Διεθνές Πρότυπο ISO 37001: Εργαλείο για τη Διαχείριση και Πρόληψη της Δωροδοκίας

⃰Πάμπος Καμμάς, MBA

Από ανέκαθεν η Κυπριακή κοινωνία μαστιζόταν από όλων των ειδών φαινόμενα δωροδοκίας, τα πλείστα των οποίων αν και δεν έβγαιναν στην επιφάνεια, κατέληγαν στο σοβαρό αδίκημα της διαφθοράς. Στην εποχή των media και της πληροφορίας, δύσκολα μπορεί κανείς να παραβλέψει τρανά, δυστυχώς, παραδείγματα των καιρών μας που οδήγησαν ακόμα και γνωστούς άρχοντες του τοπικού πολιτικού και κοινωνικού μας στερεώματος στη δικαιοσύνη και στη φυλακή.

Το φαινόμενο της δωροδοκίας δεν είναι βεβαίως μόνο Κυπριακό. Διεθνή σκάνδαλα του είδους έγιναν στο παρελθόν γνωστά στην Αργεντινή, Βραζιλία, Κίνα, Γερμανία, ΗΠΑ, Σ. Αραβία και αλλού. Σε μια εκτίμηση που επιχείρησε η Διεθνής Τράπεζα, ανακοινώθηκε ότι $1τρις περίπου πληρώνεται ετήσια σε δωροδοκίες, διεθνώς!

Σε νομικό επίπεδο ισχύει η Σύμβαση του ΟΗΕ ενάντια στην διαφθορά, την οποία προσυπόγραψε και η Κύπρος το 2003 ενώ το κράτος μας συμπεριέλαβε τις κατηγορίες που αυτή καλύπτει, στην εθνική μας νομοθεσία.

Σε επίπεδο εθελοντικών προτύπων, ο Διεθνής Οργανισμός Τυποποίησης (ISO), μόλις τον Οκτώβριο του 2016 εκπόνησε το διεθνές πρότυπο ISO 37001, περί “Διαχείρισης Συστημάτων Ενάντια στη Δωροδοκία”. Το πρότυπο γράφτηκε με τρόπο που να συμβαδίζει και με τα άλλα γνωστά πρότυπα συστημάτων διαχείρισης, π.χ. ποιότητας ISO 9001, περιβάλλοντος ISO 14001 κλπ και είναι πιστοποιήσιμο.

Λόγω του πολύ μικρού χρονικού διαστήματος από την κυκλοφορία του, τα παραδείγματα εφαρμογής του προτύπου είναι ακόμη πολύ λίγα. Πληροφορίες λένε ότι σε ΗΠΑ και Ιταλία, οι εθνικοί φορείς διαπίστευσης άρχισαν να δέχονται αιτήσεις από γνωστούς φορείς πιστοποίησης για να επιθεωρούν και να εκδίδουν έγκυρα πιστοποιητικά στις ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις και Οργανισμούς. Στο γειτονικό Ισραήλ όπου το εμπόριο με Αμερικάνικες εταιρείες επικρατεί, ζητείται η προσκόμιση τέτοιων πιστοποιητικών, προ της σύναψης νέων εμπορικών συμφωνιών ενώ η πιστοποίηση αρχίζει σύντομα από το Ισραηλινό Δημόσιο κι εξαπλώνεται στον ιδιωτικό τομέα. Στη Γαλλία η νομοθεσία ζητεί από τις επιχειρήσεις να λαμβάνουν προληπτικά μέτρα για την καταπολέμηση της δωροδοκίας ως απόδειξη συμμόρφωσης βάσει εθελοντικών προτύπων του είδους. Στο Η.Β. και στις ΗΠΑ η νομοθεσία καλεί κατηγορούμενες εταιρείες και Οργανισμούς να αποδείξουν ότι έχουν λάβει προληπτικά όλα τα απαραίτητα μέτρα που θα μπορούσαν, για αποφυγή της πιθανότητας εμφάνισης του φαινομένου τη δωροδοκίας.

