Το εγκεφαλικό επεισόδιο θεωρείται η τρίτη κατά σειρά μεγαλύτερη αιτία θανάτου στις ανεπτυγμένες χώρες μετά από τις καρδιακές παθήσεις και τον καρκίνο.
Μπορεί να ακούγεται τρομακτικό, όμως στην πραγματικότητα το 80% όλων των εγκεφαλικών επεισοδίων θα μπορούσαν να προληφθούν με μερικές απλές αλλαγές στον τρόπο ζωής.
Οι «Βασικές Οδηγίες Πρόληψης Καρδιαγγειακών Παθήσεων 2020» υπογραμμίζουν ότι μια υγιεινή, θρεπτική διατροφή μπορεί να διαδραματίσει τεράστιο ρόλο στη μείωση του κινδύνου καρδιακής προσβολής και εγκεφαλικού επεισοδίου. Μια τέτοια δίαιτα μπορεί επίσης να βοηθήσει στην αντιμετώπιση της παχυσαρκίας, της υψηλής χοληστερόλης, του διαβήτη και της υψηλής αρτηριακής πίεσης, καταστάσεις που θεωρούνται παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακές παθήσεις.
Συγκεκριμένα, οι οδηγίες συνιστούν την αυξημένη κατανάλωση σε φρούτα, λαχανικά, όσπρια, ξηρούς καρπούς, δημητριακά ολικής αλέσεως και φυτικές ή ζωικές πρωτεΐνες (κατά προτίμηση, ψάρια).
Η μεσογειακή δίαιτα και άλλες τέτοιου τύπου δίαιτες, που ακολουθούν παρόμοιο μοτίβο, έχουν ξεχωριστή θέση στις νέες οδηγίες. Η μεσογειακή διατροφή στην πραγματικότητα δεν είναι μια συγκεκριμένη διατροφή, αλλά μια αντανάκλαση των διατροφικών συνηθειών των πολυάριθμων χωρών που βρέχονται από τη Μεσόγειο Θάλασσα. Μοιράζεται πολλά χαρακτηριστικά με τη διατροφή που είναι γνωστή ως DASH – Διαιτητικές Προσεγγίσεις για τη Μείωση της Υπέρτασης, που συνταγογραφείται συχνά για τη μείωση της αρτηριακής πίεσης.
Και τα δύο διατροφικά πλάνα δίνουν έμφαση στα φρούτα, τα λαχανικά, τα δημητριακά ολικής αλέσεως, τους καρπούς και τους ξηρούς καρπούς, με τη μεσογειακή διατροφή να περιλαμβάνει επιπλέον την συστηματική κατανάλωση ελαιολάδου, τη μέτρια πρόσληψη ψαριών και πουλερικών και τη μικρή κατανάλωση κόκκινου κρέατος και γαλακτοκομικών προϊόντων. Η δίαιτα DASH επιτρέπει περισσότερες πηγές πρωτεϊνών από γαλακτοκομικά προϊόντα χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά, κρέας και πουλερικά. Και στις δύο περιπτώσεις, αποφεύγονται τα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα και τρανς λιπαρά, την κατανάλωση των οποίων επίσης αποτρέπουν οι οδηγίες των επιστημόνων.
Οι κατευθυντήριες γραμμές συνιστούν επίσης τον περιορισμό των επεξεργασμένων κρεάτων και υδατανθράκων και όλων των τύπων ζαχαρούχων ροφημάτων, λόγω της σύνδεσής τους με τον αυξημένο κίνδυνο θανάτου, καρδιαγγειακών παθήσεων και εγκεφαλικού επεισοδίου.
Ποτό με μέτρο
Δεν είναι ανάγκη να κόψετε το ποτό αν πίνετε, καθώς πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι ένα αλκοολούχο ποτό την ημέρα μπορεί να μειώσει πραγματικά τον κίνδυνο να υποστεί κάποιος εγκεφαλικό επεισόδιο (εννοείται πως αυτός δεν είναι λόγος για να ξεκινήσετε το ποτό, αν δεν πίνετε καθόλου).
Το κόκκινο κρασί είναι βεβαίως η καλύτερη επιλογή λόγω της ρεσβερατρόλης που περιέχει και έχει αποδειχθεί ότι προστατεύει τόσο την καρδιά, όσο και τον εγκέφαλο. Και βεβαίως όταν λέμε ένα ποτό δεν εννοούμε κάποια τεράστια κούπα ή ένα μεγάλο ποτήρι. Η σωστή ποσότητα είναι ένα ποτήρι κρασί γύρω στα 120-140 ml και μία μπύρα γύρω στα 340 ml (όσο είναι ένα κουτάκι αναψυκτικού). Αυτή η συμβουλή (να πίνετε αλκοόλ) δεν ενδείκνυται για τα άτομα με χαμηλό αυτοέλεγχο, γιατί μπορεί να χάσουν πολύ εύκολα τον έλεγχο και να πίνουν μεγαλύτερες ποσότητες. Θυμηθείτε, με ένα ποτό την ημέρα ωφελείτε την υγεία σας, με δύο και περισσότερα ποτά την ημέρα αυξάνετε δραστικά τον κίνδυνο για εγκεφαλικό επεισόδιο.
