Νέα σειρά προτύπων ανοίγει το δρόμο για «καθαρές» ενεργειακές λύσεις στα κτίρια

Του Γιάννη Βασιάδη *

Αν θέλει κάποιος να εντοπίσει τις πιο σημαντικές πηγές εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα σε παγκόσμιο επίπεδο, τότε αναμφίβολα θα πρέπει να στραφεί προς τον κτιριακό τομέα. Γιατί ασφαλώς, είναι τα κτίρια που ευθύνονται για περισσότερο από το 33% της παγκόσμιας κατανάλωσης τελικής ενέργειας και για το 50% της παγκόσμιας κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτό μεταφράζεται στο 33% περίπου των παγκόσμιων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα!

Σύμφωνα με το Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας (International Energy Agency), η ενεργειακή κατανάλωση των κτιρίων θα πρέπει να μειωθεί κατά 80% έως το 2050 εάν θέλουμε να περιοριστεί η παγκόσμια άνοδος της θερμοκρασίας και να μην ξεπεράσει τους 2°C. Γι’ αυτόκαι επιβάλλεται ο καλύτερος σχεδιασμός των νέων κτιρίων και η ανακαίνιση των υφιστάμενων έτσι ώστε να μειωθούν η ζήτηση ενέργειας και οι εκπομπές αερίων θερμοκηπίου.

Εδώ ακριβώς έρχεται τώρα να προσφέρει τη λύση η νέα σειρά προτύπων ΕΝ ISO 52000!

Τα πρότυπα αυτά, με κύριο και καθοδηγητικό έγγραφο το ΕΝ ISO 52000-1 «Ενεργειακή Απόδοση Κτιρίων (ΕΑΚ)-Θεμελιώδης Αξιολόγηση ΕΑΚ-Μέρος 1: Γενικό Πλαίσιο και Διαδικασίες», έχουν ως στόχο να επιταχύνουν τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων στην παγκόσμια αγορά.

Για συστήματα θέρμανσης, ψύξης, εξαερισμού και έξυπνων τεχνολογιών ελέγχου, μέχρι και συσκευές που καταναλώνουν ή παράγουν ενέργεια, η σειρά των προτύπων αυτώνθα βοηθήσει τους αρχιτέκτονες, τους μηχανικούς και τις ρυθμιστικές αρχές να αξιολογούν την ενεργειακή απόδοση τόσο των υφιστάμενων όσο και των νέων κτιρίων κατά τρόπο ολιστικό. Στο παρελθόν, οι απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης είχαν καθοριστεί σε επίπεδο κατασκευαστικού στοιχείου, όπως ήταν οι ελάχιστες απαιτήσεις για θερμομόνωση και οι ελάχιστες επιδόσεις των προϊόντων. Αυτό όχι μόνο δεν οδηγούσε στις βέλτιστες λύσεις αλλά εμπόδιζε και τις αναγκαίες τεχνολογικές αλλαγές.

Τώρα όμως, με τη δυνατότητα εφαρμογής της ολιστικής προσέγγισηςαναμένεται να ξεπεραστούν τα εμπόδια αυτά, αφού θα αξιολογείταιη συνολική ενεργειακή απόδοση ενός κτιρίου. Αυτό σημαίνει ότι θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί οποιοσδήποτε συνδυασμός τεχνολογιών για να επιτευχθεί το επιδιωκόμενο επίπεδο ενεργειακής απόδοσης, με το επιθυμητό χαμηλότερο κόστος.

Το πρότυπο ΕΝ ISO 52000-1 περιέχει μια ολοκληρωμένη μέθοδο για την αξιολόγηση της ενεργειακής απόδοσης όπως είναι η συνολική πρωτογενής ενέργεια που χρησιμοποιείται για τη θέρμανση, τη ψύξη, το φωτισμό, το μηχανικό αερισμό και το ζεστό νερό χρήσης των κτιρίων. Έτσι αναμένεται να επιταχύνει την πρόοδο στην ενεργειακή απόδοση κτιρίων με τη χρήση νέων υλικών, τεχνολογιών και προσεγγίσεων στο σχεδιασμό, την κατασκευή και τη διαχείριση των κτιρίων.

