Πυθαγόρας: Ένας σπουδαίος φιλόσοφος, μαθηματικός, θρησκευτικός και πολιτικός Δάσκαλος μας κληροδότησε λόγια από χρυσάφι. Τα «Χρυσά Έπη».
Ο Πυθαγόρας ήταν πρωτοπόρος στα μαθηματικά και στη γεωμετρία, ήταν εξαιρετικός θεωρητικός της μουσικής, φιλόσοφος με πολύ ιδιαίτερη κοσμοθεωρία θρησκευτικού τύπου και όταν εγκαταστάθηκε στον Κρότωνα της Ιταλίας, φανέρωσε και το πολιτικό του ταλέντο επίσης.
Ας δούμε εδώ, τον φιλόσοφο Πυθαγόρα και τη διδασκαλία του σχετικά με τις αρετές που οφείλει να επιδιώκει κάθε άνθρωπος, ώστε να είναι αγνός, έτοιμος για μία καλύτερη ενσάρκωση. Είναι ένα απόσπασμα από τα «Χρυσά Έπη», ένα κείμενο με τα βασικά σημεία της διδασκαλίας του Πυθαγόρα, που γράφτηκε από πυθαγόρειους του 5ου αι. π.κ.χ, πολλές δεκαετίες μετά τον θάνατο του δασκάλου.
Κάνε συνήθεια να κυριαρχείς στον ύπνο, στο στομάχι, στη λαγνεία και στον θυμό.
Μην πράξεις κάτι επαίσχυντο, ούτε μόνος σου ούτε μαζί με άλλους και από όλους πιο πολύ τον εαυτό σου να ντρέπεσαι.
Να ασκείς τη δικαιοσύνη με έργα και με λόγια.
Να μην εθίζεσαι σε τίποτα ασυλλόγιστα, αλλά να γνωρίζεις πως ο θάνατος για όλους είναι αναπόφευκτος και τα χρήματα, άλλοτε είναι καλό να τ’ αποκτάς και άλλοτε να τα χάνεις.
Ό, τι σου αναλογεί από τις δυστυχίες που συμβαίνουν τυχαία στους θνητούς, να το υποφέρεις χωρίς αγανάκτηση. Και όσα από αυτά μπορείς να τα θεραπεύεις. Σκέψου πως οι θεοί δεν δίνουν μεγάλο μερίδιο από αυτά στους αγαθούς ανθρώπους.
Μην επιτρέπεις στον εαυτό σου να εκπλήσσεται και να απορεί ούτε από τα άθλια ούτε από τα καλά λόγια των ανθρώπων που άφθονα ακούς. Κι αν ακούσεις ψέμα για κάτι, να είσαι πράος. Να μην σε παραπλανήσει κανείς ούτε με λόγια ούτε με έργα να κάνεις ή να πεις οτιδήποτε δεν είναι καλό.
Πριν πράξεις οτιδήποτε να σκέπτεσαι προσεκτικά, ώστε να μην κάνεις κάτι ανόητο. Ο ανόητος ( εκείνος που δεν σκέπτεται) λέει και πράττει ανόητα πράγματα.
Να πράττεις εκείνα που δεν θα σου προκαλέσουν στεναχώρια αργότερα. Μην πράττεις εκείνα που δεν γνωρίζεις, αλλά να φροντίσεις να μάθεις για όσα έχεις άγνοια κι έτσι η ζωή σου θα είναι ευχάριστη.
Δεν πρέπει να παραμελείς την υγεία του σώματός σου, αλλά, με μέτρο να πίνεις, να τρως και να γυμνάζεσαι, και μέτρο εννοώ εκείνο που δεν θα σε στεναχωρήσει. Συνήθισε σε διατροφή καθαρή και λιτή και ζώντας έτσι, φυλάξου από όσα επισύρουν φθόνο.
Μην δαπανάς άκαιρα τα καλά, όπως κάνουν οι αδαείς, ούτε να στερείσαι σε σημείο που να γίνεις ανελεύθερος, διότι το μέτρο είναι η άριστη κατάσταση σε όλα.
Μην επιτρέψεις στα μάτια σου ύπνο απαλό πριν εξετάσεις τρεις φορές τις πράξεις της ημέρας: «Σε τι αστόχησα; Τι έπραξα; Τι δεν έπραξα από εκείνα που έπρεπε να πράξω;» Ξεκινώντας από το πρώτο να επεκτείνεσαι στα επόμενα, για τα άσχημα που έκανες να επιπλήττεις τον εαυτό σου, για τα καλά να ευχαριστιέσαι.
Για τούτα να κοπιάζεις, αυτά να μελετάς, αυτά πρέπει να επιθυμείς.
Διπλά βλέπουν όσοι έμαθαν γράμματα.
Η αγραμματοσύνη είναι μάνα όλων των κακών.
Η παιδεία μοιάζει με χρυσό στεφάνι, γιατί και αξία μεγάλη έχει και ωφέλεια πολύ μεγάλη προσφέρει.
Καθώς φαίνεται, η δικαιοσύνη είναι τετράγωνη, σ’ όλα τα μέρη ίση και όμοια.
Μην προσπαθείς να καλύψεις τα λάθη σου με λόγια, αλλά προσπάθησε να τα διορθώσεις ελέγχοντας τον εαυτό σου.
Να χαίρεσαι απ’ αυτούς που σε ελέγχουν μάλλον, παρά απ’ αυτούς που σε κολακεύουν, και να θεωρείς σαν χειρότερους κι από εχθρούς τους κόλακες.
Τα λόγια είναι οι άνεμοι της ψυχής.
Το να παρασιωπάς την αλήθεια, όταν την ξέρεις, είναι σαν να θάβεις χρυσάφι.
Τόσο διαφέρουν οι μορφωμένοι απ’ τους αγράμματους, όσο το λογικό ζώο από το άλογο, κι εκείνος που έχει τα μάτια του απ’ τον τυφλό.