Επομένως η διάδοση του προτύπου ISO 37001 κατά της δωροδοκίας και η πιστοποίηση ως απόδειξη συμμόρφωσης προς αυτό, αναμένεται σύντομα να πάρει διεθνείς διαστάσεις και να ζητείται από την αγορά ως απαραίτητη προϋπόθεση είτε για τη σύναψη νέων εμπορικών συμφωνιών είτε για τους προσφοροδότες σε δημόσιες συμβάσεις.
Στην Κύπρο, ο Κυπριακός Οργανισμός Τυποποίησης (CYS), στο πλαίσιο της αποστολής του για διάδοση της εφαρμογής των προτύπων στην κοινωνία, εφαρμόζει στρατηγική δράση για γνωριμία του εν λόγω προτύπου σε Υπηρεσίες και φορείς του Δημοσίου αλλά και του ιδιωτικού τομέα σε ανώτατο επίπεδο. Η ανταπόκριση από τους φορείς ήταν καθολικά θετική ενώ σε μερικές περιπτώσεις εκφράστηκε η ετοιμότητα για άμεση εφαρμογή του τόσο σε Υπηρεσίες του Δημοσίου όσο και σε ιδιωτικές επιχειρήσεις και Οργανισμούς.

Παράλληλα διαπιστώθηκε ευρεία επιθυμία για υιοθέτηση του διεθνούς προτύπου ως Κυπριακού, ως μια ένδειξη αναγνωρισιμότητα κι αποδοχής του από την κοινωνία. Σε μια εποχή που συμπίπτει με την ετοιμασία της “Εθνικής Στρατηγικής κατά της Διαφθοράς” από το Υπουργείο Δικαιοσύνης & Δημόσιας Τάξης αλλά και την ετοιμασία σχετικών ενισχυτικών νομοθετημάτων για ψήφιση από τη Βουλή, το διεθνές πρότυπο ISO 37001 προβάλλει ως πολύτιμο εργαλείο για τη διαχείριση και πρόληψη της δωροδοκίας.

Με σκοπό τη διαφώτιση αναφορικά με το σκεπτικό εκπόνησής του, τις ανάγκες της αγοράς που έρχεται να καλύψει το πρότυπο, τις πρόνοιες και τις απαιτήσεις του για τις ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις, Οργανισμούς και Υπηρεσίες του Δημοσίου, ο Κυπριακός Οργανισμός Τυποποίησης (CYS) διοργανώνει στις 14 Σεπτεμβρίου, 2017 στο κτίριο Διοίκησης της Τράπεζας Κύπρου στη Λευκωσία, Ημερίδα με ελεύθερη είσοδο και τίτλο “Διεθνές Πρότυπο ISO 37001 Σύστημα Διαχείρισης κατά της Δωροδοκίας Ένα Αποτελεσματικό Εργαλείο κατά της Διαφθοράς”.

Κύριος ομιλητής έχει προσκληθεί να είναι ο Πρόεδρος της Τεχνικής Επιτροπής Τυποποίησης του ISO που εκπόνησε το Πρότυπο ISO 37001 κ. Neil Stansbury ενώ η Ημερίδα τελεί υπό την Αιγίδα του Υπουργού Δικαιοσύνης & Δημόσιας Τάξης Ιωνά Νικολάου. Η Τράπεζα Κύπρου ως ο Κύριος Χορηγός της Ημερίδας, θα παρουσιάσει “Καλή Πρακτική Εφαρμογής του Διεθνούς Προτύπου ISO 37001” και Εκπρόσωπος του Υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξης, την Εθνική Στρατηγική κατά της Διαφθοράς.

Χορηγός της Ημερίδας προσφέρθηκε να είναι η PWC ενώ μεγάλος αριθμός φορέων του ιδιωτικού τομέα, ανεξάρτητες Υπηρεσίες και Τμήματα του Δημοσίου υποστηρίζουν την εκδήλωση. Δηλώσεις συμμετοχής και πληροφοριακό υλικό θα είναι διαθέσιμα και οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να πάρουν από τα γραφεία του CYS στο τηλέφωνο 22411411, από την ιστοσελίδα του Οργανισμού, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τους φορείς που στηρίζουν την Ημερίδα.