον Αρχιεπίσκοπο Αντιοχείας Μελέτιο.

Πέραν των λειτουργικών του καθηκόντων ασχολείται με τη συγγραφή και το φιλανθρωπικό έργο της τοπικής Εκκλησίας που συντηρούσε καθημερινά 3.000 άτομα.

Αργότερα δε από τον διάδοχο του Μελετίου Φλαβιανό χειροτονήθηκε πρεσβύτερος ο Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος σε ηλικία 40 ετών. Κατά την ιερατική του διακονία ανέπτυξε όλα τα ψυχικά του χαρίσματα, πύρινο θείο ζήλο και πρωτοφανή ευγλωττία στα κηρύγματά του.

Το μεγάλο χάρισμα του αγίου Χρυσοστόμου και το κύριο γνώρισμά του ήταν η ευγλωττία του. Η χάρη και η δύ­ναμη των λόγων του είναι πραγματικά δώρο ουράνιο, καθώς το λέγει και ο ιερός ύμνος· «Εκ των ουρανών εδέξω την θείαν χάριν».

Έσειε και συγκλόνιζε τα πλήθη της Αντιόχειας και συγκινούσε τις ψυχές των ανθρώπων βαθύτατα. Ο κόσμος έλεγε ότι «έρεε χρυσός» από το στόμα του, γιʼ αυτό και τον ονόμασαν Χρυσόστομο.