Απαραίτητη προϋπόθεση για να γίνει ένα κτίριο ενεργειακά αποδοτικό είναι η υψηλή ποιότητα τόσο στο σχεδιασμό όσο και στην κατασκευή του. Τα κτίρια μπορούν να γίνονται ενεργειακά πιο αποδοτικά με τη χρήση δομικών υλικών και προϊόντων υψηλής ποιότητας, σε συνδυασμό με υψηλής ποιότητας τεχνικά συστήματα κατασκευής και τεχνολογίες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Το κλειδί είναι η συστημική προσέγγιση που αξιολογεί τις ενεργειακές επιδόσεις λαμβάνοντας υπόψη τη δυναμική αλληλεπίδραση μεταξύ των συστημάτων, των χρηστών και των μεταβαλλόμενων εξωτερικών κλιματικών συνθηκών.

Η ολιστική προσέγγιση είναι καθοριστικής σημασίας στην εισαγωγή και την υλοποίηση τεχνολογικών καινοτομιών. Χώρες που ήδη χρησιμοποιούν τη μέθοδο επί σειρά ετών, όπως για παράδειγμα η Ολλανδία, έχουν βιώσει σε μεγάλη κλίμακα την εφαρμογή διαφόρων νέων τεχνολογιών μαζί με την ταυτόχρονη εξοικονόμηση δαπανών. Οι τεχνολογίες αυτές περιλαμβάνουν καινοτόμες ιδέες στους τομείς της θερμομόνωσης, των παραθύρων και των υαλοπινάκων, της θέρμανσης, της ψύξης, του φωτισμού, των συστημάτων μηχανικού εξαερισμού, των οικιακών μονάδων παραγωγής ζεστού νερού, των συστημάτων αυτοματισμού και ελέγχου κτιρίων, καθώς και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Η ευέλικτη δομή της σειράς καθιστά τα πρότυπα της ως ιδανική βάση για μελλοντικές εξελίξεις όπως οι καινοτομίες, οι νέες γνώσεις και οι νέες απαιτήσεις της αγοράς.To ΕΝ ISO 52000-1 αποτελεί το θεμελιώδες πρότυπο και πλαισιώνεται από ένα σύνολο προτύπων που περιλαμβάνουν μεθόδους υπολογισμού για τη θέρμανση και τη ψύξη, τις επιδόσεις των δομικών στοιχείων, καθώς και έννοιες σχετικές με την ενεργειακή απόδοση όπως για παράδειγμα δείκτες, συστήματα κατάταξης και πιστοποιητικά. Στο εγγύς μέλλον η ολιστική αυτή προσέγγιση για την εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια αναμένεται να εμπλουτιστεί και με άλλα στοιχεία.

Η σειρά των προτύπων ΕΝ ISO 52000 εκπονήθηκε μετά από σχετική εντολή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, έτσι ώστε να υποστηρίζει την εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2010/31/ΕΕ,η οποία προωθεί τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στην εκπόνηση συνέβαλαν οι Ευρωπαϊκές Τεχνικές Επιτροπές Τυποποίησης CEN/TC 371 “Energy Performance of Buildings project group” και CEN/TC 89 “Thermal Performance of Buildings and Building Components” σε συνεργασία με τις Διεθνείς Τεχνικές Επιτροπές Τυποποίησης ISO/TC 163 “Thermal Performance and Energy Use in the Built Environment” και ISO/TC 205 “Building Environment Design”.

Οι ενδιαφερόμενοι μπορούννα μελετήσουντα πρότυπαχωρίς οποιαδήποτε επιβάρυνση ή και να τα αγοράσουν στο Κέντρο Πληροφόρησης και Εξυπηρέτησης του Κυπριακού Οργανισμού Τυποποίησης (CYS). Η προμήθεια των προτύπων μπορεί επίσης να γίνει πολύ εύκολα σε ηλεκτρονική μορφή μέσω της υπηρεσίας e-sales στην ιστοσελίδα του CYS (www.cys.org.cy)

* Ο Γιάννης Βασιάδης είναι Μηχανολόγος Μηχανικός και εργάζεται ως Λειτουργός Τυποποίησης στον Κυπριακό Οργανισμό Τυποποίησης (CYS)