Καταναλώστε σοκολάτα
Κι εδώ πάλι θα πρέπει το μέτρο να είναι ο κανόνας. Το κακάο που βρίσκεται στη σοκολάτα περιέχει φλαβονοειδή που καταπολεμούν τη βλάβη των αιμοφόρων αγγείων και προλαμβάνει τη δημιουργία θρόμβων στο αίμα.
Μια σουηδική μελέτη που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο περιοδικό Journal of Neurology έδειξε πως τα αντιοξειδωτικά μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη του εγκεφαλικού επεισοδίου. Το πείραμα που διεξήχθη έδειξε τη σχέση της κατανάλωσης σοκολάτας με τους πρώιμους δείκτες εγκεφαλικού σε 40.000 εθελοντές που σε άλλους επετράπη να φάνε σοκολάτα και σε άλλους όχι. Τα αποτελέσματα του πειράματος έδειξαν πως εκείνοι που κατανάλωσαν σοκολάτα είχαν 17% χαμηλότερο κίνδυνο να υποστούν εγκεφαλικό επεισόδιο σε σχέση με όσους δεν το έκαναν.
Αλλάξτε τα δημητριακά σας σε ολικής αλέσεως
Μην πιστεύετε στην κινδυνολογία. Οι υδατάνθρακες σας κάνουν καλό και θα πρέπει να συμπεριλαμβάνονται στη διατροφή σας. Πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει πως οι άνθρωποι που τρώνε περισσότερα δημητριακά ολικής αλέσεως έχουν 26% χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2, καθώς και 21% λιγότερες πιθανότητες να πάθουν καρδιακή νόσο, δύο από τις πρόδρομες αιτίες που μπορούν να οδηγήσουν σε εγκεφαλικό επεισόδιο.
Αντικαταστήστε τα επεξεργασμένα δημητριακά με προϊόντα ολικής αλέσεως. Τα επεξεργασμένα δημητριακά έχουν συνήθως λευκό χρώμα (άσπρο ψωμί, άσπρο ρύζι κ.λπ.) σε σύγκριση με τα ολικής αλέσεως που έχουν σκούρο, όπως το μαύρο ψωμί και το καφέ ρύζι. Ωστόσο, σήμερα πολλά επεξεργασμένα προϊόντα δημητριακών έχουν χρωστικές ουσίες τροφίμων, επομένως αυτή η διάκριση δεν είναι πάντα ακριβής και κάποιες φορές είναι ξεπερασμένη. Οπότε για να ξέρετε τι αγοράζετε είναι καλύτερο να ελέγξετε τη διατροφική ετικέτα και αν το πρώτο συστατικό δεν είναι σιτάρι ολικής αλέσεως, ξαναβάλτε το προϊόν πίσω στο ράφι.
Καταναλώστε περισσότερα ψάρια
Τα υγιή ωμέγα-3 λιπαρά οξέα που βρίσκονται σε ψάρια όπως ο σολομός, ο τόνος και το σκουμπρί έχει αποδειχθεί ότι μειώνουν την αρτηριακή πίεση. Μια πρόσφατη μελέτη στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ διαπίστωσε ότι η κατανάλωση ψαριών μία έως τέσσερις φορές την εβδομάδα μειώνει τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου κατά 27%. Τα ψάρια μπορεί να είναι μια πολύ υγιέστερη εναλλακτική λύση στο κόκκινο κρέας και αν τα εντάξετε στη διατροφή σας θα σας βοηθήσουν να θεραπεύσετε τις λιγούρες σας για λιγότερο υγιείς πηγές πρωτεϊνών όπως είναι τα λουκάνικα ή το μπέικον.
Στην εντελώς αντίθετη πλευρά του νομίσματος, μερικοί vegan που αποφεύγουν το κρέας, τα γαλακτοκομικά και άλλα ζωικά προϊόντα, δεν κάνουν έξυπνες για την καρδιά τους επιλογές όταν γεμίζουν τα πιάτα τους με τηγανητά ή επεξεργασμένους υδατάνθρακες όπως το λευκό ψωμί, τα ζυμαρικά και το λευκό ρύζι.